मोबाइल, इंटरनेटचा अतिरिक्त खर्च : ‘ऍप’चेही पैसे मागू लागल्या शाळा
पिंपरी – शहरामध्ये सध्या सुरू झालेल्या ऑनलाइन शाळांसाठी पालकांना मोबाइल, लॅपटॉप, टॅब अशी व्यवस्था मुलांसाठी करावी लागली आहे. आर्थिक संकटाच्या या काळात पालकांवर हा अतिरिक्त भार पडला आहे. ज्या घरांमध्ये दोन ते तीन मुले आहेत तिथे मात्र या साधनांची जुळवाजुळव करताना पालकांची चांगलीच दमछाक होत आहे.
त्यातही दररोज एक किंवा दीड जीबीचा इंटरनेट डाटा पॅक पुरत नसल्याने खर्चातही वाढ झाली आहे. तसेच याही परिस्थितीचा फायदा घेत काही शाळांनी शिक्षणासाठी सुरु केलेल्या “ऍप’चेही पैसे मागण्यास सुरुवात केली आहे. एकीकडे ही परिस्थिती असताना मुलांना शाळेत पाठवून करोनाची लागण होण्यापेक्षा घरातील ऑनलाइन शिक्षणच बरे, अशीच बहुतांश पालकांची धारणा आहे.
शहरामध्ये 15 जूनपासून ऑनलाइन शाळांना सुरुवात झाली. तर, काही शाळा आठवडाभर उशिराने म्हणजे 22 तारखेपासून सुरू झाल्या. त्यासाठी विविध ऍपचा सध्या वापर केला जात आहे. संबंधित ऑनलाइन शाळांमध्ये सरासरी दोन ते तीन लेक्चर होत आहेत. त्यासाठी 3 तासांचा कालावधी लागत आहे.
विद्यार्थ्यांना प्रत्येक लेक्चरनंतर सरासरी दहा मिनिटाची विश्रांती देऊन त्यानंतर दुसरे लेक्चर सुरू होत आहे. प्रत्येक ऑनलाइन लेक्चरपूर्वी विद्यार्थ्यांना लॉगइन करावे लागते. त्यातच एकाच वेळी लॉगिन झाल्याने यंत्रणेवर ताण पडतो. पर्यायाने लॉगइन होण्यास विलंब लागतो. सुरवातीला काही शाळांनी सहा तास विद्यार्थ्यांचे लेक्चर सुरू केले होते. मात्र, आता तीन तास इतक्याच कालावधीत लेक्चर होत आहेत.
लॅपटॉप, टॅबचा जास्त वापर
मोबाइलवर तीन-तीन तास लेक्चर ऐकण्याऐवजी विद्यार्थ्यांना लॅपटॉप किंवा टॅबच्या माध्यमातून अभ्यास करणे सोयीस्कर होत आहे. काही पालकांनी लॅपटॉप आणि टॅबची खरेदी केली आहे. त्यासाठी इंटरनेट कनेक्शन घेतले जात आहे. ज्यांना आर्थिकदृष्ट्या ही बाब परवडणारी नाही, त्यांनी मोबाइलवरच मुलांचा ऑनलाइन अभ्यास सुरू केला आहे. ज्या घरांमध्ये दोन ते तीन मुले आहेत, त्यांना रोजचा एक ते दीड जीबीचा डाटा पॅक पुरत नसल्याने अधिक खर्च करावा लागत आहे.
“ऍप’च्या नावाखाली लाखोंची कमाई
काही शाळांनी आपले वेगळे ऍप तयार करुन मुलांना डाऊनलोड करुन घेण्यास सांगितले आहेत. काही हजारांमध्ये बनणाऱ्या या ऍपच्या माध्यमातून शाळा लाखो रुपये कमावत आहेत. ऍपच्या नावाखाली पालकांकडून 400 ते 700 रुपये वसूल केले जात आहेत. ऍप विकणाऱ्या या शाळांमध्ये विद्यार्थीसंख्या पाचशेहून अधिकच आहे. या माध्यमातून लाखो रुपयांची कमाई केली जात आहे. महापालिकेच्या शाळा मात्र ऑनलाइन शिक्षणात खासगी शाळांपेक्षा चांगल्या ठरत आहेत. पीसीएमसी एज्युकेशन, अल्पभाषा आदी ब्लॉगच्या माध्यमातून विद्यार्थ्यांना कोणतेही वेगळे शुल्क न आकारत चांगले शिक्षण दिले जात आहे.
महापालिकेच्या शाळांमध्ये ऑनलाइन अभ्यासक्रम सुरू झाला आहे. पीसीएमसी एज्युकेशन, अल्पभाषा आदी ब्लॉगचा त्यासाठी वापर केला जात आहे. तज्ज्ञ आणि शिक्षकांचा तंत्रस्नेही व्हॉटसअप ग्रुप, शिक्षकांनी पालकांचे बनविलेले व्हॉट्सअप ग्रुप आदींचा त्यासाठी उपयोग केला जात आहे. रेडिओ कम्युनिटीच्या प्रस्तावाला अद्याप राज्य सरकारची मंजुरी मिळणे बाकी आहे. महापालिका शाळांतील ऑनलाइन शिक्षणाला विद्यार्थ्यांचा किती प्रतिसाद मिळत आहे, याचा आढावा घेतला जात आहे.
– ज्योत्स्ना शिंदे, प्रशासन अधिकारी, शिक्षण विभाग.
मुलांच्या सुरू झालेल्या ऑनलाइन शाळा हा एक चांगला प्रयोग आहे. विद्यार्थ्यांनी नव्या-नव्या गोष्टी आत्मसात करायला हव्या. माझी मुलगी सातवीत शिकते आहे. तिचे झुम ऍपच्या माध्यमातून ऑनलाइन शिक्षण सुरू आहे. त्यामध्ये एकाच वेळेस सर्व मुले लॉगीन करतात. त्यामुळे ऍपवर लोड येऊन लॉगीन होण्यासाठी 10 ते 15 मिनिटे लागतात. त्यामुळे लेक्चर सुरू होण्यापूर्वी 15 मिनिटे आधी लॉगीनची सोय करायला हवी. तसेच, ऑनलाइन लेक्चर रेकॉर्ड करून टाकल्यास ज्या विद्यार्थ्यांना हे लेक्चर ऐकता आलेले नाही, त्यांची सोय होऊ शकेल.”
– ऍड. दीपाली गाडे, पालक.