विद्यार्थिनीशी लग्न करण्यासाठी महिला शिक्षिकेने केला लिंग बदल, जाणून घ्या मुलीतून मुलगा होणे किती कठीण

नुकतेच राजस्थानमध्ये एका जोडप्याने प्रेमविवाह केला, या लग्नाची चर्चा देशभर रंगली आहे. याचे कारण म्हणजे ना हे लग्न साधे होते ना या जोडप्याचे प्रेम. येथे एका महिलेने प्रेमापोटी पुरुष बनण्यासाठी तिचे लिंग बदलले आणि नंतर तिच्या विद्यार्थिनीशी लग्न केले. मीरा आणि कल्पना या शारीरिक शिक्षण शिक्षिका शाळेत भेटत असताना प्रेमात पडतात.

I loved him from the beginning. Even if he had not done this surgery, I would have married him. I went along with him for the surgery: Kalpana after marrying Aarav pic.twitter.com/SPKnH9TrbW

— ANI MP/CG/Rajasthan (@ANI_MP_CG_RJ) November 8, 2022

त्यांचे प्रेम इतके फुलले की दोघांनी लग्न करण्याचा निर्णय घेतला. पण दोघांमध्ये लिंगभावाची भिंत होती. यानंतर मीराने 2019 मध्ये लिंग बदल करण्याचा निर्णय घेतला. अनेकवेळा शस्त्रक्रिया झाल्या.

लिंग बदलाची प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर ती मीरापासून आरव बनली. यानंतर 4 नोव्हेंबरला  विद्यार्थिनी कल्पना हिच्याशी लग्न केले. या लग्नामुळे दोन्ही कुटुंबे खूप खूश आहेत. मात्र, महिलेचे लिंग बदलण्याची ही पहिलीच घटना नाही. त्यापेक्षा प्लॅस्टिक सर्जरीच्या जमान्यात अनेकदा स्त्रिया पुरुष आणि पुरुष ते स्त्री बनल्याच्या बातम्या आपल्यासमोर येतात.

अशा बातम्या ऐकून अनेकवेळा आपल्या मनात प्रश्न येतो की लोक त्यांच्या शरीरात आणि व्यक्तिमत्त्वात पूर्णपणे बदल का करतात आणि ते किती सोपे किंवा अवघड आहे? आज आपण आपल्या या बातमीत याबद्दल सविस्तर बोलणार आहोत.

लोक लिंग बदल का करतात
लिंग बदलणे हे वाटते त्यापेक्षा कठीण आहे. लोक हे करून घेतात जेणेकरून त्यांचे शारीरिक स्वरूप त्यांच्या लिंग ओळखीशी जुळते. लोक असे करतात कारण त्यांना लिंग ओळख विकार किंवा लिंग डिसफोरियाचा अनुभव येतो. जेंडर डिसफोरिया ही अशी स्थिती आहे जिथे स्त्रीला पुरुषासारखे वाटते आणि पुरुषाला स्त्रीसारखे वाटते. ज्या लोकांना जेंडर डिसफोरिया आहे, ते अशा प्रकारचे ऑपरेशन करून घेतात.

गेल्या काही वर्षांत लिंग बदलाचा कल का वाढला आहे?
लिंग बदलण्यासाठी, कोणत्याही व्यक्तीला लैंगिक पुनर्असाइनमेंट सर्जरी (SRS) प्रक्रियेतून जावे लागते. सेक्स रीअसाइनमेंट सर्जरी (SRS) ही एक शस्त्रक्रिया किंवा प्रक्रियांची एक मालिका आहे ज्यामध्ये ट्रान्सजेंडर व्यक्तीचे शारीरिक स्वरूप बदलले जाते. लिंग पुनर्असाइनमेंट सर्जरीला लिंग पुनर्नियुक्ती शस्त्रक्रिया, जननेंद्रियाच्या पुनर्रचना शस्त्रक्रिया आणि लैंगिक पुनर्संरचना शस्त्रक्रिया म्हणून देखील ओळखले जाते.

जगभरात किती लोक त्यांचे लिंग बदलतात
जगात किती लोक त्यांचे लिंग बदलतात याचा नेमका आकडा सांगणे कठीण आहे, परंतु एनसायक्लोपीडिया ऑफ सर्जरीच्या आकडेवारीनुसार, अमेरिकेत दरवर्षी 100 ते 500 लिंग पुनर्असाइनमेंट शस्त्रक्रिया केल्या जातात. जगभरात ही संख्या दोन ते पाच पट किंवा त्याहून अधिक असू शकते. त्याचबरोबर लिंग बदलणे भारतातही सामान्य झाले आहे. काही काळापासून लिंग बदल करणाऱ्यांची संख्या वाढली आहे.

कॅलिफोर्नियातील ट्रान्सजेंडर शस्त्रक्रियांवरील तज्ञ मार्सी बॉवर्स यांनी एका मुलाखतीत सांगितले की ते दरवर्षी लिंग बदलाच्या सुमारे 200 शस्त्रक्रिया करतात. यापैकी तीन चतुर्थांश लोक त्यांची ओळख पुरुषाकडून स्त्रीमध्ये बदलतात.

