दोन वर्षांपासून घट ः 130 पैकी उत्पन्न देणारी अवघी 8 उद्याने
पर्यटन विकास आराखडा लालफितीत
पिंपरी – प्रशस्त, देखण्या उद्यानांमुळे पिंपरी-चिंचवडला उद्याननगरी असे संबोधले जाते. शहरात तब्बल 130 सार्वजनिक उद्याने आहेत. परंतु, अवघ्या 8 उद्यानांचेच उत्पन्न महापालिकेला मिळत आहे. उद्यानांमार्फत उत्पन्न वाढीकडे महापालिकेचे दुर्लक्ष झाल्याने मागील तीन वर्षांपासून उत्पन्नाची घसरण सुरू आहे. पिंपरी-चिंचवड शहराचे क्षेत्रफळ 177.3 चौरस किलोमीटर आहे. एकीकडे प्रशस्त रस्ते, उड्डाणपूल, ग्रेडसेपरेटर सारख्या प्रकल्पांमधून शहराचा नियोजनबद्ध पद्धतीने विकास साधण्याचा महापालिकेचा कयास असताना दुसरीकडे शहर हरीत रहावे याकडेही महापालिकेने लक्ष केंद्रीत केले आहे.
महापालिकेने तब्बल छोटी-मोठी 178 उद्याने विकसित केली आहेत. यामध्ये मोठ्या सार्वजनिक उद्यानांची संख्या तब्बल 130 आहे. भोसरी सहल केंद्र, पिंपळे गुरव येथील राजमाता जिजाऊ उद्यान, सांगवीतील शिवसृष्टी उद्यान, कासारवाडीतील संगीत कारंजे असलेले उद्यान यांसारखी वैशिष्ट्यपूर्ण उद्याने महापालिकेने उभारली आहेत. अत्याधुनिक तंत्रज्ञान तसेच विदेशातील उद्यानांचा अभ्यास देखील त्यासाठी केला आहे.
वृक्षारोपणाच्या मदतीने रस्ते सुशोभिकरणावरही महापालिकेने भर दिला आहे. लॉन्स, शोभेच्या झाडांचा वापर करुन रस्ते सुशोभिकरण व वाहतूक बेटे विकसित केली आहेत. त्यामुळे पिंपरी-चिंचवड शहराच्या सौंदर्यात भर पडली आहे. महापालिकेकडून नवीन आठ सार्वजनिक उद्याने विकसित करण्यात येणार आहेत. एकीकडे शहरात उद्यानांची नव्याने भर पडत असताना दुसरीकडे यामाध्यमातून मिळणाऱ्या उत्पन्नाकडे महापालिका प्रशासनाचे दुर्लक्ष झाले आहे. जीएसटी, एलबीटीमुळे महापालिकेच्या “श्रीमंती’ला उतरती कळा लागली आहे. निधी अभावी पिंपरी ते निगडीपर्यंत मेट्रो पासून ते बालनगरी सारख्या पर्यटनाचे प्रकल्प रखडले आहेत.
महापालिकेला उत्पन्न मिळवून देणारी किमान 50 मोठी उद्याने आहेत. परंतु, उत्पन्नाच्या या स्त्रोताकडे दुर्लक्ष झाले आहे. याउलट संभाजीनगर येथील निसर्गकन्या बहिणाबाई चौधरी उद्यान व पिंपळे गुरव येथील राजमाता जिजाऊ उद्यानाचे काम मागील दोन वर्षांपासून रखडले आहे. सर्वाधिक उत्पन्न मिळवून देणारी ही उद्याने बंद असल्याने त्याचाही फटका उद्यान विभागाच्या उत्पन्नाला बसत आहे.
शहरातील पर्यटन वाढीला चालना देण्यासाठी महापालिकेने डॉ. श्रीकर परदेशी यांच्या आयुक्तपदाच्या कार्यकाळात पर्यटन विकास आराखडा तयार करण्याचे काम हाती घेतले आहे. त्यात पहिल्या टप्प्यात 23 पर्यटन स्थळांचा विकास करण्याचे प्रस्तावित होते. यात प्रामुख्याने संभाजीनगर येथील बहिणाबाई प्राणी संग्रहालय (सर्पोद्यान), बर्ड व्हॅली पार्क, बालनगरी, गुलाबपुष्प उद्यान, पर्यावरण संस्कार केंद्र, भोसरी सहल केंद्र, सफारी पार्क, सायन्स सेंटर, प्रस्तावित सिटी सेंटर, पिंपळे गुरव येथील उद्यान, स्व. तानाजी शितोळे उद्यान, सावित्रीबाई फुले उद्यान, थेरगाव बोट क्लब उद्यान, मोरया गोसावी मंदिर, वीर सावरकर उद्यान, अप्पूघर, दुर्गादेवी टेकडी, डिअर पार्क, भक्ती-शक्ती उद्यान आदींचा समावेश आहे. बर्ड व्हॅली समोरील खाणीत “लेझर शो’, औद्योगिक प्रदर्शन केंद्र व अत्याधुनिक मत्स्यालय तयार करण्यात येणार होते. मात्र, डॉ. परदेशी यांची बदली झाल्यानंतर पर्यटन विकास आराखड्याचा विसर महापालिकेला पडला.
महापालिका उद्यानांकडे उत्पन्न मिळविण्याचे माध्यम म्हणून पाहता येत नाही. परंतु, उद्याने हा उत्पन्न वाढीचा चांगला स्त्रोत ठरु शकतात. विनामोबदला दिल्या जाणाऱ्या सुविधेचे मोल राहत नाही, पर्यटनाला शिस्त राहत नाही. त्यामुळे काही उद्यानांमध्ये नागरिकांना शूल्क आकारणी गरजेची आहे. उद्यान विभागाच्या उत्पन्न वाढीच्या दृष्टीने प्रयत्न सुरू आहेत. आणखी उद्यानांना प्रवेश शूल्क आकारणी विचाराधीन आहे.
– सुरेश साळुंके, मुख्य उद्यान अधिक्षक, महापालिका.