विकास वाळुंजकर
भाग 1
तेजस सोसायटीत एकट्या राहणाऱ्या आजीबाई खोलीत कोंडल्या गेल्या होत्या. दाराची कडी निघत नव्हती. विस्मरणामुळे लॅंडलाइन असूनही मुलाला फोन लावता येत नव्हता. सांभाळणारी परिचारिका रजेवर होती. मुलगा बंगळुरूला. आजीबाई कंटाळल्या होत्या. वैतागल्या होत्या. दिवसभर खोलीत बसून राहिलेल्या आजींच्या मुलाने ख्यालीखुशाली विचारण्यासाठी रात्री फोन केला. पावसामुळे लॅंडलाइन खंडित झालेला. आता काय करायचे? मुलगा चिंताग्रस्त झाला. त्याच्या मोबाइलमध्ये सोसायटीचे एक ऍप होते. ते त्याने उघडले. सदस्यांना सूचना देणाऱ्या फोल्डरमध्ये तो गेला. घरात आईचा प्रतिसाद मिळत नाही. कृपया मदत करावी. असा संदेश त्याने लिहिला. क्षणार्धात हा निरोप सोसायटीत पोहोचला. काही जागरूक सदस्य आजीबाईंच्या घराशी धावून गेले. कोंडल्या गेलेल्या आजीबाईंची त्या सदस्यांनी शिताफीने सुटका केली. दक्षिणेच्या पुण्यामध्ये गेल्या आठवड्यात उघडकीस आलेली ही घटना मोबाइल ऍपचे महत्त्व अधोरेखित करणारी ठरली, सोसायटी सदस्यांच्या मदतीला धावून जाणारी अशी कितीतर ऍप्स सध्या विनामूल्य म्हणजे अगदी फुकट उपलब्ध आहेत.
डिजिटल व्यवस्थापनाकडे वळणाऱ्या देशभरातील हजारो गृहनिर्माण संस्थांना ही मोबाइल ऍप्स म्हणजे वरदान ठरल्याची अनेक उदाहरणे सध्या वर्तमान पत्रातून वाचायला मिळत आहेत. गुगल सर्चमध्ये गेल्यास सोसायटी मॅनेजर, माय सोसायटी, सोसायटी फंडा, अपार्टमेंट अड्डा, ट्य्रू इन, क्लाऊड सोसायटी, टीजेएसबी, स्मार्ट सोसायटी, सोसायटी टेक, सोसायटी नाऊ अशी कितीतरी ऍप सध्या पाहायला मिळतात. परंतु तांत्रिक अज्ञानामुळे सदस्यांना अथवा सोसायट्यांना ती सहजपणे वापरात आणता येत नाहीत. तसेच आत्मसात करता येत नाहीत असा अनुभव अनेकांना येतो. त्यासाठी त्यातील सुविधांची माहिती घेऊन थोडा अभ्यास करावा लागतो. थोडा सरावही करावा लागतो. हे लक्षात घेतले तर ही ऍप्स एखाद्या देवदूताप्रमाणे धावून येतात असा अनुभव अनेकांना आला आहे.
संगणक साक्षरतेचे प्रमाण अधिक असलेल्या पुण्यातील किमान शंभर तरी सोसायट्या सध्या अशा ऍप्सचा सुलभतेने वापर करताना आढळतात. त्याचा फायदा घेतात. त्यामुळे गृहनिर्माण संस्थांमध्ये मोबाइल ऍप्सची चळवळ आता रूजू लागली आहे असे लक्षात येते. विशेष म्हणजे आता बॅंकांनीही सोसायट्यांसाठी मोबाइल ऍप डिजिटल बाजारपेठेत आणली आहेत. कोटक आणि टीजेएसबी या बॅंकाची ऍप्स सध्या कमालीची लोकप्रिय ठरत आहेत. या बॅंका सोसायटीच्या व्यवस्थापन समितीला विनामूल्य ही संगणक प्रणाली उपलब्ध करून देतात. सदस्यांकडून मेन्टेनन्स वसूल करून देतात. धनादेश आणि खाते उतारा या सुविधा निशुल्क उपलब्ध करून देतात. सोसायटीच्या ठेवींवर इतरांपेक्षा अधिक आकर्षक व्याज देतात. शिल्लक रकमेवरही व्याज देतात. या ऍप्सवर बहुतेकांनी सदस्यांसाठी तक्रार निवारण यंत्रणा कार्यान्वित केली आहे. मेन्टेनन्स भरल्याचा संपूर्ण तपशील पाहाण्याची सोय उपलब्ध करून दिली आहे. व्यवस्थापन समितीच्या मासिक सभा किवां वार्षिक सर्वसाधारण सभा यांच्या नोटीसा ऑनलाइन पाठविण्याची व्यवस्था या ऍप्समध्ये करण्यात आली आहे.