गर्व… दुसरं-तिसरं काही नाही! आपल्या अवाढव्य देहाचा आणि ताकदीचा गर्व झाला तुला आणि तिथंच घात झाला. जे लोक गर्वहरणाच्या गोष्टी ऐकूनच लहानाचे मोठे झालेत आणि तरीही हक्कानं गर्व करू शकतात, त्यांच्याशी पंगा घेता तुम्ही? हीच तुम्हा मंडळींची घोडचूक आहे, असं नाही वाटत? जंगलांमध्ये आम्ही तुम्हाला राहू देतो, ही मेहेरबानी समजा. खरं तर सगळी जंगलं आमची आहेत. जमीन, पाणी, झाडंझुडपं, हवा हे सगळं केवळ अक्कलहुशारीनं आमच्या नावावर करून घेतलंय आम्ही. प्राणी कितीही बुद्धिमान असला, तरी तो आमच्यापुढे थिटाच! म्हणूनच आम्ही सर्कशीत तुमच्याकडून महादेवाची पूजा करवून घेऊ शकतो.
हा फरक कशामुळे आहे, माहितीये? बुद्धीची देवता म्हणून महादेवपुत्र गजाननाला एकदा नमस्कार केला, की मग त्यानं दिलेली बुद्धी कशी वापरायची, याचा निर्णय घेणारे फक्त आम्हीच घेत असतो. तुमचा आणि गजाननाचा चेहरा एकसारखा आहे म्हणून आम्ही तुमच्यात त्याचं रूप पाहू, असा गैरसमज असेल तर डोक्यातून काढून टाका आणि एवढ्या मोठ्या गंडस्थळाचा जरा सदुपयोग करायला शिका. या पृथ्वीतलावर आम्ही म्हणजे फक्त माणसंच जिवंत राहणंच आवश्यक आहे. एवढंच नव्हे तर आम्ही श्रीमंतही झालो पाहिजे. बाकीच्या जिवांनी एकतर आमच्या तालावर नाचावं किंवा आमच्या दृष्टीला पडणार नाही, याची काळजी घेऊन, आम्हाला घाबरून जगावं!
आज एक सूक्ष्मजीव आम्हाला त्रास देतोय. आमच्यातले काहीजण मरताहेत. आमचं नुकसान होतंय. पण त्या नुकसानीतसुद्धा जो स्वतःचा फायदा शोधेल, त्याच्याच जिवंत राहण्याला अर्थ असेल, या तत्त्वज्ञानाचा अशा संकटकाळातही जिवाच्या आकांतानं प्रचार करतो आहोत आम्ही. आमच्यातलाही एक घटक अक्कलशून्य असल्यामुळे कमकुवत राहिलाय आणि म्हणूनच तो दुर्लक्षित करण्याच्या योग्यतेचा आहे, असं आम्ही मनापासून मानलं आणि हातात असलेलं प्रत्येक माध्यम वापरून त्याचा प्रचार केला. मूर्खासारखं मैलोन्मैल चालत राहिल्यावर पाय भेगाळणार नाहीत तर काय गुलाबपाकळ्यांसारखे नरम होतील?
त्यासाठी पायाच्या भेगा मिटवणाऱ्या क्रीमची जाहिरात पाहून ते विकत आणावं लागतं. एसी घरातून एसी गाडीत बसून एसी ऑफिसमध्ये जावं लागतं. अक्कल असेल तरच हे सगळं शक्य आहे, हे मान्य करायलासुद्धा अक्कल लागते. आमच्यातल्याच लोकांचे असे वाभाडे काढण्याइतके हिंस्र आम्ही… तुमच्यासारख्यांचा केवळ अवाढव्य देह पाहून घाबरू? हत्ती म्हणे! आम्हाला आज केवळ “आंधळ्यांचा हत्ती’ माहीत आहे. ज्याच्या हाताला जे लागेल, तसं जग आम्ही पाहतो. इतरांचं जग म्हणजे आमच्यासाठी दृष्टीआडची सृष्टी! अशा परिस्थितीत तुझ्यासारखी हत्तीण जंगलातून आमच्या वस्तीत येण्याचं धारिष्ट्य दाखवते, हे आम्हाला सहन होईल?
लक्ष्मीच्या शिरावर फुलांच्या पाकळ्या उधळत राहणं, हे हत्तींचं काम. आम्हाला खुद्द लक्ष्मीच प्रसन्न झाली असताना हत्तींनी आमच्या हद्दीत घुसणं म्हणजे आमच्या बुद्धीला आव्हानच! पाहिलीस ना आमची बुद्धी? “अ-अननस’ हा आमचा पहिला धडाच तुझ्या सर्वनाशाला पुरेसा ठरला. अननसाच्या पोटात फटाक्यांची दारू भरून आम्ही ती खुबीनं तुझ्या पोटात ढकलली. तुझ्या पोटात बाळ असल्यामुळे एका दगडात दोन हत्ती मेले. आहे ना आमचं डोकं आणि क्रौर्य हत्तीपेक्षा मोठं?
– हिमांशू