गेल्या काही काळात जगभरात संसर्गामुळे झालेल्या आर्थिक नुकसानीचे आकलन केल्यास सध्याचा करोना व्हायरसचा जागतिक आर्थिक स्थितीवर काय परिणाम होऊ शकतो, याबाबत ढोबळ मानाने गणित मांडता येईल. 2002-03 च्या काळात सार्स संसर्गाने उच्छाद मांडला होता आणि त्याची सुरुवातही चीनपासूनच झाली होती. सध्या तरी करोना व्हायरसमुळे चीनला नुकसान सोसावे लागत आहे. पर्यटन व्यवसाय, बाजारपेठ, मनोरंजन आदी ठिकाणी संसर्गामुळे निर्बंध आले आहेत. सुमारे दोन दशकांपूर्वीच्या सार्सच्या आजारामुळे जागतिक अर्थव्यवस्थेला 40 अब्ज डॉलरचा फटका बसला होता. सध्या चीनच नव्हे तर जग एका नवीन संसर्गजन्य आजाराचा सामना करत आहे. या आजाराने आतापर्यंत चीनमध्ये साडेचारशेहून अधिक जणांचे बळी गेले आहेत. चीनसाठी हा गंभीर विषय बनला आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेने चीनसाठी आणीबाणीची स्थिती जाहीर केली आहे.
अर्थात, जगातील अन्य देशांना करोना व्हायरसबाबत निर्वाणीचा इशारा दिलेला नाही; परंतु त्याचा चीनला मोठ्या प्रमाणात आर्थिक फटका बसत आहे, हे तितकेच खरे. शेवटी त्याचा किती फटका बसणार आहे आणि कोठपर्यंत बसत राहील, हे पाहणेदेखील महत्त्वाचे आहे. करोना संसर्गाचा प्रसार हा सध्या प्रारंभिक पातळीवर आहे. त्यामुळे अर्थतज्ज्ञांकडून याविषयी ठोस माहिती मिळणे कठीण जात आहे. सध्या चीनला करोना व्हायरसमुळे बहुतांश क्षेत्रात कमी अधिक प्रमाणात आर्थिक तोटा सहन करावा लागत आहे. देशात काही भागात प्रवासाला बंदी घालण्यात आली आहे. नवीन वर्षाचा काळ असताना आणि पर्यटनाचा हंगाम असताना चीनच्या पर्यटन व्यवसायाला नुकसान सोसावे लागत आहे. करोना व्हायरसच्या धास्तीने शेकडो परदेशी पर्यटकांनी चीनकडे पाठ फिरविली असून आरक्षणही रद्द होत आहेत. याचा फटका हॉटेल व्यावसायिक, विमान कंपन्या, बाजारपेठेला बसणार आहे. करोना व्हायरसमुळे मनोरंजन आणि भेटवस्तूंच्या व्यवहारावर परिणाम होत आहे.
मनोरंजन क्षेत्राचा विचार केल्यास अनेक मंडळी घराबाहेर पडण्यास घाबरत आहेत. गर्दीत जाण्याचे नागरिकांनी टाळावे असे आवाहन सरकारच्या वतीने केले जात आहेत. त्याचा फटका चित्रपट, नाट्य, सांस्कृतिक कार्यक्रम, देश-विदेशातील वस्तूंचे प्रदर्शनाला बसत आहे. दुसरीकडे अनेकांचे नियोजित कार्यक्रम रद्द होत आहेत. करोना व्हायरसचा उगम ज्या शहरात वुहानपासून झाला, ते चीनचे महत्त्वाचे वाहतूक केंद्र म्हणून ओळखले जाते. बाजारपेठेच्या सक्रियतेसाठी वस्तूंची आवक-जावक करणे आवश्यक आहे. परंतु प्रवासावर, वाहतुकीवर बंदी घालणे ही मोठी समस्या आहे. त्याचा परिणाम उद्योगातील पुरवठा साखळीवर पडतो. काही वस्तूंचा पुरवठा करण्यात अडथळे येतात तर काही गोष्टी महाग होतात. जर नागरिकांना कामासाठी प्रवास करता आला नाही किंवा आजाराच्या धास्तीने प्रवास करू शकत नसतील तर उद्योगाचे होणारे नुकसान अधिक राहू शकते. करोना संसर्गामुळे पीडित लोकांच्या उपचारासाठी होणाऱ्या खर्चाचा भार हा सरकारी आणि खासगी क्षेत्रातील आरोग्य विमा कंपन्यांना वहन करावा लागेल. जर हा आजार अधिकच पसरला तर त्याचा परिणाम होणे निश्चितच आहे.
