माउंट एव्हरेस्ट, जे समुद्रसपाटीपासून 8,848 मीटर (29,029 फूट) उंचीवर आहे, हे जगातील सर्वोच्च शिखर आहे. तिची उंची एरोप्लेनसमोर अनेक आव्हाने उभी करते, ज्यामुळे माउंट एव्हरेस्टवर विमान उडणे सहज शक्य नाही. पण याशिवाय इतरही अनेक कारणे आहेत, ज्यामुळे हिमालय पर्वतावर विमान उडवणे सोपे नाही. मोठमोठ्या पर्वतरांगांवरून विमान उडवताना वैमानिकांना अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागतो. चला तर, या आव्हानांबाबत तपशीलवार जाणून घेऊया.
* ऑक्सिजन आणि इंजिन कामगिरी
एवढ्या उंचीवर हवेची घनता खूप कमी होते, त्यामुळे ऑक्सिजनची पातळीही कमी होते. ऑक्सिजनच्या कमतरतेमुळे विमानाच्या इंजिनच्या कार्यक्षमतेवर नकारात्मक परिणाम होतो. जेट इंजिनांना सुरळीत चालण्यासाठी योग्य हवा-इंधन गुणोत्तर आवश्यक आहे, परंतु एव्हरेस्टच्या उंचीवरील बारीक हवा हे संतुलन बिघडवते. परिणामी, इंजिनला हवेतून प्रवास करण्यासाठी पुरेसा जोर निर्माण करण्यासाठी संघर्ष करावा लागतो, ज्यामुळे विमान सुरक्षितपणे आणि स्थिरपणे उड्डाण करू शकत नाही.
* तापमानात मोठा फरक
माउंट एव्हरेस्टवर हवाई प्रवास करताना तुम्हाला प्रचंड थंडी आणि तापमानाच्या फरकातून जावे लागेल. विमान इंजिनांना सुरक्षितपणे काम करण्यासाठी विशेष ऑपरेटिंग तापमान मर्यादा आवश्यक असते. अत्यंत थंडीमुळे इंधन गोठू शकते, ज्यामुळे इंजिनच्या ज्वलन प्रक्रियेवर परिणाम होतो. याव्यतिरिक्त, ते विविध एव्हीओनिक्स प्रणाली आणि उपकरणांच्या कार्यक्षमतेवर देखील परिणाम करू शकते, ज्यामुळे एव्हीओनिक्स सुरक्षितता आणि कार्यप्रदर्शन प्रभावित होते.
* गेल इफेक्ट आणि विंड शिअर
हिमालय पर्वत रांग, ज्यामध्ये माउंट एव्हरेस्ट समाविष्ट आहे, जटिल वायु प्रवाह आणि तीव्र गडगडाटी वादळे कारणीभूत आहे. हे निसर्गाने निर्माण केलेल्या वाऱ्याच्या क्रमिकतेशी संबंधित आहे. चक्रीवादळ आणि वारा कातरणे म्हणजेच विंड शिअर विमानांना गंभीर धोके देतात, ज्यामुळे नियंत्रण गमावणे, संरचनात्मक नुकसान आणि उंचीपर्यंत पोहोचणे असे परिणाम होऊ शकतात.
* आपत्कालीन उड्डाण पर्यायाचा अभाव
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की माउंट एव्हरेस्ट हे एक दुर्गम आणि अवघड क्षेत्र आहे, जेथे विमानांसाठी योग्य लँडिंग क्षेत्रे नाहीत. आपत्कालीन किंवा तांत्रिक समस्या उद्भवल्यास, प्रवासी आणि चालक दलाच्या सुरक्षिततेची खात्री करण्यासाठी वैमानिकांना सुरक्षित लँडिंगचा पर्याय आवश्यक असतो. तथापि, धोकादायक भूभाग आणि योग्य लँडिंग साइट्स नसल्यामुळे माउंट एव्हरेस्टवर उड्डाण करणे अशक्य आहे.
या आव्हानांमुळे, व्यावसायिक विमाने सहसा माउंट एव्हरेस्ट ऐवजी सुरक्षित समुद्रपर्यटन उंचीवर असतात. पायलट आणि हवाई वाहतूक नियंत्रण एव्हरेस्टच्या शिखरापासून दूर असलेल्या उड्डाण मार्गांची काळजीपूर्वक योजना करतात आणि उड्डाणाची सुरक्षितता आणि कार्यक्षमता सुनिश्चित करून हिमालयीन प्रदेशात आणि आसपास नेव्हिगेट करतात.