इंदोर – तब्बल ७० वर्षांनंतर देशात नामशेष झालेले चित्ते पुन्हा एकदा दाखल झाले आहेत. नामिबियातून आणलेले आठ चित्ते पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते कुनो अभयारण्यात सोडण्यात आले आहेत. आठ चित्त्यांमध्ये ५ मादी आणि 3 नर आहेत. आठ चित्त्यांना घेऊन नामिबियातून विशेष विमान ग्वाल्हेर विमानतळावर दाखल झाले. त्यानंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते त्यांच्या 72 व्या वाढदिवसानिमित्त या चित्त्यांना कुनो अभयारण्यात सोडण्यात आले.
दरम्यान, हे वन्य प्राणी आणण्यापूर्वी भारतातील अनेक भागात विचार केला जात होता की त्यांना कुठे ठेवायचे? तज्ज्ञांच्या मते, उच्च उंचीचे क्षेत्र, किनारपट्टी आणि ईशान्य प्रदेश वगळता भारतातील मैदाने चित्ता राहण्यासाठी योग्य मानली जातात.
2010 ते 2012 दरम्यान मध्य प्रदेश, छत्तीसगड, राजस्थान, गुजरात आणि उत्तर प्रदेशमध्ये दहा ठिकाणांचे सर्वेक्षण करण्यात आले. नंतर असे आढळून आले की मध्य प्रदेशातील श्योपूर जिल्ह्यातील कुनो नॅशनल पार्क हे चित्त्यांसाठी सर्वोत्तम आणि सुरक्षित ठिकाण आहे.
वाइल्डलाइफ इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडिया आणि वाइल्डलाइफ ट्रस्ट ऑफ इंडिया (WTI) ने हवामान बदल, शिकार घनता, प्रतिस्पर्धी शिकारी लोकसंख्या आणि ऐतिहासिक श्रेणी यावर आधारित केलेल्या मूल्यांकनांवर आधारित हे चित्त्यांसाठी सर्वोत्तम अधिवास म्हणून ओळखले गेले.
चित्ता हा असा भयंकर प्राणी आहे. परंतु असे मानले जाते की चित्ता क्वचितच मानवांना इजा करतात. क्वचितच मानवांवर आणि मोठ्या प्राण्यांवर हल्ला करतात. त्यांना लहान प्राण्यांची शिकार करायला जास्त आवडते.
आम्ही तुम्हाला सांगतो की, चित्ता हा पृथ्वीवर सर्वात वेगाने धावणारा प्राणी आहे. कुनो राष्ट्रीय उद्यानात कोणतीही मानवी वस्ती किंवा गाव किंवा शेती नाही. चित्त्यांची शिकार करण्यालायक भरपूर आहे. म्हणजेच चित्ता जमिनीवर असो वा टेकडीवर, गवतावर असो वा झाडावर असो, त्याला अन्नाची कमतरता भासणार नाही.
– कुनो नॅशनल पार्कमध्ये सर्वाधिक चितळे आढळतात,
– कुनो नॅशनल पार्कमध्ये पूर्वी सुमारे २४ गावे होती, जी वेळेत इतर ठिकाणी हलवण्यात आली. त्यांना कुनो नॅशनल पार्कच्या 748 चौरस किलोमीटर पूर्ण संरक्षित क्षेत्राच्या सीमेबाहेर पाठवण्यात आले.
– तज्ज्ञांच्या मते, कुनो नॅशनल पार्कमध्ये 21 चित्ते आहेत. 3,200 स्क्वेअर किलोमीटरमध्ये योग्यरित्या व्यवस्थापित केल्यास, 36 चित्ता येथे राहू शकतात आणि पूर्ण आनंदाने शिकार करू शकतात.
-कुनो पार्कमध्ये चित्तासोबतच वाघ, सिंह आणि बिबट्या ही राहण्यासाठी उत्तम ठिकाणे आहेत. या जंगलात बिबट्यांचा वावर आहे. येथे प्रति 100 चौरस किलोमीटरवर सुमारे 9 बिबटे आढळतात.
-चित्ता हा सर्वात वेगाने धावणारा प्राणी असू शकतो, परंतु चित्ता बिबट्याच्या तुलनेत कमकुवत आहे. चित्त्यापेक्षा बिबट्या अधिक शक्तिशाली मानला जातो. काही वेळा बिबट्या चित्त्यांवरही हल्ला करतात. त्यामुळे चित्ते सुरक्षित राहतील याची विशेष काळजी घेतली जाणार आहे.