कोंकण म्हटले की तिथला पाऊस सर्वश्रुत आहे. संततधार आणि मुसळधार ही दोन वैशिष्ट्ये आणि कधी कधी आठ-आठ दिवस सूर्यदर्शन होत नाही अशी परिस्थिती. फार वर्षांपूर्वी आम्ही तिथे असताना अशाच एका वादळी पावसात तिथे ओहोळामधून (व्हाळ म्हणतात तिथे) रस्त्यावरील पाणी शेतातील पाणी साठवू न देता त्यातून वाहून जाण्याची सोय असते. अशाच एका पावसाळी दिवशी एक छोटं कुत्र्याचं पिल्लू वाहत चाललं होतं ते माझ्या वडिलांच्या फॉरेस्ट ऑफिस जवळून वाहणाऱ्या व्हाळात वॉचमानला सापडले. थंडीने कुडकुडणाऱ्या त्या पिल्लाला त्याने पुसून उबदार ठिकाणी ठेवले आणि आणि आमच्या घरी येऊन दूध घेऊन गेला आणि त्याला पाजले. त्यामुळे ते पिल्लू तरतरीत झाले. घर आणि ऑफिस जवळजवळच म्हणजे दोन ते तीन मिनिटांच्या अंतरावर होते. सुरुवातीला रोज दूध, बिस्किटे, मऊ पोळी कुस्करून घेऊन जाई आणि खाऊ घाली. पिल्लाने चांगलेच बाळसे धरले. गुबगुबीत असे ते पिल्लू डॉगी होती.
एक दिवस तो घरी घेऊन आला आणि त्यादिवशी तिचे सगळ्यांच्या एकमताने नामकरण झाले ही आमची सर्वांची लाडकी “मिकी’ झाली. रोज ती वडिलांबरोबर घरी येई आणि सोडायलाही जाई. नंतर ती घरचीच झाली पण न चुकता ऑफिसमध्ये वडिलांना सोडायला जाई. अनोळखी व्यक्ती पाहून भुंकून इतका थयथयाट करे की ज्याचं नाव ते अगदी घाबरवून सोडे. फारच गुणी आणि हुशार होती. माझ्या छोट्या भावाबरोबर खूप मस्ती करे. अंगावर उड्या मारून खूप खेळे. तो वेताळ आणि आणि त्याचा कुत्रा वाघ्या म्हणजे मिकी असा खेळ खूप खेळत. मिकी त्याचा दंड तोंडात धरी, पाय पकडी, तो तिच्या पाठीवर बसून मस्ती करे; पण कधी तिचा दात लागला नाही. मी एनसीसीचे किंवा भाऊ स्काउटचे कपडे घालून तिच्या पुढे गेलो की ती जोर जोरात भुंके. मग मलाही जोर येई तिच्यापुढे मुद्दाम टॉक टॉक बूट आपटत जाई. तशी ती भुंके जोरजोरात पण मागे मागे पळे. अशी गंमत येई की बस रे बस! ती कोणालाच घाबरत नसे पण माझ्या आईला फक्त खूप घाबरे. नुसतं आई मिकी आली बघ ऐकत नाही, म्हटले की लांब पळून जाऊन लपून बसे. कारण काहीच नाही पण आईला घाबरे एव्हडे मात्र खरे.
एकदा तिला जखम झाली होती. माझ्या आईने पोटाच्या मुलाप्रमाणे जडीबुटी औषधे लावून मलम पट्टी करून खूप मायेने बरी केली. एकदा विषबाधा होऊन ती आमच्या वऱ्हांड्यात येऊन पडली तेव्हा श्वासही घेता येत नव्हता. डोळे उघडत नव्हती. माझी आई धीराची. तिने शेजारी जाऊन तंबाखू आणली आणि त्याचे पाणी तिला पाजले. त्याबरोबर उलट्या होऊन तिच्या शरीरातले विष सगळे बाहेर पडले आणि ती वाचली. त्या दिवशी आम्ही सर्वजण डोळ्यात तेल घालून वाट पाहत रात्री बारा पर्यंत जागे होतो, कधी ती शुद्धीवर येते याची! आईने देवापुढे साखर ठेवली आणि मिकी पण जर घरात कुणाला बरे नसले की उशाशी बसून राही. त्यातल्या त्यात छोटा भाऊ असेल तर ती अक्षरशः अश्रू ढाळी. जितकी मायाळू तितकीच तिखट. दारात कोणी वेगळं दिसलं की घर आणि आजूबाजूची आख्खी भाटवाडी भुंकून दणाणून सोडी. माझी मोठी बहीण नाशिकला होती ती माहेरी आली की तिच्यावर मात्र मिकी कधीही भुंकली नाही. जणू काही माहेरवाशीण तिला कळत असे. माझ्या आवडीचा अजून एक खेळ मिकीला मी चटईवर बसवून तिच्या खालची चटई सर्रर्रर्रकन ओढायची की ती घाबरून चटई घट्ट पकडून ठेवे. पडू नये म्हणून आणि मी खळखळून हसे. डोळ्यावर टॉर्च मारला तरीही ती दूर पळून जाई. अशी ही मिकी कधी न विसरता येणारी योगायोगाने आयुष्यात आली आणि कार्यभाग संपताच ऋणानुबंध फिटताच अनंतात विलीन झाली. जीवाला चटका लावून…
गुंफण
शब्दगंधा