पुण्यातील एस.एल.एडव्हेंचरच्या गिर्यारोहकांनी छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या जयंतीनिमित्त दिनांक.२० फेब्रुवारी रोजी जुन्नर तालुक्यातील नाणे घाटाच्या लगत असणारा प्रसिद्ध “नानाचा अंगठा” सर केला. छत्रपती शिवरायांच्या जयंतीनिमित्त आम्ही दरवर्षी निरनिराळ्या साहसी मोहिमांचे आयोजन करून त्या यशस्वीपणे पार पाडत असतो.जुन्नर तालुक्यातील “नाणेघाट” हा प्राचीनकालीन व्यापारी मार्ग म्हणून ओळखला जातो.आम्ही ज्या ज्या वेळी जीवधन किल्ल्या नजीकचा “वानरलिंगी” सुळक्यावर यायचो त्या-त्या वेळी नानाचा अंगठा खुणावत असे. त्यामुळे आम्ही सर्व गिर्यारोहकांनी नानाचा अंगठा सर करायचे ठरविले होते.
शिवजयंतीचे औचित्य साधून आम्ही शनिवारी रात्री पुण्यातून तुषार दिघे, कृष्णा मरगळे, मानसिंह चव्हाण, शंकर मरगळे, शैलेश थोरवे हे सर्व नाणे घाटाच्या दिशेने निघालो. जुन्नरमध्ये पोहचताच छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या जयंतीनिमित्त करण्यात आलेली भव्य सजावट व भगवे झेंडे पाहून आम्हांला नानाचा अंगठा सर करण्याची प्रेरणा द्विगुणित झाली.
आम्ही शनिवारी रात्री पोहचल्यावर आमच्यासाठी आकोला येथील अमितदादांनी जेवणांची उत्तम सोय करून ठेवली होती.अमितदादा , योगेश काळे , मनोज वांगड यांच्यासह आम्ही नाणे घाटा जवळच टेंट लावून झोपी गेलो. रविवारी सकाळी ०६ वाजता कृष्णा मरगळे यांनी सर्वांना उठवून मोहिमेचे नियोजन समजून सांगितले. सकाळचा नाष्टा करून आम्ही सर्व जण मोहिमेसाठी तयार होऊन नानाचा अंगठा सर करण्यासाठी निघालो.वाटेत लागणाऱ्या श्रीगणेशाचे दर्शन घेऊन घाट उतरू लागलो.घाटात असलेल्या प्राचीनकालीन लेण्यापासून वळसा मारून बेस जवळ पोहचलो. आम्ही सर्व गिर्यारोहकांनी पुजा करून क्लाईबिंगचा श्री.गणेशा केला शिवरायांच्या घोषणांनी परिसर दुमदुमला.
चढाईला सुरुवात
स्टेशन-1
तुषार दिघेनी लीड क्लाईबिंगला सकाळी नऊ वाजता सुरुवात केली, त्याला कृष्णा मरगळे यांनी बिले दिला, तुषारने पहिली कठीण मुव्ह अगदी आरामात पार पाडली. त्याला राजे शिवाजी क्लाइम्बिंग वॉल जॉईन केल्याचा फायदा झाला. त्यानंतर सरळ ३० फुट सलग बोल्ट टू बोल्ट क्लाइंब करावे लागते. ३० फुटानंतर रूट थोडा उजव्या बाजूला वळून वरती गेला आहे, ३०फुटांच्यावर असणारा क्लाईबर बिलेअरला दिसत नाही. वाहणाऱ्या वाऱ्यामुळे एकमेकांना कॉल देणे कठीण होत होते. मोठ-मोठ्या Rock Patch वर दोन दोन गिर्यारोहकांच्या जोड्या करून सायमंड पद्धतीने चढाई केली जाते. त्याचप्रमाणे या कातळ खडकावर चढाई करण्याचे ठरले होते, मात्र प्रस्तर खडकाची काठीण्य पातळी (Difficulti Grade) जास्त असल्याचे आम्हांस निदर्शनास आले.
त्यांनंतर मनोज वांगड व शंकर मरगळे यांनी पहिल्या स्टेशन पर्यंत प्रस्तरारोहण केले, पण काही तांत्रिक कारणास्तव त्यांचं क्लाइम्बिंग थांबवावे लागले. शंकर व मनोज हे दोघेजण रॅपलिंग करत खाली उतरले. पहिल्या स्टेशन पर्यत तब्बल ५० ते ६० फुट एवढे अंतर होल्ड कमी असल्याने AID क्लाईबिंग करावे लागते. त्याठिकाणी बोल्टची माळ (चैन) आहे. त्यानंतर मानसिंह चव्हाण व योगेश काळे या दोघांनी ग्री-ग्री सारख्या अत्याधुनिक उपकरणांच्या साह्याने एकमेकांना बिले दिला आणि चढाई सुरूच ठेवली.
