दुष्काळामुळे शेतकऱ्यांत पोळा सणाबाबत निरुत्साह
शेवगाव – परिसरात साजरा होणारा श्रावणी पोळा चार दिवसांवर आला असूनही शेवगावच्या आठवडे बाजारात फारशी गर्दी नसल्याने बाजारावर मंदीचे सावट असल्याचे चित्र दिसत होते. या परिसराला निसर्गाने यंदाही फटका दिला. पावसाअभावी शेती नापीक राहिली. नगदी पिके तर सध्या मृगजळ ठरले आहेत. त्यामुळे आगामी काळात पैसा येण्याचे मार्ग खुंटल्याने येथील शेतकरी नाउमेद झाला आहे. स्वतःच्या पोटाची खळगी भागवण्याची पंचायत झाल्याने पशुधन कसे सांभाळायचे हा यक्षप्रश्न भेडसावल्याने परिसरात मोठ्या प्रमाणात पशुधन घटले. यामुळे यंदाच्या पोळ्यात शेतकरी निरुत्साही आहे.
शेवगावात 1912 पासून सार्वजनिक पोळा साजरा करण्याची प्रथा आहे. पोळ्याच्या अगोदर गावातील पोळ पकडून त्याला सजविले जाते. पोळ्यासाठी येथील शेतकरी व्यासपीठाच्या समोर असलेल्या राखीव जागेत आपले पशुधन सजवून वाजत-गाजत आणतात. नगर परिषदेमार्फत पशुपालकांना प्रोत्साहित करण्यासाठी उत्कृष्ट प्रतीच्या पशूची निवड करून त्याच्या मालकाला मानाचा शेला देऊन त्याचा गौरव करण्याची परंपरा आहे. सायंकाळी सजविलेल्या पोळाला वेशीतून सर्वप्रथम सोडले जाते. त्यानंतरच पोळा फुटतो.
एकेकाळी शेवगावचा पोळा म्हणजे येथील बळीराजाच्या वैभवाचे प्रतिक होते. पोळ्यानिमित्त येथे नारळाची मोठी उलाढाल व्हायची. थेट केरळ व कोकणातून ट्रकच्या ट्रक नारळ येथे येत. येथील शेतकरी डझनाच्या शेकड्याच्या हिशोबाने नारळ खरेदी करीत असे. प्रत्येक शेतकरी आपल्या प्रत्येक शेताच्या बांधाला, बांधावरील देवादिकांना, गावातील सर्व देवतांना व आपल्याकडील प्रत्येक जनावराला एकेक नारळ फोडतो. सामान्यातला सामान्य शेतकरी ही किमान दहा-वीस नारळ घेतोच असा अनुभव आहे. म्हणून व्यावसायिकही शेकडो पोते नारळाची खरेदी करत असतात.
मात्र आज शेतकऱ्यांची क्रयशक्ती कमी झाल्याने या व्यावसायिकांनी पन्नास टक्केच नारळाची खरेदी केली आहे. आज शेवगावातील सहा मोठे, दहा मध्यम व्यावसायिकांनी सुमारे 25 हजार नारळ पोती खरेदी केली आहेत. याव्यतिरिक्त आठवडे बाजारातील किरकोळ नारळ विक्रेते वेगळे आहेत. शेवगावात किराणा व्यावसायिकांचे एरव्ही तोंड दिसायचे नाही आज त्यांच्याकडे पन्नास टक्केही खरेदीदार नसल्याच्या प्रतिक्रिया त्यांनी व्यक्त केल्या. पोळ्याच्या अन्य साहित्याचे भावही स्थिर आहेत. तरीही म्हणावे तसे खरेदीदार नाही. बाजारात रस्त्यावर पोळ्याच्या साहित्याची दुकाने लागली होती. तेथेही पितळी मालाला, झुली सारख्या हौसेच्या वस्तूला खरेदीदार नव्हते.