दुबई : आबुधाबीमध्ये कारच्या अपघातात सहा वर्षांच्या मुलाला ठार मारल्याच्या आरोपाखाली त्याला फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली होती. त्याच्या सुटकेच्या सर्व आशा कुटुंबियांनी सोडल्या होत्या. तेव्हा त्यांना तेथील अनिवासी भारतीय उद्योगपती आणि 4.8 अब्ज डॉलरच्या लुलू समूहाचे मालक एम. ए. युसुफ अली यांच्याविषयी कुणी तरी सांगितले आणि मग युसुफ अली यांनी जीवतोड मेहनत करून त्या तरूणाला मृत्यूदंडाच्या तख्तावरून परत आणले…
बेक्स म्हणजे प्रवाह
जेव्हा बेक्स कृष्णनचा नोव्हेंबर 1976 मध्ये केरळातील त्रिसूर जिल्ह्यातील इरिन्जालाक्कुडा येथे जन्म झाला तेव्हा त्याचे वडील कृष्णन शंकू हे आबुधाबीमध्ये नोकरी करत होते. पुत्रजन्माची आनंददायी बातमी त्यांनी सगळ्यांना सांगितली तसेच त्यांच्या जवळच्या जर्मन मित्रालाही सांगितली. त्याने त्याचे नाव बेक्स ठेवावे असे सुचवले. बेक्स शब्दाचा अर्थ प्रवाह. या आडनिड्या नावावर कुटुंबियांनी आक्षेप घेतला आणि त्याचे नाव संजीव ठेवले. अनेकजण आजही त्याचा याच नावाने उल्लेख करतात. मात्र कृष्णन शंकू आणि त्यांची पत्नी चंद्रिका यांनी त्याचे नाव बेक्स ठेवले.
बेक्स कृष्णनचे आयुष्य प्रवाहाप्रमाणे सहजसोपे जावे या त्यामागे हेतू. त्यानुसार पुढील 36 वर्षे बेक्सचे आयुष्य अगदी सुरळीत चालले. त्याने ऑटोमोबाईल इंजिनियरिंगमधील पदवी संपादन केली आणि तो आबुधाबीमध्ये नोकरी करू लागला. वीणा नावाच्या मुलीशी त्याचे लग्न झाले. त्यांना अद्वैत नावाचा मुलगा आहे. परंतु काही दिवसांची रजा घेऊन भारतात येऊन परत गेल्यावर 13 सप्टेंबर 2012 रोजी सगळे काही बदलून गेले.
तो चालवत असलेल्या कारच्या धडकेने सहा वर्षांच्या सुदानी मुलाचा मृत्यू झाला. बेक्सच्या मते हा अपघात होता. मात्र तपासयंत्रणांनी त्याच्यावर खुनाचा आरोप लावला आणि आबुधाबीच्या सर्वोच्च न्यायालयाने त्याला गोळ्या घालून ठार मारण्याची शिक्षा सुनावली.
अपघात कसा घडला?
बेक्सला लहानपणापासून बुद्धीबळ खेळण्याची आवड आहे. आबुधाबीतही काम संपल्यावर रोज रात्री किमान तास-दीड तास तो ऑनलाईन बुद्धीबळ खेळत असे. घरात चांगली कनेक्टिव्हीटी नसल्याने तो एखाद्या शांत ठिकाणी कारने जात असे आणि कारमध्ये बसूनच बुद्धीबळ खेळत असे. त्यादिवशी तो बुद्धीबळ खेळत असताना तीन-चार किशोरवयीन मुले त्याच्या कारजवळ आली. चेहरेपट्टीवरून ती सुदानी वाटत होती. त्यांनी कारच्या खिडकीवर टकटक केले आणि त्याला कारमधून बाहेर येण्यास सांगितले. मग त्यांनी कारवर चॉकलेटची काही रॅपर टाकली आणि बेक्सची चेष्टा केली. त्याची हुर्यो उडवून ती मुले निघून गेली.
