how women become ‘Nagin’ sadhus – नागा साधूंच्या गूढ जीवनाचे आकर्षण सगळ्यांनाच आहे. कुंभमेळ्यात आवर्जून दिसणाऱ्या पुरुष नागा साधूंच्या बरोबरीने महिला नागा अथवा ‘नागीन’ साधूही मोठ्या प्रमाणावर दिसतात. सामान्य आयुष्याच्या विपरीत खडतर आयुष्य निवडलेल्या या महिला नागा साधूंना आपल्या जिवंतपणीच पिंडदान करावे लागते. याबरोबरच बऱ्याच रहस्यमय गोष्टींनी त्यांचे जग व्यापलेले असते.
उत्तर प्रदेशातील संगम शहर प्रयागराज येथे दरवर्षी माघ मेळा आयोजित केला जातो. माघ पौर्णिमेच्या स्नानाने माघ मेळा सुरू झाला असून त्याची सांगता महाशिवरात्रीच्या दिवशी होणार आहे. दीड महिना चालणाऱ्या माघ मेळ्यात गंगा-यमुना आणि सरस्वतीच्या त्रिवेणी संगमावर श्रद्धेने स्नान करण्यासाठी लोकांची गर्दी जमते. माघ मेळ्यात केवळ भाविकच नाही तर मोठ्या संख्येने साधू-मुनीही मैल दूरवरून संगमात स्नानासाठी येतात.
संगमात स्नान करण्यासाठी येणारे नागा साधू हे सर्वाधिक आकर्षणाचे केंद्र आहेत. नागा साधूंबद्दल कमी माहिती असल्यामुळे त्यांच्याबद्दल जाणून घेण्याची लोकांमध्ये जास्त उत्सुकता आहे. पुरुषांप्रमाणेच महिला नागा साधूही आहेत. महिला नागा साधू देखील आपले जीवन पूर्णपणे देवाला समर्पित करतात. या बातमीत आम्ही तुम्हाला महिला नागा साधूंशी संबंधित रंजक गोष्टी सांगणार आहोत.
प्रत्येकाने नागा साधूंच्या रहस्यमय जगाबद्दल ऐकले असेल. पण महिला नागा साधूचे जीवन वेगळे आणि गूढ असते. घरगुती जीवनापासून दूर गेलेल्या महिला नागा साधूंचा दिवस पूजा आणि पठण दोन्हीने सुरू होतो आणि त्यानेच संपतो. त्यांचे जीवन अनेक आव्हानांनी भरलेले आहे. नागा साधूंचा लौकिकार्थाने जगाशी काहीही संबंध राहत नाही.
* महिला नागा साधू आखाडे बनवतात
महिला नागा साधू झाल्यानंतर सर्व साधू आणि साध्वी त्यांना ‘माई’ म्हणून हाक मारतात. माई बाडा येथे महिला नागा साधू आहेत ज्यांचे नाव आता दशनम संन्यासिनी आखाडा असे झाले आहे. नागा ही संतांची उपाधी आहे. ऋषींमध्ये वैष्णव, शैव आणि उदासीन पंथ आहेत. या तिन्ही पंथांचे आखाडे नागा साधू बनवतात.
* जाणून घ्या महिला नागा कशा बनतात ? | how women become ‘Nagin’ sadhus
पुरुष नागा साधू नग्न राहू शकतात, परंतु महिला नागा साधूंना तसे करण्याची परवानगी नाही. नर नागा साधू कपडे घातलेले आणि दिगंबर (नग्न). महिलांनाही दीक्षा दिली जाते आणि त्यांना नागा बनवले जाते, परंतु त्या सर्व कपडे घालतात. महिला नागा साधूने कपाळावर टिळक लावणे आवश्यक असते. पण त्या फक्त भगव्या रंगाचे कापड घालू शकतात, जे शिवलेले नसते. या कापडाला गंटी म्हणतात.
* नागा बनण्याची प्रक्रिया खडतर
महिला नागा साधू बनण्याची प्रक्रिया जाणून घेतल्यावर तुम्हाला विचार करायला भाग पडेल. महिला नागा साधूंचे जीवन खूप कठीण असते. नागा साधू बनण्यासाठी त्यांना खडतर परीक्षेला सामोरे जावे लागते. नागा साधू किंवा संन्यासी होण्यासाठी 10 ते 15 वर्षे कठोर ब्रह्मचर्य पाळणे आवश्यक आहे. नागा साधू बनण्यासाठी, तिला तिच्या गुरूला पटवून द्यावे लागेल की ती पात्र आहे आणि आता देवाला समर्पित आहे. यानंतर गुरू त्या महिलेला नागा साधू बनण्याची परवानगी देतात.
* जिवंत असतानाच करावे लागते पिंडदान | how women become ‘Nagin’ sadhus
नागा साधू होण्यापूर्वी महिलेच्या मागील आयुष्याबद्दल फारसे माहिती नाही. तो देवाप्रति समर्पित आहे की नाही, नागा संन्यासी झाल्यानंतर ती कठोर ध्यान करू शकते की नाही? हे पाहिले जाते. नागा साधू होण्याआधी, स्त्रीला ती जिवंत असताना स्वतःचे पिंडदान करावे लागते आणि मुंडन करावे लागते. यानंतर महिलेला नदीत आंघोळ घालण्यात येते.
महिला नागा साधू दिवसभर देवाचा जप करतात आणि सकाळी लवकर उठून ब्रह्ममुहूर्तावर भगवान शिवाचा जप करतात. संध्याकाळी दत्तात्रेयांची पूजा केली जाते. दुपारच्या जेवणानंतर ती भगवान शिवाचा जप करते. आखाड्यात महिला नागा साधूंना पूर्ण आदर दिला जातो.
कुंभ काळात नागा साधूंसोबत महिला नागा साधूही शाही स्नान करतात. मात्र, पुरुष नागा आंघोळ केल्यानंतर महिला नागा नदीत स्नान करतात. आखाड्यातील स्त्री नागा साधूंना माई, अवधूतानी किंवा नागीन असे संबोधले जाते. पण आखाड्यातील कोणत्याही मोठ्या पदासाठी माई किंवा नागिनींची निवड केली जात नाही.