ग्लोबल प्रथेनुसार प्रेमाचा दिवस याच आठवड्यात मोठ्या धुमधडाक्यात साजरा झाला. महागड्या भेटवस्तू दिल्या-घेतल्या गेल्या. गुलाबाच्या फुलांची देवाणघेवाण झाली. या दिवसाची चाहूल हल्ली आठवडाभर आधीच लागते. कारण “व्हॅलेंटाइन डे’ आला तेव्हा एकटाच होता. हळूहळू रोज डे, प्रपोज डे, टेडी डे, चॉकलेट डे वगैरे पिलावळ आली. या सगळ्या खर्चिक दिवसांबरोबर थोडंसं प्रेम आलं असतं तर? किंवा जे एतद्देशीयांच्या मनात शतकानुशतकं होतं ते थोडंसं टिकून राहिलं असतं तर?
व्हॅलेंटाइन डे साजरा करणाऱ्यांच्या मनात खरं प्रेम नसतं आणि तो सगळाच “शो-बिझनेस’ असतो, असं म्हणणं चुकीचं आणि अन्यायकारक ठरेल. पण जे आपल्या रक्तात, मनात, संस्कारात आणि संस्कृतीत विरघळलंय, ते सोडून परक्या परंपरा जवळ केल्यामुळेच प्रेम सिद्ध होतं असंही नाही. “लिव्ह इन रिलेशनशिप’ ही अशीच एक प्रथा बाहेरून आली आणि इथल्या लग्नसंस्थेला हादरे बसले.
लग्न न करता एकत्र राहणं या पद्धतीत अभिप्रेत आहे. एकमेकांशी कोणतीही गोष्ट जुळत नसताना लग्नाची गाठ बांधल्यामुळे आयुष्यभर होणारी फरफट टाळणं, हा त्यामागचा हेतू. आपण एकत्र येत असल्याचं चारचौघात जाहीर करायचं नाही, कुठलाही समारंभ नाही आणि नोंदणीसुद्धा नाही! नेमकी हीच गोष्ट मनात खोट असलेल्यांच्या पथ्यावर पडते, हे वास्तव व्हॅलेंटाइन दिनाच्या आसपास घडलेल्या घटनांवरून पुन्हा एकदा उघड झालंय.
जोडीदारावर खरंखुरं प्रेम करणाऱ्या, त्यांना शक्य तेवढं सांभाळून घेणाऱ्या मुलींना थेट मृत्यूच्याच मुखात लोटलं जातंय, हे श्रद्धा वालकर प्रकरणात दिसून आलं होतं आणि अगदी तशीच दोन प्रकरणं या आठवडाभरात घडलीत. रेफ्रिजरेटरसारख्या थंड डोक्यानं प्रेयसीचा खून करणाऱ्या प्रियकराने रेफ्रिजरेटरचा वापर मृतदेह लपवण्यासाठी केला तर दुसऱ्या प्रियकरानं मृतदेह बेडमध्ये लपवून पळ काढण्यापूर्वी घरातलं उर्वरित फर्निचर विकून पैसे कमावले. नालासोपारा भागात राहणारा हा प्रियकर बेरोजगार होता आणि नर्स म्हणून काम करणारी प्रेयसीच त्याला सांभाळत होती.
क्षुल्लक भांडणातून तिला ठार मारताना आणि तिने काडी-काडी करून जमवलेलं फर्निचर विकताना प्रियकराला जराही शरम वाटली नाही. दिल्लीत घडलेल्या घटनेत तर प्रियकराने प्रेयसीला वाऱ्यावर सोडून कुटुंबीयांनी ठरवलेल्या मुलीशी लग्न करण्याची तयारी केली. प्रेयसीला कळल्यावर त्यांच्यात भांडण झालं, तेव्हा ते दोघेही मोटारीत होते. प्रियकराने मोटारीतल्या डेटा केबलनं गळा आवळून तिचा खून केला आणि नंतर 35 किलोमीटर तिचा मृतदेह घेऊन फिरत राहिला.
स्वतःच्याच ढाब्यातल्या फ्रिजमध्ये तिचा मृतदेह ठेवला आणि त्याची विल्हेवाट लावण्यापूर्वी, म्हणजे खून केल्यानंतर दुसऱ्याच दिवशी दुसऱ्या लग्नासाठी निर्लज्जपणे बोहल्यावर उभा राहिला. यातली एक घटना प्रेमदिनाच्या पाच दिवस आधी आणि दुसरी प्रेमदिनाच्या दुसऱ्याच दिवशी घडली. लिव्ह इन रिलेशनशिपमध्ये असलेल्या जोडप्यातल्या पुरुषानं स्त्रीला मारून टाकण्याच्या तीन घटना गेल्या काही दिवसांत समोर आल्यात. बारकाईनं पाहिल्यास लग्नसंस्थेविषयी वाटत असलेल्या अविश्वासाचा फायदाही आपल्याकडे पुरुषप्रधान मनोवृत्तीलाच झाल्याचं दिसून येईल. शिकं तुटलं आणि बोक्याचं फावलं, या न्यायानं लिव्ह-इन रिलेशनशिप म्हणजे, उपभोगाची खुली मोकळीक आणि जबाबदारीतून मात्र सुटका, असा समज रूढ होणं घातक आहे.