स्टेशन -2
लीड क्लाइंबर तुषारने चढाई करत दुपारी 2 वाजता दुसरे स्टेशन गाठले, दुसऱ्या स्टेशनवर उभे राहण्यास देखील फारशी जागा नाही. त्यानंतर कृष्णा दुसऱ्या स्टेशनला पोहचला, त्यावेळी अचानक एक मोठा आवाज झाला क्षणभर सर्वजण शांत झाले. अंगठ्याच्या पलीकडे पश्चिमेकडील बाजूचा काही भाग निखळूण खाली कोसळला होता. मॅसिव्ह रॉक फॉल झाला. दरीच्या खाली उतारावर बराच वेळ दगड गडगडत जात होते. रॉकफॉल ही एक नैसर्गिक क्रिया असते. Wakky tocky वरील चर्चेनंतर मानसिंह चव्हाण यांनी योगेश काळेला बिले दिला. ऊन वाढू लागल्याने परिसर लख्ख झाला होता. खालच्या बाजूला मुरबाड तालुक्यातील खेड्या-पाड्यांचा परिसर निसर्गरम्य दिसत होता.
स्टेशन-3
दुसऱ्या स्टेशन पासून वरच्या बाजूला लुज रॉक सुरू होतो. ऊन-पावसामुळे काही मोठे बोल्डर मोकळे झाले आहेत. त्यांना धक्का न लागू देता क्लाइम्बिंग करणे खूप महत्वाचे असते. तिसऱ्या स्टेशन जवळ पोहोचण्यापूर्वी तुषार क्विक ड्रॉ लावण्याच्या प्रयत्नात जोरदार फॉल झाला. क्षणभर काळजाचा ठोका चुकला, पण बिलेअर कृष्णाने त्याला अरेस्ट केले. मोठ्या फोलमुळे तुषारच्या पायला मार लागला त्यामुळे चढाई थोडी मंदावली, त्यावर कृष्णा म्हणाला, अजिबात कच खायची नाही, बिनधास्त भिडायचं..! उरलेली चढाई करत आम्ही चौघेही 3.30 वाजता तिसऱ्या स्टेशनवर पोहोचलो.
समिट
अखेरच्या टप्प्यात क्रॅकमध्ये फुरसे असतेच असे अनेकांकडून ऐकले होते पण सुदैवाने दर्शन झाले नाही. अखेरचा टप्पा खालच्या तुलनेत चढाईस सोपा आहे पण वाळलेले गवत, लूज रॉक, स्क्री, यामुळे जबाबदारीने चढाई करावी लागले. तुषारने एका भेगेमध्ये (क्रॅक) हॅमरच्या साहाय्याने मेख (पिटॉन) मारला व शेवटचा टप्पा गाठला. कड्यावर सपोर्ट टीम येऊन थांबली होती. शंकर रॅपल करत पाणी घेऊन आला. चिक्की आणि फळे खाऊन शेवचा टप्पा सूरु झाला. वरच्या लोकांचा आवाज येत होता. अखेर 4 वाजता लीडमॅन तुषार दिघे यांनी नानाचा अंगठा सर केला. त्यापाठोपाठ कृष्णा, मानसिंह चव्हाण व योगेश समिटला पोहोचले. संपूर्ण टीमने आनंदोत्सव साजरा केला.
रेकी आणि रुट स्टडी-
प्रत्येक प्रस्तरारोहण मोहिमेत चढाई मार्गाचा (रूटचा) अभ्यास फार महत्वाचा असतो. गुगल व अन्य ठिकाणी उपलब्ध असणाऱ्या माहितीवरून रुटमॅप वर तिसऱ्या स्टेशन नंतर डाव्या बाजूस ट्रॅव्हर्स आहे. पण प्रत्यक्षात रुट हा दोन छोटे ट्रॅव्हर्स वगळता सरळच आहे. सदरच्या पोस्टसोबत नवीन मॅप दिलेला आहे.
अनुभवी व प्रशिक्षित गिर्यारोहक-
SL एडव्हेंचरचे लीडर्स सर्टीफाईड असून सर्व इक्विपमेंट ब्रँडेड असल्याने चढाईस आत्मविश्वास येतो. गिर्यारोहण सुरक्षित होते. या मोहिमेत SL एडव्हेंचरचे संचालक लहू उघडे हिमालयात असल्याने मोहिमेचा संपूर्ण आढावा फोनवरून घेत होते.