बेक्सने त्याच्या मोडक्यातोडक्या अरेबिक भाषेत आणि इंग्रजीत त्या मुलांना काय पाहिजे असे विचारले पण कोणताही प्रतिसाद न देता ती पळून गेली. त्यानंतर जेवणाचे पार्सल घेऊन तो घराच्या दिशेने निघाला. तेवढ्यात ती मुले पुन्हा कारसमोर आली आमि त्यातील एका मुलाने अचानक कारसमोर उडी घेतली. बेक्सने गाडी थांबवायचा प्रयत्न केले तरी अपघात घडून गेला होता. त्या मुलाचे संतप्त पालक आणि नातेवाईक त्याठिकाणी येत असल्याचे पाहून मारहाणीच्या भीतीने बेक्स तिथून पळून गेला.
ती त्याची चूक ठरली. नंतर पोलिसांनी त्याला अटक केली आणि त्याच्यावर सुदानी मुलाच्या खुनाचा आरोप ठेवून न्यायलयात सुनावणी सुरू झाली. कारवर रॅपर टाकणाऱ्या त्या किशोरवयीन मुलांनी त्याच्याविरोधात साक्ष दिली. खालच्या न्यायालयाने त्याला 15 वर्षाच्या कारावासाची शिक्षा सुनावली. उच्च न्यायालयात ती कायम झाली. त्यावर बेक्सने सर्वोच्च न्यायालयात अपील केले. तिथे उलटेच घडले. न्यायालयाने त्याला मृत्यूदंडाची शिक्षा सुनावली. तेव्हापासून तो अल् वाथ्बा तुरुंगात होता.
ब्लड मनीची तरतूद
संयुक्त अरब अमिरातीतील कायद्यात दिया किंवा ब्लड मनी नावाची तरतूद आहे. एखाद्या व्यक्तीकडून अपघाताना किंवा हेतूतः दुसऱ्या व्यक्तीचा जीव गेला तर त्या व्यक्तीने बळी पडलेल्यांच्या कुटुंबियाला दिया किंवा ब्लड मनी द्यावा. गेलेला जीव परत येणार नसला तरी कुटुंबियांना नुकसानभरपाई म्हणून दिल्यास त्या व्यक्तीची शिक्षा माफ होते. अर्थात त्या कुटुंबियांनी ब्लड मनी स्वीकारण्याचे मान्य करावे लागते.
युसुफ अली यांची सहा वर्षे मेहनत
बेक्सच्या सुटकेचे सर्व प्रयत्न विफल ठरल्यानंतर एका नातेवाईकांच्या मदतीने त्यांनी संयुक्त अरब अमिरातीतील अनिवासी भारतीय उद्योगपती आणि लुलू समूहाचे प्रमुख एम. ए. युसुफअली यांच्या संपर्क साधला. अली यांनी अमिरातीच्या अधिकाऱ्यांशी आणि भारतीय दूतावासाशी संपर्क साधून प्रकरणाची सगळी तपशिलवार माहिती मिळवली. त्यानंतर मरण पावलेल्या मुलाच्या कुटुंबियांनी ब्लड मनी स्वीकारावा म्हणून त्यांनी प्रयत्न केले.
दरम्यानच्या काळात ते कुटुंब सुदानला परत निघून गेले होते. अली यांनी त्यांच्याशी संपर्क साधला. सुरवातीला त्यांनी ब्लड मनी स्वीकारण्यास नकार दिला. चर्चेच्या अनेक फेऱ्या झाली आणि शेवटी अली त्यांना समजावण्यात यशस्वी ठरले. हे सगळे घडून येण्यास सहा वर्षे लागली. शेवटी जानेवारी 2021 मध्ये युसुफअली यांनी स्वतःच्या खिशातून 5,00,00 दिऱ्हॅम (सुमारे एक कोटी रुपये) एवढा ब्लड मनी त्या कुटुंबाला दिला आणि बेक्स कृष्णनची मृत्यूदंडाची शिक्षा माफ होऊन त्याची सुटका झाली.
त्यानंतर युसुफअली यांनी त्यांच्या कंपनीत त्याला नोकरी देऊ केली होती. मात्र आता कुटुंबिय परदेशात नोकरी करण्याच्या सक्त विरोधात असल्याचे सांगून त्याने त्यांची ऑफर विनम्रपणे नाकारली आणि तो भारतात आला.