नवी दिल्ली – ताज्या गोमूत्रात संभाव्य हानिकारक जीवाणू असू शकतात आणि ते थेट मानवी वापरासाठी योग्य नाहीत, हे देशातील प्रमुख प्राणी संशोधन संस्था, बरेली-आधारित ICAR-भारतीय पशुवैद्यकीय संशोधन संस्था (IVRI) यांनी केलेल्या संशोधनातून समोर आले आहे. यामध्ये अनेक प्रकारचे बॅक्टेरिया असल्याचे संशोधनात म्हटले आहे.
गोमूत्रात 14 प्रकारचे जीवाणू असतात
संशोधनात असे म्हटले आहे की, गोमूत्रापेक्षा म्हशीचे मूत्र बॅक्टेरियावर अधिक प्रभावी होते. संस्थेचे भोज राज सिंह आणि तीन पीएचडी विद्यार्थ्यांच्या नेतृत्वाखाली केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले की, निरोगी गायी आणि बैलांच्या लघवीच्या नमुन्यांमध्ये एशेरिचिया कोलायच्या उपस्थितीसह कमीतकमी 14 प्रकारचे हानिकारक जीवाणू आहेत, ज्यामुळे पोटात संसर्ग होऊ शकतो.
गोमूत्रात 14 प्रकारचे बॅक्टेरिया असतात
गोमूत्रापेक्षा गोमूत्र बॅक्टेरियावर अधिक प्रभावी असल्याचे या सुधारणांमध्ये म्हटले आहे. भोजराज सिंह आणि संस्थेच्या तीन पीएचडी विद्यार्थ्यांच्या नेतृत्वाखाली केलेल्या प्रयोगात असे आढळून आले की निरोगी गाय आणि वासरांच्या नमुन्यांमध्ये एस्चेरिचिया कोलायसह कमीतकमी 14 प्रकारचे हानिकारक जीवाणू आहेत, ज्यामुळे बटाट्याचा संसर्ग होऊ शकतो.
गायीच्या तीन प्रकारच्या जातींवर संशोधन
संशोधकांनी सांगितले की त्यांनी तीन प्रकारच्या गायी – साहिवाल, थारपारकर आणि विंदावणी (क्रॉस ब्रीड) – तसेच स्थानिक डेअरी फार्ममधून म्हशी आणि मानवांचे लघवीचे नमुने गोळा केले. जून ते नोव्हेंबर 2022 दरम्यान केलेल्या आमच्या अभ्यासातून असा निष्कर्ष काढण्यात आला आहे की गोमूत्र बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ आहे असा एक सामान्य समज आहे परंतु हे खरे नाही. कोणत्याही परिस्थितीत मानवी वापरासाठी गोमूत्राची शिफारस केली जाऊ शकत नाही.