Disability Pension – सरकारने देशातील सैनिकांसाठी अपंगत्व निवृत्ती वेतनाचे नवे नियम लागू केले. गेल्या महिन्यात त्याची अंमलबजावणी झाली. मात्र, या नव्या पेन्शन नियमांना माजी सैनिकांचा विरोध आहे. नवीन पेन्शन धोरण सैनिकांच्या हिताचे नाही, असे त्यांचे म्हणणे आहे. हे नियम खूप कडक आहेत. मात्र, नवीन नियमांमुळे गैरवापर होण्याची शक्यता कमी होईल, असे संरक्षण मंत्रालय आणि निवृत्त लष्करी अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे. या सेवांचा गैरफायदा कोणीही घेऊ शकणार नाही.
दरम्यान, सरकारने 21 सप्टेंबर रोजी सैनिकांसाठीच्या नवीन धोरणाची अधिसूचना जारी केली होती. सैनिकांना भरपाई देण्यासाठी नवीन धोरणात काही अटींचा समावेश करण्यात आला आहे. नवीन धोरणामध्ये रक्तदाब आणि हृदयाशी संबंधित आजारांसाठी पात्रता निकष कमी करण्यात आले आहेत.
असोसिएशनने म्हटले आहे की, सर्वात महत्त्वाचा विद्यमान नियम म्हणजे लष्करी कर्मचार्यांना त्यांची पात्रता सिद्ध करण्यासाठी बोलावले जात नाही आणि त्यांना ‘वाजवी संशयाचा लाभ’ दिला गेला. हा नियम बराच काळ लागू आहे. (हक्क नियम, 1982 चा नियम 9 पहा) परंतु आता नवीन नियमांमध्ये तो रद्द करण्यात आला आहे.
नवीन नियम 7(b) मध्ये असे नमूद केले आहे की लष्करी सेवेदरम्यान एखादा रोग विकसित झाला आहे याचा अर्थ असा नाही की सैनिक भरपाई घेऊ शकतो. असोसिएशनचे म्हणणे आहे की हे विद्यमान नियमांच्या विरुद्ध आहे ( हक्क नियम, 1982 चे नियम 9). हे जागतिक स्तरावर लष्करासाठी असलेल्या सध्याच्या नियमांच्याही विरुद्ध आहे. हे भारतातील CAPF साठी लागू असलेल्या नियमांच्या आणि सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्णयांच्या विरुद्ध आहे. पूर्वीच्या नियमांमधील सकारात्मक अनुमानाचे कलम रद्द करण्यात आले आहे.
‘लष्करी सेवा नियमां’मुळे बदल
नवीन नियम 11(b)(2) मध्ये असे नमूद केले आहे की आजारपणावरील सेवा जास्त कामामुळे असेल तरच ओळखली जाईल. ज्यामध्ये शिपायाला जास्त मेहनत करावी लागली. संशयाचा लाभ पूर्वीच्या नियमात दिला होता. ज्यामध्ये लष्करी सेवेदरम्यान प्राप्त झालेले कोणतेही अपंगत्व सेवा जोडलेले मानले गेले. असोसिएशनचे म्हणणे आहे की सुप्रीम कोर्टाने निर्णय दिला आहे की अपंगत्व किंवा मृत्यूच्या लाभाचा अधिकार फुरसतीमुळे झाला होता या आधारावर नाकारला जाऊ शकत नाही.
सेवेद्वारे दुःखात बदल
नवीन नियम 12 मध्ये ‘सेवेद्वारे त्रास’ मधील जुना नियम 19 पूर्णपणे रद्द करण्यात आला आहे. रजेच्या वेळी कोणतेही अपंगत्व बिघडल्यास पेन्शन दिली जाईल, अशी तरतूद जुन्या नियमात होती. तर नवीन नियमात ते फक्त खराब हवामान, फील्ड ऑपरेशन्स, उच्च उंची इत्यादींशी जोडले गेले आहे.
अपंगत्व टक्केवारीत बदल
जुन्या नियमांनुसार, हृदयविकार आणि उच्च रक्तदाब यांसारख्या आजारांसाठी दिलेली अपंगत्वाची टक्केवारी 30 होती. आता ते 10 टक्क्यांपेक्षा कमी करण्यात आले आहे. इतर अनेक अपंगांच्या बाबतीतही असेच केले गेले आहे.
अनेक रोग यादीतून काढून टाकण्यात आले
जुन्या नियमांनुसार, लष्करी सेवेत, धूम्रपान इत्यादीमुळे होणारे कर्करोग वगळता सर्व प्रकारच्या कर्करोगासाठी सेवा दिली जात होती, परंतु आता सर्व कर्करोग यादीतून काढून टाकण्यात आले आहेत. असोसिएशनचे म्हणणे आहे की याशिवाय सर्व प्रकारचे मधुमेह यादीतून बाहेर ठेवण्यात आले आहेत. तर तणाव आणि दबावामुळे मधुमेह वाढू शकतो.