पिंपरी, (प्रतिनिधी) – कामगार नगरीत गरजेनुसार धुणी-भांडी करणाऱ्या महिलेपासून ते मोठे व्यापारी आणि उद्योजकही खासगी सावकाराकडून उसने पैसे घेतात. मात्र, त्यांच्या व्याजाचा दणका इतका असतो की कर्जदार त्यातच रूतत जातात. शेवटी कर्ज फिटत नाही आणि सावकाराचा तगादाही संपत नाही, म्हणून अखेर टोकाचा निर्णय घेतात.
अशा अनेक घटना शहरात घडल्या आहेत. अनेक सावकार राजरोसपणे पैशाच्या जोरावर राजकीय, सामाजिक क्षेत्रात ’व्हाइट कॉलर’ म्हणून मिरवत आहेत. मार्च महिन्यात या सावकारांची वसुली मोहिम जोरात असल्याने कर्जदारांना त्याचा नाहक त्रास सहन करावा लागत आहे.
कर्ज वसुलीच्या तगाद्याला कंटाळून शाहूनगर, चिंचवड येथील राजेंद्र किसन कदम (वय 50) या नागरिकाने १२ मार्च २०२४ रोजी विषारी औषध पिऊन आत्महत्या केली. याप्रकरणी सात जणांच्या विरोधात चिखली पोलीस ठाण्यात गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. शहरात अशा प्रकारच्या अनेक घटना यापूर्वी देखील घडल्या आहेत. मात्र त्यापैकी साधारणतः दहा टक्के घटनांमध्ये गुन्ह्यांची नोंद होत असते. बाकी घटना पैशाच्या जोरावर दाबल्या जातात.
खासगी सावकाराकडून साधारण पाच टक्क्यांपासून चाळीस टक्क्यांपर्यंत व्याजाची आकारणी केली जाते. अनेक वेळा कर्जदाराची परिस्थिती पाहून पठाणी व्याजाचा तगादा लावला जातो. कधीकधी आर्थिक अडचणींमुळे व्याज न दिल्यास त्यावर चक्रवाढ व्याज लावले जाते. पैशाच्या वसुलीसाठी सावकारांकडून महिला, तृतियपंथीय आणि फाळकूटदादांचा वापर केला जातो.
माणसाला अडचणीतून सुटका करवून घेण्यासाठी अनेकांपुढे हात पसरावे लागतात. गरजेला पैसे उपलब्ध व्हावे म्हणून खासगी सावकाराच्या वळचणीला जावे लागते. मुदलेच्या तिप्पट व्याज जाऊनही मुद्दल आहे तशीच राहत असल्याने अनेकांच्या संसाराची राखरांगोळी झाली आहे. स्वतः आलिशान गाड्यांमधून रुबाबात फिरायचे आणि पंटरकडून अवैध काम करून घ्यायचे, असा ’व्हाइट कॉलर’ सावकारांचा रोजचा उद्योग आहे. या होणाऱ्या चर्चेकडे पोलीस प्रशासन गांभीयनि लक्ष घालणार का, हाच खरा प्रश्न आहे.
बडे सावकार कधी येणार रडारवर !
शहरातील किरकोळ विक्रेत्याला सकाळी पाचशे रुपये व्यवसायाला दिले की रात्री व्यवसाय संपल्यावर त्याच्याकडून सहाशे रुपये गोळा करणारे सावकार आहेत. भिशी, लिलाव भिशी, बचत गटाच्या माध्यमातूनही खासगी सावकारकी फोफावते आहे. मुद्दल न फिटता व्याजानेच कर्जदार घायकुतीला येतो. पाच लाखांपासून कोटी रुपये देणारेही बडे सावकार आहेत. त्यासाठी कोरा स्टॅप, जमिनी, बंगले नावावर करून घेतले जातात. दर महिन्याला व्याज वसुलीसाठी पंटर नेमले जातात.
• तारीख व रक्कम न लिहिलेले कोरे धनादेश घेणे
• स्थावर मालमत्तेची कागदपत्रे घेणे
• वाहन, अन्य वस्तू ताब्यात घेऊन व्यावसायिक वापर करणे
• कर्जदार, त्यांचे कुटुंबीय आणि इतर नातेवाइकांना धमकावणे
• महिला, तृतियपंथी, फळकुट दादांना वसुलीसाठी पाठवणे