मी दोन “जंगली’ माणसं पाहिली- श्री. द. महाजन आणि मारुती चित्तमपल्ली. त्यांच्याइंतकं जंगली होऊन जगता आलं पाहिजे. हिंदीत जंगली ही शिवी असली तरी महाजनसरांनी असं असण्यातला गौरव मला शिकवला. सध्या तोच माझाही प्रयत्न आहे. मी एक पुष्पपरायण माणूस आहे- फूलवेडा. त्यातही अस्सल भारतीय आहे. पाश्‍चात्यांना रंगीबेरंगी फुलं आवडतात, तर भारतीयांना सुगंधी. सगळ्यात लहानपणी माझ्यावर संस्कार झाले ते फुलांचा वास घेऊ नये, असे. कारण फुले म्हणे देवपूजेसाठी असतात.
सुदैवाने मी आठवीत असताना घराबाहेर पडलो, परभणीला आलो आणि आधीचे सगळे संस्कार झुगारले. त्यामुळे पौंगडवयाच्या सुरुवातीपासून फुलांचा गंध घेण्यास मी मुक्‍त झालो. परभणीलाच मी रंगीत अशी विदेशी फूलं एकत्रित एका बागेत पाहिली. आता त्यांची ओळख ग्लॅडिओला, जिरेनियम वगैरे नावांनिशी आहे. तेव्हा ही नावं माहिती नव्हती, पण सुंदर रंगांनी मी वेडावलो होतो. म्हणजे मी केवळ गंधवेडाच नाही, तर रंगबावराही आहे.
फुलांविषयी कविता लिहावी तर मख्दूम मुहिएद्दीन यांनीच आणि गद्य लिहावं इंगळहळ्‌ळीकर आणि डॉ. शरादिनी डहाणूकरांनी… “फुलं रंगांची कथा, फुलं गंधाची गाथा, फुलं लावण्याची लेणी, फुलं नाचणारी गाणी. फुलं प्रीतीचा आधार आणि फुलातून समर्पणही साकार. प्रेमभरली भेट फुलं, सत्काराला फुलं भक्‍तीचाही उत्सव. फुलांचं आख्यान- समजावून सांगणारी. आजूबाजूच्या कशाचीही तमा न बाळगता, आकाशाकडून लाभणारं ऊन, पाऊस, चांदणं अंगावर झेलीत स्वत्व जपणारी. प्रत्येक ऋतूचा चरित्रग्रंथ उलगडून दाखवणारी. आपल्या आविर्भावांनी जीवनाचं वाहतेपण, गतिमानता प्रकट करणारी.’
जानेवारी हा खास गुलाबाचा महिना. गुलाबाचे फूल ओळखू येत नाही, असा जगात कोणी माणूस असेल, असे वाटत नाही. त्याच्या ओळखीच्या खाणाखुणा सांगणे म्हणजे भारतीय माणसाला अमिताभ बच्चनची ओळख करून देण्यासारखे आहे. गुलाब हा मुळात वेल होता. प्रयोग करणे याला अत्याचार मानायचे झाले, तर गुलाबाइतके अत्याचार कुणावरच झाले नाहीत. सुगंधी रानगुलाबाच्या वेलीला रोपटं बनविण्यात आलं. रानगुलाबाच्या वेलीला फक्‍त फळ येतं, बी येतं. सध्याच्या गुलाबाचे जगणे “सफळ’ नाही. त्याचे वंशसातत्य फक्‍त माणसावर अवलंबून आहे.
कवी यशवंतांनी जसे “गुलामाचे गाऱ्हाणे’ मांडले, तसे गुलाबाने आपले गाऱ्हाणे या कवितेतून मांडले आहे-
एका गोडशा वेलीशी
तुम्ही खेळलात खेळ
फळ नाही, बीज नाही
आणि वाढविला घोळ
माझ्या रूपाचे वैभव
शत अंगाने वाढले
पण रसिकाचे नाक
मात्र उपाशी राहिले
ला फ्रान्सच्यापासून
माझी वाट लावलीत
पुढे फ्लोरिबंडाजाची
नवी विपरीत रीत
खऱ्याखुऱ्या निसर्गात
आता कोण मला पाहे?
माझ्या प्रकारागणिक
फक्‍त शास्त्र, शास्त्र आहे
नको नको रे माणसा
पुरे तुझे हे विज्ञान
माझ्या गुलाबी कळेला
तुझे प्रेयस अज्ञान
(क्रमशः)
– विश्‍वास वसेकर
