ग हा शरीर निरोगी ठेवण्याचा एक फायदेशीर मार्ग आहे. योगासनाच्या नियमित सरावाने केवळ शरीरच नाही तर मानसिक आरोग्यही चांगले राहते. म्हणजेच योग शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी फायदेशीर मानला जातो. अनेक प्रकारचे आजार आपल्या शरीरावर आणि मेंदूवर परिणाम करतात. ज्याप्रमाणे वेगवेगळी औषधे वेगवेगळ्या आजारांपासून आराम देतात, त्याचप्रमाणे वेगवेगळी योगासने अनेक आजारांपासून आराम देतात.
तथापि, जर तुम्हाला कोणत्याही एका योगाने अनेक आरोग्य लाभांची अपेक्षा असेल तर तुम्ही प्राणायाम करू शकता. प्राणायाम केल्याने शरीरात सकारात्मक ऊर्जा तर वाढतेच पण पचनक्रियाही सुधारते. विविध प्रकारच्या प्राणायामचा सराव हार्मोन्स संतुलित करण्यासाठी, रक्त परिसंचरण वाढवण्यासाठी आणि शारीरिक समन्वय सुधारण्यासाठी फायदेशीर मानले जाते. कपालभाती प्राणायामचा रोजचा सराव किडनी-लिव्हरच्या आरोग्यावरही चांगला परिणाम करतो.
कपालभाती कसा करावा?
कपालभाती करण्यासाठी पद्मासनात बसून दोन्ही हातांनी चित्त मुद्रा करा. आतल्या बाजूने दीर्घ श्वास घेत, धक्का देऊन श्वास सोडा. या दरम्यान पोट आतून खेचा. जर तुम्ही कपालभाती करायला सुरुवात करत असाल तर फक्त 5-10 मिनिटे सराव करा आणि वेळेनुसार सराव वाढवा.
कपालभाती प्राणायामाचे फायदे
– या योगाभ्यासामुळे रक्तातील ऑक्सिजनची पातळी वाढण्यास मदत होते.
– श्वासोच्छवासाच्या या संयोगाने फुफ्फुसाची क्षमता वाढते आणि फुफ्फुस मजबूत होतात.
– कपालभाती शरीरातील विषारी आणि इतर टाकाऊ पदार्थ काढून टाकण्यास मदत करते.
– कपालभातीचा नियमित सराव पित्ताची पातळी नियंत्रित ठेवण्यासाठी आणि चयापचय गती वाढवण्यासाठी उपयुक्त आहे.
– हे योग आसन मेंदूच्या पेशी सक्रिय करण्यासाठी आणि स्मरणशक्ती आणि एकाग्रता शक्ती सुधारण्यासाठी फायदेशीर आहे.
– कपालभाती त्वचा निरोगी आणि चमकदार बनवण्यासाठी देखील फायदेशीर आहे.
– या आजारांपासून मुक्ती मिळवण्यासाठी ज्यांना दमा आणि सायनसचा त्रास आहे त्यांच्यासाठी कपालभातीचा नियमित सराव फायदेशीर आहे.
– कपालभातीचा सराव पचनसंबंधित समस्या सुधारण्यासह पोटाच्या अनेक समस्या दूर करण्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतो.