“सध्याच्या धावपळीच्या युगात…’ अशा प्रस्तावनेनं एखाद्या लेखाची, निबंधाची, भाषणाची सुरुवात झाली, की अंगावर काटा येतो. आपण ट्रेडमिलवर उभे राहून धावतो आहोत, कुणीतरी त्याचा वेग सतत वाढवत आहे आणि कितीही धावलो तरीसुद्धा आपण त्याच जागी राहणार आहोत, असा भास होऊन जीव घाबरतो.
सगळेच आपल्या पुढे निघून जाणार आणि आपण मागे राहणार, ही जाणीव “सध्याच्या धावपळीच्या युगात’ जशी पळण्याची ऊर्मी देते तशीच हृदयविकारही देते. खरं तर “धावपळीच्या युगाची’ ही संकल्पना काही शहरांपुरतीच मर्यादित असते. शहरी आणि ग्रामीण भागात जसा अनेक बाबतीत फरक आहे, तसा तो वेगाच्या बाबतीतही आहे. ग्रामीण भागातलं जीवन संगीतातल्या ख्यालासारखं विलंबित लयीत सुरू असतं.
शहरी लोक या वेगाला नावं ठेवत असले, तरी “धावपळीच्या युगात’ जे काही कमावतात, ते खर्ची घालून एखादं फार्म हाउसच बांधतात. वीकेन्डला का होईना, तिथं राहायला येतात आणि एनर्जी वगैरे घेऊन पुन्हा “धावपळीच्या युगात’ परततात. या मंडळींना स्वयंपाकाचा “घाट घालतात’ म्हणजे काय करतात, हे माहीतसुद्धा नसतं. तासा-दीड तासात स्वयंपाक कसा पूर्ण होईल आणि डबा भरून लोकल कशी गाठता येईल, या धास्तीत ते असतात. “हेल्दी फूड’ ही सध्या “फॅशन’ झालीये म्हणून, नाहीतर “इन्स्टंट फूड’वरच शहरांची भिस्त राहिली आणि तोही एक “व्यवसाय’ बनला.
अवघ्या काही मिनिटांत शिजणाऱ्या उत्पादनांच्या जाहिराती आपण नेहमी बघतो. त्यापैकी बहुतांश पदार्थ “आपले’ नसतात. काही चीनमधून येतात, काही इटलीतून, तर बरेचसे अमेरिकेतून..! मॅक्रोनी हा असाच एक पाहुणा पदार्थ. तसं बघायला गेलं तर पास्ता आणि मॅक्रोनीत फार फरक नाही असं म्हणतात..! म्हणजे मॅक्रोनी ट्यूबसारख्या आकाराचा असतो तर पास्ता अनेक आकारांमध्ये उपलब्ध असतो, असं सांगणारे सांगतात.
असो, ज्याविषयी ज्ञान नाही, त्याबाबत काय बोलायचं? पण या मॅक्रोनीच्या बाबतीत घडलेल्या घटनेनं सध्या सगळ्या जगाचं लक्ष वेधून घेतलंय. फ्लोरिडात राहणाऱ्या एका महिलेनं इन्स्टंट मॅक्रोनी बनवणाऱ्या कंपनीवर तब्बल 40 कोटी रुपयांचा (पन्नास लाख डॉलर) दावा दाखल केलाय. “धावपळीच्या आजच्या युगात’ एखादी कंपनी आमच्या धावपळीची थट्टा करतीये, असं या महिलेचं म्हणणं आहे.
कंपनीनं केलेल्या जाहिरातीनुसार, कंपनीने तयार केलेली मॅक्रोनी साडेतीन मिनिटात शिजणं अपेक्षित होतं. या महिलेनं बरोबर साडेतीन मिनिटं ती शिजत ठेवली आणि खायला घेतली, तेव्हा लक्षात आलं, की ती अर्धवटच शिजलीये. सबब साडेतीन मिनिटांत मॅक्रोनी शिजते, ही जाहिरात खोटी आणि दिशाभूल करणारी आहे, असा दावा करून या महिलेनं संबंधित कंपनीला कोर्टात खेचलंय.
एखादी कंपनी आपल्या उत्पादनात प्रोटीन्स जास्त असल्याची जाहिरात करते, एखादी म्हणते आमच्या उत्पादनात फायबर अधिक आहे, एखादी कंपनी म्हणते, आमचं उत्पादन हृदय तंदुरुस्त ठेवतं. असे दावे खरे असोत वा नसोत, ते समजून तरी घेता येतात. पण साडेतीन मिनिटांत तयार होणारा पदार्थ वगैरे दावे कंपन्यांनी करावेत, ही बाब आपली अगतिकताच दर्शवत नाही का? साडेतीन मिनिटांत बनवलेला पदार्थ खावा आणि पळा… एक-दोन साडेमाडे तीन!