Zero Rupee Note : जर कोणी तुम्हाला शून्य रुपयांची नोट दिली तर तुम्ही ती विनोद समजाल आणि ती नोट खोटी म्हणून ठेवाल. 10, 20, 50, 100, 500 किंवा 2000 च्या नोटा आपल्या सर्वांसाठी महत्त्वाच्या आहेत. पण, जर आम्ही तुम्हाला सांगितले की, आपल्या देशात शून्य रुपयांची नोट आहे आणि त्याचाही एक मोठा उद्देश आहे, तर तुम्हाला काय वाटेल? हे जाणून कोणालाही आश्चर्य वाटेल पण हे सत्य आहे.
शून्य रुपयाची नोट ही लाचखोरी आणि राजकीय भ्रष्टाचाराच्या समस्येशी लढण्यासाठी जारी केलेली नोट आहे. दिसायला ती जुन्या 50 रुपयांच्या नोटेसारखी दिसते. या नोटेची छपाई रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (RBI) केली नसून 5th Pillar नावाच्या एनजीओने केली आहे. या नोटा दर महिन्याला वितरित केल्या जातात. तामिळनाडूच्या या एनजीओने 2007 मध्ये या विशेष नोट्स सुरू केल्या.
Zero rupee note! Yes, you heard it right. It was first introduced in 2007 by an N.G.O named ‘fifth pillar’ from Tamil Nadu, which encourages citizens to ‘pay’ zero rupee note whenever a corrupt official ask for bribery. Their effort should be acknowledged.👏👏👏👏#praiseworthy pic.twitter.com/um8Nvqgq7w
— shubho das🇮🇳 🛕 🕉️ (@sohamroy444_das) December 20, 2021
ही विशेष नोट का बनवण्यात आली?
या नोटा खास भारतीय नागरिकांसाठी लाचखोरी टाळण्यासाठी बनवण्यात आल्या होत्या. या आणण्यामागचा उद्देश असा होता की जर एखादी सेवा कायदेशीररित्या मोफत असेल आणि त्यासाठी तुमच्याकडून लाच मागितली जात असेल तर या शून्य रुपयांच्या नोटा देऊन त्याचा निषेध करा. 5 व्या स्तंभाने (5th Pillar) आपल्या एका निवेदनात म्हटले होते की, ही नोट म्हणजे आपल्या देशातील सामान्य जनतेला कोणत्याही भीतीशिवाय भ्रष्टाचाराला नाही म्हणण्याचा एक मार्ग आहे.
ती कशी दिसते आणि काय लिहिले आहे?
ही नोट दिसायला अगदी जुन्या 50 रुपयांसारखी आहे. पण त्याची किंमत शून्य रुपये लिहिली आहे. याशिवाय त्यावर भ्रष्टाचारविरोधी घोषणाही लिहिल्या आहेत. यामध्ये ‘प्रत्येक स्तरावरील भ्रष्टाचार निर्मूलन’ समाविष्ट आहे आणि मी लाच घेणार नाही किंवा देणार नाही असे वचन देतो. अशा घोषणा आहेत. शून्य रुपयांच्या लाखो नोटा हिंदी, तेलगू, कन्नड आणि मल्याळम सारख्या भाषांमध्ये वितरित केल्या गेल्या आहेत.
#LesserKnownFacts
Do you know?
The zero rupee note is an imitation of bank notes issued in India by a non-governmental organization known as 5th Pillar. The sole purpose of issuing these notes was to fight corruption and bribes at the political level in India. pic.twitter.com/YiAXG5j7TI— Vera Gold Mark (@veragoldmark) November 10, 2017
NGO अध्यक्षांचे काय म्हणणे आहे?
स्वयंसेवी संस्थेचे स्वयंसेवक या नोटा बस स्टँड, रेल्वे स्थानक, बाजारपेठ आणि इतर सार्वजनिक ठिकाणी वितरित करतात आणि भ्रष्टाचार आणि लाचखोरी विरोधात जनजागृती करतात. एनजीओचे अध्यक्ष विजय आनंद सांगतात की, लोकांनी त्यांचा वापर सुरू केला आहे आणि त्याचे परिणामही दिसून येत आहेत. लाचखोरी आणि भ्रष्टाचाराला नाही म्हणण्याची हिंमत लोकांमध्ये निर्माण व्हावी, यासाठी ही नोट आणण्याचा उद्देश आहे.