“ब्लॅक अँड व्हाइट’ जमान्यातला जागतिक कीर्तीचा विनोदवीर चार्ली चॅपलीन याच्या बाबतीत एक अविश्वसनीय किस्सा नेहमी सांगितला जातो. 1920 मध्ये बेलिंगहॅमच्या लिबर्टी थिएटरमध्ये “चार्ली चॅपलीन लूक अलाइक कॉन्टेस्ट’ झाली होती. बॉब होप नावाचा कलाकार “सर्वोत्कृष्ट चार्ली’ ठरला होता.
असं म्हणतात, की चार्ली चॅपलीनसारखं दिसण्या-वागण्याच्या या स्पर्धेत खुद्द चार्ली बेमालूमपणे सहभागी झाला होता आणि त्याचा विसावा नंबर आला होता. काहीजण सांगतात, त्याचा तिसरा किंवा चौथा नंबर आला होता. काहीजण सांगतात चार्ली या स्पर्धेत त्याच्या प्रसिद्ध मिशीशिवाय सहभागी झाला होता, त्यामुळे त्याला परीक्षकांसह कुणी ओळखलंच नाही. काहीजण असं काही घडलंच नव्हतं असंही सांगतात. 10 ऑगस्ट 1920 रोजी सिंगापूरच्या एका दैनिकानं ही बातमी प्रसिद्ध केली असली, तरी काहीजण अद्याप ही अफवाच मानतात. असो, प्रसिद्ध व्यक्तींचे डुप्लिकेट्स किंवा “बॉडी डबल’ हा नेहमीच जगभरात चर्चेचा आणि कुतूहलाचा विषय ठरलाय.
इराकचे माजी अध्यक्ष सद्दाम हुसेन यांचे सात डुप्लिकेट असल्याची चर्चा जगभर होती. त्यांच्या मृत्यूनंतर मात्र उर्वरित सहाजणांबद्दल काही कळलं नाही. रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतीन यांच्या “बॉडी डबल’ची चर्चा तर वारंवार होत असते. पुतीन खूप आजारी असून, त्यांचा “बॉडी डबल’च काम पाहात आहे, अशा बातम्या प्रसिद्ध करण्यात पाश्चात्य माध्यमंही मागे नाहीत.
आपल्याकडे तर प्रत्येक प्रसिद्ध अभिनेत्याचे असंख्य डुप्लिकेट्स अगदी भूछत्राप्रमाणं जागोजागी उगवतात. डुप्लिकेट हिरोंना घेऊन चित्रपटही तयार होतात. पण सोशल मीडियाच्या काळात डुप्लिकेट असणंही फारसं सुखावह राहिलेलं नाही, हे “पुण्यातल्या मुख्यमंत्र्यां’ना आता समजलं असेल. पुण्यासारख्या चोखंदळ नागरिकांच्या शहरात डुप्लिकेटपनीर विकण्याचं धाडस कुणी करू शकतं, हा पुणेकरांसाठी मोठा धक्काच होता; पण “डुप्लिकेट मुख्यमंत्री’ मात्र लोक एन्जॉय करत होते.
ते ओरिजिनल मुख्यमंत्र्यांना भेटून आलेत, एवढंच नव्हे तर त्यांच्या कौतुकास पात्र ठरलेत, असंही प्रसिद्ध झालं होतं. पण आजच्या “टीआरपीकेंद्रित’ जगात प्रत्येक गोष्ट अती केली जाते आणि मग त्याची माती होते. मुख्यमंत्र्यांसारखीच दाढी, लाल टिळा आणि पांढरेशुभ्र कपडे परिधान करणाऱ्या डुप्लिकेट मुख्यमंत्र्यांनी बराच “टीआरपी’ कमावला. जातील तिथं त्यांच्यासोबत फोटो काढून घेण्यासाठी झुंबड उडू लागली. त्यांचे व्हिडिओ, फोटो मोठ्या प्रमाणावर व्हायरल होऊ लागले.
गणेशोत्सवात आरतीच्या सुपाऱ्याही या महाशयांना मिळत होत्या म्हणे! फेटा बांधून डान्स करतानाचा त्यांचा एक व्हिडिओ कमालीचा लोकप्रिय झाला. पण सोबत फोटो काढणाऱ्यांच्या पंक्तीत गुन्हेगार कधी येऊन बसू लागले, हे डुप्लिकेट महोदयांना समजलंच नाही. फोटोतसुद्धा गुन्हेगार बसलेले… आणि “सीएम’ उभे!
हुबेहूब… सेम टू सेम… डुप्लिकेट या शब्दांची आपल्याकडे एवढी क्रेझ का आहे? डुप्लिकेट माणूस (रंगरूपानं किंवा आवाजानं) जर कलाकार असेल तर तो रंगमंचावर कलेचं सादरीकरण करून चार टाळ्या मिळवतो, हा भाग वेगळा! प्रसिद्ध व्यक्तीची एखादी लकब दुसऱ्याच व्यक्तीकडून बघायला मिळण्यात मजा असते, हेही खरं; पण सोशल मीडिया नावाचा “क्रशर’ प्रत्येक गोष्टीचा पिळून, शोषून कसा चोथा करून टाकतो, याचं अस्सल उदाहरण म्हणजेच पुण्यातली नक्कल!