नवी दिल्ली – पारंपरिक पद्धतीने शेती करण्याऐवजी सध्या अनेक तरुण आधुनिक पद्धतीने शेती करत आहेत. छत्तीसगडमधील महासमुंद जिल्ह्यातील मलिदिह गावातील अमर चंद्राकर या तरुण शेतकऱ्यानेही शेतीत नवीन प्रयोग करून फुलांच्या व्यावसायिक लागवडीचे यशस्वी मॉडेल सादर केले आहे. चंद्राकर हे आधुनिक पद्धतीने पॉलिहाऊसमध्ये गुलाब, जरबेरा आणि शेवंतीच्या लागवडीचा प्रकल्प पुढे नेत आहेत. त्यांच्या या यशस्वी प्रयोगामुळे आजूबाजूचे शेतकरी देखील फुले लागवडीसाठी प्रेरित झाले आहेत.
अमर चंद्राकर यांनी सांगितले की, काही वर्षांपूर्वी त्यांचे वडील अरुण चंद्राकर यांनी पारंपारिक शेती पद्धतीमध्ये गुलाब शेतीचा एक छोटासा प्रयोग केला होता. त्यांनी सांगितले की त्यांच्या वडिलांनी छोट्याश्या चौरस मीटर परिसरात गुलाबाची रोपे लावली आणि सुरुवात केली त्यामुळेच आता हा प्रवास सुरु झाला.
यावेळी इंजिनिअरिंगचे शिक्षण पूर्ण करून गावी परतल्यानंतर अमर यांनी आधुनिक पद्धतीने गुलाबशेतीचा प्रयोग पुढे नेण्याचा निर्णय घेतला. हे सर्व वेगळ्या पद्धतीने पुढे नेण्यासाठी त्यांनी उद्यान विभागाच्या अधिकाऱ्यांचे मार्गदर्शन घेऊन गुलाबाच्या शेतात पॉलिहाऊस बांधले. या कामात त्यांना शासनाच्या फलोत्पादन योजनेंतर्गत अनुदान व तांत्रिक सहकार्य मिळाले. फलोत्पादन विभागाकडून फुलशेतीचे प्रशिक्षण घेतल्यानंतर त्यांनी आता गुलाबशेतीचा कल जरबेरा आणि शेवंती फुलांच्या लागवडीकडे नेला आहे.
या योजनांचा मिळाला लाभ
छत्तीसगडमधील फुलांची लागवड हवामान, माती आणि मार्केटिंगच्या दृष्टीने योग्य असल्याचे सांगून अमर म्हणाले की, हे काम पुढे नेण्यासाठी त्यांना उद्यान विभागाच्या योजनांचे पूर्ण सहकार्य मिळत आहे. ते म्हणाले की, आता त्यांच्या उत्पादनाप्रमाणे उपलब्ध असलेल्या फुलांना मुंबई, बेंगळुरू आणि नागपूरसह इतर महानगरांतून मागणी आहे. ते या शहरांमध्ये आपला माल सहज पुरवू शकतात. त्यामुळे नजीकच्या शेतकऱ्यांनाही फुलशेतीचा अवलंब करण्यास प्रेरित केले जात आहे.
या कामात शासकीय योजनांमधून मिळत असलेल्या सहकार्याबाबत अमर म्हणाले की, फुलशेती करताना अनुकूल हवामान राखणे गरजेचे आहे. यासाठी पॉलिहाऊस हा प्रभावी उपाय आहे. ही गरज पूर्ण करण्यासाठी उद्यान विभागामार्फत राबविण्यात येणारी ‘राष्ट्रीय कृषी विकास योजना’ उपयुक्त ठरली आहे. या योजनेंतर्गत पॅक हाऊस बांधण्यासाठी केंद्र व राज्य शासनाकडून साठ टक्के पर्यंत अनुदान व इतर तांत्रिक सहाय्य दिले जाते.
एक लाखापर्यंत कमाई
अमर म्हणाले की, फुलशेतीमुळे नियमित उत्पन्न मिळते. त्यांनी 2020-21 मध्ये प्रत्येकी एक एकर दोन शेतात झरबेरा फुलांची लागवड सुरू केली. यामुळे त्यांना दरमहा सुमारे 1 लाख रुपयांचा निव्वळ नफा मिळाला. या कामात त्यांनी 35 कामगारांना नियमित रोजगारही दिला आहे. आता ते फुलशेतीचे क्षेत्र सहा एकरांपर्यंत वाढवणार आहेत.
शेतात आलेली ही फुले रायपूर, मुंबई, नागपूर, कोलकाता आणि बेंगळुरू इत्यादी महानगरांना 2.5 रुपये ते 17 रुपये प्रति नग या दराने पुरवली जातात यामुळे फुलांना चांगले दर आणि मार्केट देखील मिळत असल्याचे अमर यांनी म्हंटले.