शास्त्रज्ञ अनेकदा नवीन शोध लावतात. कधीकधी त्यांचा शोध अत्यंत महत्त्वाचा असतो. शास्त्रज्ञांनी पुन्हा एकदा एक महत्त्वाचा शोध लावला आहे. त्यांनी एक भूवैज्ञानिक स्थळ शोधले आहे. त्यांचे म्हणणे आहे की ही साइट अँथ्रोपोसीन नावाचे प्रस्तावित नवीन युग दर्शवते. पृथ्वीच्या इतिहासाची अधिकृत टाइमलाइन बदलण्यासाठी हा शोध खूप महत्त्वाचा आहे. ‘अँथ्रोपोसीन’ हा शब्द पहिल्यांदा 2002 मध्ये वापरला गेला. ‘अँथ्रोपोसीन युग’ हा शब्द प्रथम नोबेल पारितोषिक विजेते रसायनशास्त्रज्ञ पॉल क्रुत्झेन आणि प्राणीशास्त्रज्ञ प्रोफेसर यूजीन स्टोर्मर यांनी वापरला होता.
मानवी क्रियाकलापांमुळे जग किती खोलवर बदलले आहे हे दर्शविण्यासाठी हे केले गेले. यानंतर हा शब्द संशोधनाच्या विविध क्षेत्रात शैक्षणिकदृष्ट्या वापरला जाऊ लागला. 8 अब्ज लोकांचा या ग्रहावर प्रभाव पडत असल्याने त्याचा परिणाम होणे निश्चितच आहे, असे लिसेस्टर विद्यापीठातील भूगोल, भूविज्ञान आणि पर्यावरणाचे मानद प्राध्यापक आणि अँथ्रोपोसीन वर्किंग ग्रुपचे अध्यक्ष कॉलिन वॉटर्स म्हणतात.
कॉलिन वॉटर्स यांनी त्यांच्या विधानात पुढे म्हटले आहे की, आम्ही अशा परिस्थितीत पोहोचलो आहोत ज्याची नवीन भूवैज्ञानिक युग म्हणून व्याख्या करणे आवश्यक आहे. अँथ्रोपोसीन वर्किंग ग्रुप हा एकूण 35 शास्त्रज्ञांचा समूह आहे. समूहातील सर्व शास्त्रज्ञ 2009 पासून पृथ्वीच्या अधिकृत टाइमलाइनमध्ये अँथ्रोपोसीनचा समावेश करण्यासाठी काम करत आहेत.
* अँथ्रोपोसीन युग कधी सुरू झाले?
35 शास्त्रज्ञांच्या गटाने 2016 मध्ये अहवाल दिला की 1950 ते 1954 दरम्यान अँथ्रोपोसीन युग सुरू झाले. यावेळी अण्वस्त्रांच्या चाचण्या सुरू झाल्या. यामुळे जगभरातील प्लुटोनियमचे भू-रासायनिक निशाणी सापडू शकतात. तेव्हापासून संशोधकांनी 12 ठिकाणांचा विचार केला आहे. हे स्थळं त्याच्या प्रस्तावाचे समर्थन करण्यासाठी आवश्यक आणि महत्त्वपूर्ण पुरावे प्रदान करू शकतात. यापैकी नऊ ठिकाणांवर मतदान झाले आहे. ऑन्टारियो, कॅनडातील क्रॉफर्ड लेक हे अँथ्रोपोसीनचा भूगर्भीय प्रभाव टिपण्यासाठी सर्वोत्तम ठिकाण म्हणून शास्त्रज्ञांनी ओळखले आहे. परंतु मानववंशाला भूगर्भीय वास्तव किंवा नवीन युग घोषित करण्यावर प्रत्येकजण सहमत नाही.
* पृथ्वीचा इतिहास अनेक युगांमध्ये विभागला जाऊ शकतो
भूगर्भीय टाइमलाइन पृथ्वीच्या 4.5 अब्ज वर्षांच्या इतिहासाच्या आकलनासाठी एक अधिकृत फ्रेमवर्क प्रदान करू शकते. भूगर्भशास्त्रज्ञ पृथ्वीच्या इतिहासाला अनेक युगांमध्ये विभागतात. त्यांच्या आतही अनेक युगे विभागली गेली आहेत. उदाहरणार्थ, सध्या आपण मेघालयीन युगात जगत आहोत. हा होलोसीन युगाचा भाग आहे. हा युग 11,700 वर्षांपूर्वी शेवटच्या हिमयुगाच्या समाप्तीनंतर सुरू झाला. भूगर्भशास्त्रीय अध्याय अनेकदा त्यांचा अभ्यास केलेल्या ठिकाणांच्या नावावर ठेवला जातो. उदाहरणार्थ, फ्रान्सच्या जुरा पर्वतातील जीवाश्मांनी भरलेल्या खडकांवरून ज्युरासिक कालखंडाचे नाव देण्यात आले.