Indian Army Dog Unit – सीमा सुरक्षा दल, केंद्रिय राखीव पोलिस दल, केंद्रिय औद्योगिक सुरक्षा दलासह सशस्त्र पोलिस दलांच्या तपास पथकांमध्ये भारतीय श्वानांच्या (Indian Army Dog Unit) जातींचा लवकरच समावेश करण्यासाठी केंद्रिय गृहमंत्रालयाने आदेश दिले आहेत.
भारतीय कुत्र्यांच्या जाती रामपूर हाउंड, हिमालयीन माउंटन डॉग हिमाचली शेफर्ड, गड्डी आणि बखरवाल आणि तिबेटी मास्टिफ लवकरच संशयित, अंमली पदार्थ आणि स्फोटकांचा शोध घेण्यासारख्या पोलिस कर्तव्यांसाठी तैनात केले जाऊ शकतात.
सध्या यासंदर्भात रामपूर हाउंड सारख्या जातीच्या काही कुत्र्यांच्या चाचण्या सुरू आहेत. यासोबतच हिमालय पर्वतावरील कुत्र्यांची चाचणी घेण्याचे आदेशही जारी करण्यात आले आहेत.
जर्मन शेफर्ड, लॅब्राडोर, बेल्जियन मॅलिनॉइस आणि कॉकर स्पॅनियल या विदेशी जाती पोलिसांच्या कर्तव्यासाठी आधीपासूनच तैनात आहेत. मात्र यातील एकही प्रजाती भारतीय नाही.
सशस्त्र सीमा दलासह इंडो-तिबेट बॉर्डर पोलिसांनी भारतीय श्वान जातीच्या मुधोल हाउंडची चाचणी आधीच पूर्ण केली आहे. रामपूर हाउंड सारख्या इतर काही भारतीय कुत्र्यांच्या जाती सीआरपीफ आणि बीएसएफच्या कुत्र्यांच्या प्रशिक्षण केंद्रांमध्ये देखील चाचण्या घेत आहेत.
याशिवाय, मंत्रालयाने हिमाचल शेफर्ड, गड्डी, बखरवाल आणि तिबेटी मास्टिफ सारख्या हिमाचली कुत्र्यांची सीमा सुरक्षा दल , इंडो तिबेटीयन बॉर्डर पोलिस आणि सशस्त्र सीमा बल यांनी एकत्रितपणे चाचणी करण्याचे आदेश दिले आहेत.
सध्या खटला सुरू आहे.पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी याआधीच वैज्ञानिक मार्गाने स्थानिक कुत्र्यांच्या जातींना प्रोत्साहन देण्याबाबत बोलले आहे.
स्फोटकांसह अमली पदार्थाचा माग काढतात…
केंद्रिय सशस्त्र पोलिस दलाने भाड्याने घेतलेले सर्व कुत्रे पोलीस सेवा के9 पथकांचा भाग आहेत. बीएसएफ, सीआरपीएफ, सीआयएसएफ, आयटीबीपी, एसएसबी, एनएसजी आणि आसाम रायफल्स या कुत्र्यांना प्रशिक्षण देतात.
पोलिस कुत्र्यांना गस्त आणि इतर कामांव्यतिरिक्त आयईडी अर्थात घातक स्फोटके, अंमली पदार्थ आणि बनावट चलन शोधणे यासारख्या कामांसाठी प्रशिक्षण दिले जाते. दहशतवाद्यांना शोधण्यासाठी काही वेळा शोध मोहिमेत कुत्र्यांचाही वापर केला जातो.
त्यामुळे सुरक्षा दले सुमारे चार हजार कुत्र्यांचा वापर करत असतात. कुत्र्यांची सर्वात जास्त संख्या केंद्रीय राखीव पोलीस दल (सुमारे 1,500) आहे, त्यानंतर केंद्रीय औद्योगिक सुरक्षा दल (सुमारे 700) आहे. तर दहशतवादविरोधी संघटना नॅशनल सिक्‍युरिटी गार्डकडे (एनएसजी) जवळपास 100 कुत्रे आहेत.
