एक ऑक्टोबरचा दिवस उद्यावर येऊन ठेपलाय आणि अनेकांवर ऐन नवरात्रात देव पाण्यात ठेवण्याची वेळ आलीय. एक एप्रिल आणि एक ऑक्टोबर हे दिवस (सन्माननीय अपवाद वगळता) सर्वांच्याच पोटात गोळा आणणारे ठरतात. कारण, या दोन दिवशी सरकार गॅस सिलिंडरच्या किमतीत “सुधारणा’ करते.
बॅंक अकाउंटमध्ये सबसिडी जमा झाल्याचा सुखद एसएमएस काही दिवस आला आणि बंद झाला. कोणे एके काळी 410 रुपयांत मिळणाऱ्या गॅस सिलिंडरच्या किमतीत “सुधारणा’ होत होत आता तो हजार रुपयांची लाइन क्रॉस करून पुढे पुढेच चाललाय. आता आणखी “सुधारणा’ झाली, तर दिवाळी कशी करायची, असा प्रश्न अनेक कुटुंबांपुढे आहे. कारण, दुर्दैवानं त्यांच्या कमाईत या वेगानं “सुधारणा’ झालेली नाही. एक ऑक्टोबरला केवळ गॅसच्याच नव्हे तर आणखीही अनेक वस्तूंच्या दरात “सुधारणा’ होऊ शकते, अशी बातमी आल्यामुळे बरेचजण धास्तावलेत.
अर्थात, दोन गोष्टी अजूनही सामान्य माणसाच्या पथ्यावर आहेत. एक म्हणजे, परिस्थितीबरोबर स्वतःमध्येच “सुधारणा’ करून घेण्याचं कसब हळूहळू सर्वांना जमू लागलंय आणि दुसरं म्हणजे, राजकारण्यांनी स्वतःमध्ये “सुधारणा’ करायचीच नाही, असा चंग बांधलाय. त्यामुळे टीआरपीग्रस्त नेत्यांच्या संख्येत “सुधारणा’ होऊन त्यांच्या भाषेत मात्र दिवसेंदिवस घसरण होत आहे. त्यामुळे महागाई वगैरे क्षुल्लक गोष्टींमुळे येणारं थोडंफार टेन्शन कसं घालवायचं, हा प्रश्न आपल्याला आता बिलकूल राहिलेला नाही.
टीआरपीग्रस्त नेत्यांनी खुळखुळा वाजवूनसुद्धा मन रमत नसेल, तर आपण आपल्यापेक्षाही जो दुःखी आहे, त्याच्याकडे पाहावं. गॅसची दरवाढ हा काही आपल्याच कटकटीचा विषय नाही. श्रीमंत-श्रीमंत म्हणून मिरवणाऱ्या युरोपीय देशांचे नागरिकसुद्धा सध्या “गॅसवर’ आहेत. रशियातून युरोपला गॅस नेणारी वाहिनी समुद्रातच फुटल्यामुळे तिकडे गंभीर परिस्थिती निर्माण झालीये. गंमत म्हणून जगभर फिरणाऱ्यांनासुद्धा गॅस परवडत नाहीये. गॅसचं सोडा, सगळ्याच वस्तूंची इतकी भाववाढ झालीये, की घर कसं चालवायचं हा कधीच न पडलेला प्रश्न युरोपातल्या अनेक कुटुंबांना पहिल्यांदाच पडलाय. घर चालवायचं सोडा; घर मोडणंही आवाक्यात राहिलेलं नाही.
जरा काही बिनसलं की काडीमोड घेणाऱ्या युरोपियन दाम्पत्यांना सध्या महागाईमुळे धरून-बांधून एकत्र राहावं लागतंय म्हणे! कारण कोर्टात जावं तर कोर्टाची फी आणि वकिलाची फी कुणालाच परवडेनाशी झालीये. इच्छा नसून एकत्र राहावं लागणं किंवा इच्छा असूनही वेगळं होता न येणं, यासारखं दुःख आपल्याला आहे का? घटस्फोट घेऊन एकाची दोन घरं करायची तर ती चालवायची कशी, हा प्रश्न पडतोय तिथल्या लोकांना. कुरबुरी झाल्या तरी कुटुंबसंस्था टिकवायची आपली सवय आपल्याला उपयोगाला आली की नाही? म्हणूनच, माणसानं नेहमी पॉझिटिव्ह गोष्टींकडे पाहावं.
आपल्याकडे कशालाही नाकं मुरडणाऱ्या लोकांची संख्या काही कमी नाही. “सुधारणा’ हा शब्दच या मंडळींना मानवत नाही. त्यामुळेच त्यांच्याही विचारात कधीच “सुधारणा’ होत नाही. उगीचच आठ-दहा वर्षांपूर्वी झालेल्या जुन्या-पान्या आंदोलनांचे दाखले देऊन गॅसच्या दरातल्या “सुधारणे’ला विरोध करतात. अर्थात, अशा नतद्रष्टांकडे कुणी फारसं लक्ष देत नाही, ही एक जमेची बाजू! इतक्या जुन्या आठवणी जर आपण उकरून काढू लागलो तर आपल्यात “सुधारणा’ ती काय झाली?