मात्र, त्याचा फटका अधिक राहणार नाही. आजार कोणताही असो तो किती वेगाने पसरत आहे आणि त्याच्या तडाख्यात सापडणारे किती जण मृत्युमुखी पडले आहेत, यावर त्या आजाराचा प्रभाव कळतो. अर्थात, बाधित रुग्णांत सुधारणा होत असल्याने समाधान व्यक्त केले जात आहे. मात्र, काही ठिकाणी दु:खद घटना देखील घडल्या आहेत. या पार्श्वभूमीवर अशा प्रश्नांबाबत आर्थिक क्षेत्र तटस्थ राहू शकत नाही आणि त्यावर प्रतिक्रिया देण्यासही विलंब केला जात नाही. कारण उद्योग करणारी मंडळी ही भविष्याचे आकलन करूनच गुंतवणूक किंवा व्यवसाय करण्याचा विचार करत असतात. करोना संसर्गाचा नकारात्मक परिणाम हा जगातील शेअरबाजारावर विशेषत: चीनवर पाहावयास मिळत आहे. असे जरी असले तरी शांघाय कॉम्पेझिट इंडेक्स सध्या सहा महिन्यांच्या विक्रमी पातळीवर आहे. विशेष म्हणजे अर्थव्यवस्थेतील एक क्षेत्र याकडे संधीचा काळ म्हणून पाहात आहे. आपल्यासाठी ही बाब गोंधळून टाकणारी आहे. ते क्षेत्र म्हणजे औषधी क्षेत्र. करोना आजाराला प्रतिबंध करणारे औषध उपलब्ध आहे आणि ते या आजाराला रोखण्यासाठी पुरेसे आहे.
दीर्घकाळाचा विचार केल्यास करोना व्हायरसविरुद्ध मुकाबला करण्यासाठी लस विकसित करणे हा फायद्याचा व्यवसाय ठरू शकतो. जॉन्सन अँड जॉन्सनचे मुख्य शास्त्रज्ञ पॉल स्टोफेल्स यांनी म्हटले की, आपल्या पथकाने लसीवर अगोदरच अभ्यास केला असून येत्या वर्षभरात प्रभावी लस बाजारात येऊ शकते. संसर्गापासून वाचण्यासाठी सर्जिकल मास्क आणि अन्य घटकांना मोठी मागणी वाढली आहे. म्हणूनच गुणकारी औषधे, सर्जिकल मास्क आणि हातमोजे यासारख्या वस्तू तयार करणाऱ्या चिनी कंपन्यांच्या स्टॉक व्हॅल्यूमध्ये तेजी दिसून आली आहे. करोना व्हायरसचा मुकाबला करण्यासाठी चीनची यंत्रणा कामाला लागली आहे.
तसेच जगातील बहुतांश देश प्रतिबंधात्मक उपाय करत आहेत. अशा स्थितीत चीनला सार्स आजाराचा अनुभव असल्याने त्यानुसार करोनाशी दोन हात केले जात आहे. एका अंदाजानुसार सार्सच्या काळात जगाच्या अर्थव्यवस्थेला 40 अब्ज डॉलरचे नुकसान सोसावे लागले होते. लंडनची कन्सल्टन्सी फर्म जेनिफर मॅक्वेनच्या मते, 2003 च्या दुसऱ्या तिमाहीत जागतिक विकासाचा दर हा सार्सच्या संक्रमणामुळे एक टक्का घसरला होता. ही मोठी घसरण मानली जाते. सार्समुळे आरोग्य यंत्रणांची दमछाक झाली असली तरी त्यावर लवकरच नियंत्रण मिळवण्यात यश आले आणि अर्थव्यवस्थादेखील सावरली गेली.