“फोन वाजतोय तो, उठतेस की नाही आता…” सकाळी सकाळी बॉसचा फोन म्हटल्यावर थोड्याश्या नाखुषीनेच पण टुणकन उठून बसले मी – ” काल ते approval द्यायचं राहिलंय, मी थोड्या वेळात देतोच, सॉरी फॉर डिलें..” माझा लगेच उत्तरासम प्रतिसाद “हो सर, मी करते प्रोसेस पुढे” असं म्हणत घाईघाईनचं मी घड्याळाकडे बघितलं तर साधारण नऊ वाजले होते. पटकन आवरून लॅपटॉप चालू करत मी कामाला सुरुवात केली. lockdown चा पहिला दिवस असा चालू झाला वर्क फ्रॉम होमनी.! इंटरनेट कनेक्ट-डीसकनेक्टमध्ये चिडचिड करत का होईना पण कामात तसे पहिले 2-3 दिवस कसे निघून गेले समजले नाही, पण जसजसा मंथएंड होऊन गेला, कामाचा ताण कमी होत गेला.
सकाळी कधी मिळाला तर नाश्ता करणारी तिला आता घरी मात्र अगदी फर्माईशीनुसार उत्तमोत्तम हवे ते टेबलवर मिळू लागलं. इतकी वर्षें बाहेर राहिल्यानंतर मिळणाऱ्या त्या प्रत्येक गोष्टीची चव काही औरच होती. अगदी भावाबरोबर मागच्या परसातल्या आंब्याच्या झाडावरून केलीली भांडणं! आईनं प्रेमानं वाढलेला मसालेभात आणि लोणचं, आत्यानं बनवलेली कढी, कोशिंबीर ते अगदी बाबांनी आठवणीनं आणलेली आवडीची द्राक्षे! कित्येक वर्षांत इतकी गोड लालेलाल कलिंगड आणि कृष्णाकाठच्या त्या वांग्याची चव चाखली नसेल. रोजच्या पळापळीत किती छोट्या छोट्या सुखांना पारखे झालो होतो आपण याची ठक्क जाणीव झाली मला.
अंगणातून उगाच सकाळी फेरी मारत मनात साठवून ठेवलेला मोगऱ्याचा, परिजातकाचा वास.! जास्वंद, गुलाब, तगर अशी लहान-मोठी कितीतरी झाडं. याच बकुळीच्या झाडाखाली फुलं गोळा करत बालपण गेलं, कधी तिच फुलं पुस्तकात जपून ठेवली आणि याच उंबराभोवती फेऱ्या मारता मारता मोठे झालो आपण. आजपण ती तुळस दारात तितक्याच डौलाने उभी. पण जोडीला झोपाळ्याभोवती मनिप्लान्ट पण आला आता.
झोपाळा! जिवाभावाची जागा! आयुष्यातले बरेच छोटे-मोठे झोके इथंच बसून घेतले. संध्याकाळच्या चहापासून ते रात्री आकाशातल्या चांदण्या मोजत, नक्षत्र शोधत, गाणी ऐकण्याची, स्वतःला भेटण्याची उत्तम जागा.! इथेच बसून कधी गाण्याचा रियाज केला. हो, आत्तापण ती पेटी वाट बघतेय माझी अजून असं वाटतं. इतकं समृद्ध बालपण.! अगदी जेव्हा ते इवलेसे हात भात्यापर्यन्त पोहोचायचे नाहीत तेव्हापासूनची सोबती ती. नव्याने तिला भेटले आज. जुने फोटो चाळता चाळता नाटकातली मी जुनी मला बघूनच हसले.
खूप सारे मेडल्स, ट्रॉफीज आणि सगळ्यांनी पहिल्या नाटकाला एकत्र मिळून भरत नाट्यमंदिरला केलेली धमाल. पहिली एकांकिका आणि तो पहिला अनुभव! रंग, कॅनव्हास, तऱ्हेतऱ्हेचे ब्रश, जुने कार्डबोर्डस! बरीच धूळ जमलेय. ती झटकून आज बऱ्याच वर्षांनी नव्यानं ब्रश हातात घेतला. चित्रांत बाबांचं बोट पकडून चालणारी ती छोटी मुलगी आज ‘त्या’चा हात पकडून चालण्याइतपत मोठी झाली आणि त्या दोन्ही चित्रांकडे बघत नकळत डोळ्यांच्या कडा पाणावल्या कधी समजलंच नाही.
संध्याकाळ झाल्यावर हात-पाय धुवून शुभंकरोती म्हणणारी छोटी ती, आत्याच्या पाठीमागे घरभर धावणारी पावलं, आरती चालू झाल्यावर ते घंटी वाजवणारे इवलेसे हात आता मात्र पूजेच्या तयारीचे पूर्ण ताट घेऊन येतात, अगदी पंचामृतासह! आईला स्वयंपाकघरात गेलेली मदत नाहीतर बाबांना बागकामात, त्यांच्या डोळयांतली ती मुलीबद्दलची अभिमानाची झलक पुन्हा जवळून बघितली आज! आणि मी केलेली गरमागरम भज्जी उगाच नावं ठेवत भावानं सगळी संपवली. आनंद आणि कौतुक! नात्यांचे वेगवेगळे रंग आणि छटा.
शिक्षणापासून ते नोकरीपर्यंतचा- वाई-पुणे-मुंबईपर्यंतचा हा प्रवास. ज्ञानाच्या हव्यासापोटी, एकमेकांशी स्पर्धा करत, कॉलेजचे प्रोजेक्ट्स कॉम्प्लिट करता करता, ऑफिसचे टार्गेटस् पूर्ण करायला लागलो. पोट भरता-भरता, जीवन जगायला शिकवणारी ती कला मात्र कधी ऑफिस मिटिंगसनी रिप्लेस झाली समजलेच नाही. पुस्तकांशी मैत्री मात्र कायम राहिली हे ही नसे थोडके!
दुरचं बघता-बघता जवळचं बघायचं आपण विसरूनच गेलो. नवीन वाटा शोधता शोधता अश्या कित्येक साऱ्या गोष्टी मागे सोडून दिल्या आपण. आज याच झोपाळ्यानं बरंच काही जाणवून दिलं आणि मी स्वयंपाकघरात गेले मस्त चहा बनवायला!
पंछी बनके उड चला है, ये दिल हवा मे उडने, होश यू किसींका ना रहा…
उडनेको चाहता हैं, हाँसने को चाहता है, ये दिल हवा में बावरा…
मैं उडू उडू उडते ही जाऊं, मैं हसू खिलू नाचते ही जाउ, मैं गिरू पडू ढुंढु नया जहाँ…!
ऋषीकेशच्या गाण्यांच्या ओळी गुणगुणत मी मनाशीच हसले. पुन्हा एक नवीन अध्याय! नवीन आशा मात्र जगण्याच्या नव्या नजरेसकट..!!
– भाग्यश्री आनंद सकुंडे, (कृष्णा)
दादर, मुंबई
apratim. Lahanpan athvala. and that sentence ‘the difference between two pictures’ is just awesome….