श्रीकांत कात्रे
जिद्द आणि चिकाटीने आपला स्वतःचा व्यवसाय वाढवत इतर महिलांनाही रोजगार उपलब्ध करून देण्याचे काम साक्षी भोसले करतात. त्यासाठी त्यांनी खूप संघर्ष केला. कष्ट व मेहनतीने आपला स्वतःचा संसार फुलवताना इतरांच्या संसारालाही हातभार लावला. त्यांचा कष्टाचा प्रवास सुरू असताना माणदेशी फाउंडेशनने त्यांच्या मेहनतीला दिशा दिली. त्यामुळेच त्या आता व्यवसायात स्थिर झाल्या आहेत. आपला व्यवसाय करताना इतर महिलांनी तयार केलेल्या उत्पादनाला बाजारपेठ मिळवून देण्यासाठी त्या मदत करतात.
पुण्यातील दिघीमध्ये छोटीशी शॉपी टाकून वेगवेगळ्या पदार्थांची विक्री करणाऱ्या साक्षी भोसले यांचा संघर्ष अनेकांसाठी प्रेरणा देणारा आहे. सैनिकी परंपरा लाभलेल्या घरातील साक्षी भोसले यांनी आपल्या मेहनतीने स्वतः ची ओळख मिळवली. त्यांचे सासरे, दीर, पती लष्करात होते. दीर हुतात्मा झाले. त्यानंतर त्यांनी आपल्या पतीला स्वेच्छानिवृत्ती घ्यायला लावली. त्यासाठी व्यवसायात जम बसविला. त्या अपंग आहेत. मात्र, लष्करी झुंजार वृत्ती त्यांच्यातही होती. त्यापूर्वीपासूनच कष्ट करण्याची तयारी असल्यामुळे त्या आपल्या घरासाठी काही तरी करायचे व स्वतःचे उत्पन्न मिळवायचे असे ठरवून काम करत गेल्या. पती लष्करात, दोन मुलींसह त्या राहयच्या, त्यावेळी स्वयंपाकाची आवड असल्यामुळे त्यांनी हिंजवडीत मेस सुरू केली. हाताला चांगली चव असल्यामुळे मेसला प्रतिसादही चांगला मिळत गेला.
परंतु, त्या राहत असलेले ठिकाणव मेस याच्यातील अंतरामुळे काही महिन्यांनी त्यांना मेस बंद करावी लागली. दरम्यानच्या काळात त्यांनी केक तयार करण्याच्या क्लासमधून प्रशिक्षण घेतले. केकचे मटेरिअल आणण्यासाठी पिंपरी, भोसरी अशा ठिकाणी त्या गेल्या. परंतु, काही कारणाने त्यांना केकचे मटेरिअल मिळाले नाही. त्यामुळेच त्यांना मटेरिअलचे स्वतःचे दुकान सुरू करण्याची कल्पना सुचली. त्यादरम्यानच माणदेशी फाउंडेशनच्या धनश्री त्यांना भेटल्या. मटेरिअल शॉपी सुरू करण्यासाठी त्यांनी मार्गदर्शन केले. छोटेसे स्टार्टअप सुरू झाले. केकचे मटेरिअल ठेवण्याबरोबरच माणदेशीमुळे इतर महिलांनीउत्पादित केलेले पापड, शेवया, कुरडया अशा
प्रकारचे उत्पादन दुकानात विक्रीसाठी ठेवले. माणदेशीकडून मार्गदर्शन मिळत होते.
पण प्रश्न बजेटचा होता. पती निवृत्त होऊन आता चार वर्षे झाली. जागा घेतली, घर झाले मुलींच्या नावावर काही पैसे ठेवले. त्यामुळे दुकानासाठी पुन्हा भांडवल उभे करणे अवघड होते. त्यातून माणदेशीच्या सहकार्याने दुकान सुरू केले. पूवीप्रमाणे मेस सुरू करण्यासाठी प्रोत्साहन दिले. पूर्वी बाहेर कुणाशी बोलायचे म्हटले तरी त्यांना भीती वाटायची. माणदेशीमुळे बोलायला शिकले. बॅंकेचे व्यवहार शिकले. डीजिटल साधनांचा व्यवसायासाठी उपयोग करण्यासाठी शिकले, असे त्यां सांगत होत्या. खाद्यपदार्थांची माहिती व्हॉटसऍप स्टेटसला ठेवल्यावर चांगला प्रतिसाद मिळू लागला.
पुरणपोळी किंवा वाढदिवस पार्टीच्या ऑर्डर्स मिळू लागल्या. त्यातून उत्पन्न वाढत गेले. सारे काही मार्गी लागेल, असे वाटत असतानाच पतीला पॅरेलिसिसचा त्रास झाला. त्यामुळे त्या खचून गेल्या. माणदेशीच्या धनश्री, दीपाली, निकिता यांनी त्या काळात मोठा धीर दिला. अशा वेळी पैशापेक्षाही मानसिक आधार मिळणे महत्त्वाचे ठरते. तो आधार मिळाला. संकटावर मात करत त्या पुढे चालू लागल्या. मेसमधील उत्पन्नातून घरखर्च भागू लागला. दुकानातील उत्पन्न दुकानासाठीच वापरायचे असे त्यांनी ठरविले. त्यामुळे झालेल्या नफ्यातून भांडवल उभे राहत गेले. आणखी नवीन वस्तू दुकानात विक्री करण्यासाठीदाखल होऊ लागल्या.
त्यामुळे आता शॉपीही भरगच्च सामानाने भरून गेली आहे. केक, पापड शेवया, कुरडया याबरोबरच दुकानातील इतर सामान वाढले. गाडी आता रुळावर आली आहे, असे त्या सांगत होत्या. पीठाची गिरणी घेऊन गावी सासूबाईंना चालवायला दिली आहे. त्यातूनही काही उत्पन्न मिळते. ही संसाराची गाडी रुळावर आणताना साक्षी भोसले यांना मोठा संघर्ष करावा लागला. आपल्या अपंगत्त्वाला त्या गोंजारत बसल्या नाहीत.
उलट जिद्दीने कष्टपूर्वक आपले इस्पित साध्य करण्यासाठी त्या मेहनत करत राहिल्या. त्यांच्या शॉपीमुळे किमान 15 महिलांच्या उत्पादनाला मार्केट मिळत आहे. स्वयंपाकासाठी काही महिलांची मदत त्या घेत असल्यामुळे त्या महिलांनाही रोजगार मिळत आहे. आता त्यांना दुकानाशेजारील जागा घेऊन पोळी भाजी केंद्र किंवा डेअरी सुरु करायची आहे. मुलींना शिकवायचे आहे. आपल्या संसारासाठी आणि इतरांच्या संसारांना हातभार लावण्यासाठी झुंजार वृत्तीने त्या लढत आहेत. अपंगत्वावर मात करीत चांगले घडविण्याचा विचार करून त्यासाठी त्या देत असलेली झुंज इतरांसाठी प्रेरकच आहे.