एखादी व्यक्ती त्यांचे लिंग बदलण्याची प्रक्रिया कशी सुरू करते?
वर्ल्ड प्रोफेशनल असोसिएशन फॉर ट्रान्सजेंडर हेल्थ (WPATH) नुसार, एखाद्या व्यक्तीला स्वतःला हवे असले तरीही, जन्माच्या वेळी मिळालेले शरीर बदलणे कोणालाही सोपे नाही. ही शस्त्रक्रिया करण्यापूर्वी मानसिक तयारी करावी लागते ज्यासाठी डॉक्टर त्या व्यक्तीला मानसोपचार तज्ज्ञांशी बोलण्याचा सल्ला देतात.

त्याच्या परवानगीशिवाय अशा प्रकारची शस्त्रक्रिया होऊ शकत नाही. एखाद्या व्यक्तीला खरोखर लिंग डिसफोरिया आहे की नाही, एखाद्याला मानसोपचार तज्ञाकडून प्रमाणपत्र देखील घ्यावे लागेल ज्यामध्ये त्याने या विकाराची पुष्टी केली आहे. हे प्रमाणपत्रही शस्त्रक्रिया करणाऱ्या डॉक्टरांना द्यावे लागते. लिंग बदलण्याची प्रक्रिया सुरू करण्यापूर्वी, डॉक्टर व्यक्तीला कोणताही गंभीर आजार नाही हे देखील पाहतो. यानंतर व्यक्तीचे प्रजनन अवयव आणि इतर अवयव बदलण्याची प्रक्रिया सुरू होते.

शस्त्रक्रियेपूर्वी दिलेले हार्मोन्स
लिंग बदलाची प्रक्रिया हार्मोन थेरपीने सुरू होते. या अवस्थेत, मादीमधील नर हार्मोन्स आणि पुरुषांमधील मादी शरीरात इंजेक्शन आणि औषधांद्वारे पोचवले जातात. शस्त्रक्रियेपूर्वी स्त्रीला एंड्रोजन हार्मोन्स दिले जातात जेणेकरून तिच्या शरीरात पुरुषांप्रमाणे केस आणि दाढी वाढू शकते. त्याच वेळी, ज्या पुरुषाला त्याचे लिंग बदलून स्त्री बनायचे आहे, त्याला अँटी-एंड्रोजन हार्मोन्स दिले जातात जेणेकरुन त्याच्या शरीरातील स्नायू बदलू शकतात, शरीरातील चरबीचा साठा बदलू शकतो आणि शरीरातील केस बदलू शकतात. कमी एकूणच, तो पुरुष स्त्रीच्या शरीराच्या रचनेत साचेबद्ध झालेला असतो. यानंतर त्या व्यक्तीमध्ये हार्मोनल बदल होऊ लागतात आणि पुढील प्रक्रिया सुरू होते.

शस्त्रक्रियेदरम्यान काय होते?
पुरुष ते महिला पुनर्असाइनमेंट शस्त्रक्रिया सोपी, कमी खर्चिक आणि सामान्यत: महिला ते पुरुष पुनर्असाइनमेंट शस्त्रक्रिया अधिक यशस्वी आहे. हेच कारण आहे की फारच कमी स्त्रिया स्त्रीपासून पुरुषात बदलण्यासाठी शस्त्रक्रिया करतात. याशिवाय, दुसरे कारण म्हणजे स्त्रीपासून पुरुषापर्यंत लिंग पुनर्असाइनमेंट सर्जरीची प्रक्रिया खूप खर्चिक असते.

स्त्री-पुरुष रूपांतरण शस्त्रक्रियेमध्ये अंडकोष (जेथे वीर्य तयार केले जाते) आणि पुरुषांचे बहुतेक पुनरुत्पादक भाग काढून टाकणे आणि मूत्रमार्ग लहान करणे समाविष्ट आहे. स्त्रीचे अवयव शस्त्रक्रिया करणाऱ्या व्यक्तीकडून घेतलेल्या मांसापासून बनवले जातात.

तर, स्त्री-पुरुष शस्त्रक्रियेमध्ये, स्तन, गर्भाशय आणि अंडाशय काढून टाकले जातात आणि शरीराच्या इतर भागातून घेतलेल्या मांसापासून पुरुषाचे जननेंद्रिय बनवले जाते.

लिंगबदलानंतरही ही आव्हाने समोर येतात
स्वीडनच्या कॅरोलिंस्का इन्स्टिट्यूटच्या 2011 च्या अभ्यासात असे दिसून आले आहे की लिंग पुनर्नियुक्ती शस्त्रक्रियेनंतर, अशा लोकांमध्ये मृत्युदर, आत्महत्येची प्रवृत्ती (आत्महत्या करण्याची प्रवृत्ती) आणि मानसिक आजार यासारखे घटक इतरांपेक्षा अधिक सामान्य असतात. लैंगिक पुनर्नियुक्ती, तथापि, लिंग डिसफोरियाची भावना कमी करते. परंतु या समस्येवर पुरेसे आणि यशस्वी उपचार नाहीत. म्हणूनच अशा प्रकारच्या शस्त्रक्रियेनंतर त्या व्यक्तीची शारीरिक आणि मानसिक काळजी घेणे आवश्यक आहे.