खगोलशास्त्रज्ञांना आकाश निरीक्षण करण्यामध्ये अडचणी
कॅलिफोर्निया : अवकाश मोहिमा आणि अंतराळ तंत्रज्ञानाचा विकास आधुनिक जगातील एक महत्त्वाची घडामोड असली तरी हीच घडामोड त्रासदायकही ठरू लागली आहे. अंतराळात कृत्रिम उपग्रहांची मोठ्या प्रमाणावर गर्दी झाली असून त्यामुळे खगोलशास्त्रज्ञांना आकाश निरीक्षण करण्यामध्ये अडचणी येत आहेत.
कृत्रिम उपग्रहांमुळे जो प्रकाश निर्माण होत आहे त्यामुळे शास्त्रज्ञांना व्यवस्थितपणे आकाश निरीक्षण आणि ग्रह-ताऱ्यांचे निरीक्षण करता येत नाही. एखादा कोणत्याही मोठ्या शहरामध्ये ट्राफिक सिग्नलला थांबलेल्या अनेक मोटारींचे चित्र नजरेसमोर घेतले तर तशाच प्रकारचे चित्र सध्या अंतराळात दिसत आहे. शास्त्रज्ञ सहसा रात्रीच्या वेळी आकाश निरीक्षण करत असतात त्यासाठी शक्तीशाली अशा दुर्बिणीचा वापर केला जातो पण या दुर्बिणीतून पाहताना सुद्धा या कृत्रिम उपग्रहानी निर्माण केलेल्या प्रकाशामुळे त्यांच्यासमोर फक्त एक प्रकाश रेषाच दिसते त्यांना जा ग्रहताऱ्यांच्या निरीक्षण करायचे असते. ते निरीक्षण करण्यामध्ये अनेक अडचणी येऊ लागल्या आहेत.
सरकारी मोहिमांप्रमाणेच काही खाजगी कंपन्या सुद्धा आता अवकाशात कृत्रिम उपग्रह सोडले लागले असल्याने अशी गर्दी होऊ लागली आहे. कॅलिफोर्नियातील स्पेसलींक कंपनीने तीन वर्षांपूर्वी पहिला उपग्रह अवकाशात सोडला होता. गेल्या तीन वर्षांच्या कालावधीमध्ये त्यांनी स्टार लिंक नावाचे दोन हजार पेक्षा जास्त उपग्रह अवकाशात सोडले आहेत. अशा अनेक खासगी कंपन्या कार्यरत असून सरकारी मोहिमांची त्यामध्ये भर पडत आहे.
एका आकडेवारीप्रमाणे आकाशात जे तारे चमकताना दिसणार आहेत, त्या 14 पैकी एक तारा हा कृत्रिम उपग्रह असू शकतो असे या संशोधकांचे म्हणणे आहे. मिळालेल्या माहितीप्रमाणे, अंतराळात 50 डिग्री दक्षिणी 50 डिग्री उत्तर या क्षेत्रामध्ये उपग्रहांची संख्या सर्वाधिक आहे. येत्या काही कालावधीमध्ये जगभरातील कंपन्या अंतराळात 65 हजार पेक्षा जास्त कृत्रिम उपग्रह सोडणार आहेत,
त्यानंतर ही अंतराळातील गर्दी अधिकच वाढणार आहे. नैसर्गिक रित्या तयार झालेल्या तार्यांचा आणि ग्रहांचा अभ्यास करण्यासाठी जे उत्सुक असतात ते तज्ञ आकाशगंगेचे निरीक्षण करतात पण आता ही आकाश गंगा कृत्रिम उपग्रहांच्या विळख्यामध्ये असल्याने आकाशगंगेचे फोटो काढले तरी त्याच्यामध्ये 18% फोटो कृत्रिम उपग्रहांचे येतात अशी माहिती समोर आली आहे.