आमच्या ग्राहकाला जाणून घ्या म्हणजेच KYC.. होय, KYC ला Know Your Customer म्हणतात. व्यवहार सुरू करण्यापूर्वी किंवा आर्थिक सेवा वापरण्यापूर्वी ग्राहकाची ओळख पडताळण्यासाठी ही प्रक्रियांची मालिका आहे. ई-केवायसी ही KYC पडताळणीची एक योग्य पद्धत म्हणून ओळखली गेली आहे. ई-केवायसी, ज्याचा अर्थ इलेक्ट्रॉनिक केवायसी आहे, ओळखीच्या डिजिटल सत्यापनाचा संदर्भ देते ज्यासाठी समोरासमोर संपर्क आवश्यक नाही. eKYC चे विविध प्रकार जाणून घ्या…
* OTP वापरून आधार eKYC ऑनलाइन
तुम्ही तुमच्या आधार कार्डशी लिंक केलेल्या मोबाईल नंबरवर जारी केलेला वन-टाइम पासवर्ड (OTP) टाकून तुमची eKYC प्रक्रिया ऑनलाइन सुरू करू शकता. असे करण्यासाठी, ड्रॉप-डाउन मेनूमधून ओटीपी निर्माण करा. तुमची ओळख पडताळण्यासाठी OTP एंटर करा आणि eKYC प्रक्रिया पूर्ण करा.
* eKYC ( eKYC) आधार बायोमेट्रिक प्रमाणीकरण ऑनलाइन
तुम्ही तुमचे बायोमेट्रिक्स वापरून तुमचे आधार केवायसी पडताळणी इलेक्ट्रॉनिक पद्धतीने पूर्ण करू शकता. यासाठी तुम्हाला तुमची नोंदणी सबमिट करताना ऑनलाइन eKYC ( eKYC) आधार बायोमेट्रिक प्रमाणीकरणाची विनंती करावी लागेल.
* आधार पेपरलेस eKYCऑफलाइन
ऑफलाइन आधार ई-केवायसी ( eKYC) मध्ये XML किंवाQRकोडद्वारे ओळख डेटाची देवाणघेवाण समाविष्ट असते. यूआईडीएआई वेबसाइटवरून आधार ऑफलाइन XML दस्तऐवज डाउनलोड केल्याने तुम्हाला ते वित्तीय संस्थेसोबत शेअर करता येईल.
तुम्ही तुमच्या आधार कार्डवरील QR कोड देखील शेअर करू शकता, जो तुमच्या ओळखीची माहिती मिळवण्यासाठी स्कॅन केला जाऊ शकतो.
* आधार eKYC
सप्टेंबर 2018 मध्ये, सर्वोच्च न्यायालयाने व्यवसायांद्वारे आधार डेटाचा दुरुपयोग याला प्रतिसाद म्हणून निर्णय दिला. त्याने खाजगी संस्थांना पडताळणीसाठी आधार eKYC वापरण्यास प्रतिबंध केला. यूआईडीएआई ने प्रमाणीकरणाच्या उद्देशाने आधार eKYC ला बॅंकांसारख्या खाजगी संस्थांना थेट लाभ प्रसारित करण्यासाठी परवानगी दिली. तथापि, आधार आणि इतर कायदे (सुधारणा) कायदा, 2019 ने खासगी व्यवसायांना ऑनलाइन KYC पडताळणी करण्याचा मार्ग मोकळा केला आहे.
व्यक्ती आधार-आधारित ऑनलाइन केवायसी पडताळणी किंवा ऑफलाइन ई-केवायसी (eKYC) द्वारे त्यांची ओळख प्रमाणित करण्यासाठी त्यांचा आधार क्रमांक वापरू शकतात. यूआईडीएआई खात्री करते की खाजगी व्यवसाय स्थापित सुरक्षा, सुरक्षा आणि गोपनीयता आवश्यकतांचे पालन करतात. यूआईडीएआई आवश्यक आणि सोयीस्कर असेल तेव्हाच घधउ पडताळणीसाठी ऑनलाइन परवाना देईल. परिणामी, नवीन कठोर आवश्यकता केवळ त्या खाजगी व्यवसायांना सक्षम करतात ज्यांना यूआईडीएआई द्वारे प्रमाणित केले आहे KYC पडताळणी ऑनलाइन वापरता येईल. हे तुमच्या आधार डेटाच्या शोषणापासून संरक्षण करते.
– प्रा. डॉ. ऋषिकेश काकांडीकर
krushikesh.123@gmail.com