लहानपणापासूनच मला अबोली आवडते. माझं नाव अबोली का ठेवलं नाहीस म्हणून मी आईवर कितीदातरी रूसले असेन. आमच्या मागच्या अंगण्यात अबोलीचं रान होतं. मी रोज फुलं वेचून आणायचे आणि हट्टाने आजीकडून त्याचा गजरा करून घ्यायचे. रोज वेणीत माळायचे. त्या अबोलीच्या गजऱ्यासाठी मी माझे केसही वाढविले होते.
चुकला पिर मशीदीत, तसे मी बघावं तेव्हा त्या अबोलीच्या रोपांसोबतच असायचे. असं कोणतं नातं, ऋणानुबंध आमच्यात होते काय माहीत; पण माझं अबोली वेड कायम राहीलं.
लग्न झाल्यावर कित्येक वर्षे गेली आणि संसारिक अबोल्यात माझीच अबोली झाली. अंगणातली अबोली मनात लपून गेली आणि मी अबोली होत गेले. तिचे केशरी रंग रुजवत राहिले रोज नव्याने. अबोली होऊन जगताना तिला नेहमीच समजायची माझी भाषा अन् मला तिची सळसळ मोहवायची.
रेडिओवर “ये अबोली, लाज गाली गंध माझा वेगळा’ हे गाणं लागलं की मी आजही हरवून जाते त्या अबोल मुग्धपणात. प्रीत अबोल असावी असं म्हणतात. म्हणूनच या प्रीतीच्या मुग्धपणाची अबोली लाज गालावर उमटत असेल का? की आपले मनीचे गूज सख्याच्या नजरेत उमटल्याचे पाहून कुणा सखीचे आरक्त गाल अबोली पांघरत असावेत?
संध्याकाळही अबोलीच. काही हुरहुर कातर आठवणी मनात दाटून आल्यावर सांजेच्या क्षितिजावर हे अबोली रंग उमटतात. सांजेचे अमिटसे ठसे पांघरून आभाळ गर्द होत जाते. त्याच्याही मनात अबोली बहरत असेल का तेव्हा? हे असे अबोली प्रश्न पडायला लागले की मी मगभर कॉफीसोबत खिडकी जवळ बसते अन् डोळ्यांत सांजअबोली भरून घेत त्या अबोली क्षितिजावर उत्तरे शोधत राहते. या अबोली प्रश्नांची.
साधारण वर्षभरापूर्वी एका झाडवाल्याकडे मला ती मिळाली आणि माझं अबोलीप्रेम पुन्हा उफाळून आलं. एखादी जिवलग मैत्रीण भेटावी, असा आनंद झाला. वर्षभर ती छान फुलली, डवरली, मोहरली पण साधारण महिनाभरापूर्वी काही कारणास्तव आम्हाला सगळ्यांनाच पंधरा दिवस गावाकडेच राहावं लागलं आणि त्यावेळात घरातली सगळी झाडे सुकून गेली त्यात माझी प्रिय अबोलीसुद्धा सुकली.
मन उदास होतं एकदम. ही झाडं म्हणजे माझा जीव की प्राण. पुन्हा नवी झाडं आणली, रुजवली तेव्हा जरा जीवात जीव आला. पण अबोली काही गवसली नाही. मी आजूबाजूच्या साऱ्या नर्सरी शोधल्या; पण कुठेच सापडली नाही आणि मनाची तलखी मात्र वाढत राहिली. असेच आठ दहा दिवस गेले.
एक दिवस दळण टाकायला गिरणीत चालले होते, तेव्हा एका घराच्या अंगणात ती मला दिसली आणि मी हरखले. भराभर गिरणीत जाऊन दळणाचा डबा ठेवला आणि जवळपास धावतच पुन्हा त्या घराजवळ आले आणि दाराची कडी वाजवली. एका काकूंनी दरवाजा उघडला. मी मागचा पुढचा विचार न करता एका दमात बोलून गेले, “मला अबोली खूप आवडते. मी घेऊ का दोन रोप तुमच्या बागेतली?’ त्यांनी आश्चर्याने मला आपादमस्तक न्याहाळले आणि “हो… घ्या.’ एवढे बोलून दरवाजा लावून घेतला.
मी तेवढ्या परवानगीनेही खूश झाले. अलगद तिथली दोन रोपं जमिनीतून मोकळी केली आणि घरी घेऊन आले. आल्या आल्या मोगऱ्याच्या शेजारच्या कुंडीत त्यांना जागा करून दिली. पण दोन दिवस दोन्ही रोपं रुसल्यासारखी वाटत होती. मलाही करमेना. त्यांना गोंजारत राहिले. वेळेवर पाणी घालत राहिले.
आज सकाळी झाडांना पाणी घालायला ग्रिल उघडलं तर काय! दोन्ही रोपांतून दोन पिटुकल्या कळ्या नुकत्याच उमलल्या होत्या, जशा काही माझ्याकडे डोळे मिचकावून हसत होत्या. खूप खूप आनंद झाला. अबोलीने माझी मैत्री स्वीकारलीय. आता ती पुन्हा फुलेल… बहरेल…मोहरेल… माझ्या इतकुशा अंगणात आणि मनातही.
ऊनसावली
मानसी चिटणीस