Chandigarh Mayor Election: चंदीगड महापौर निवडणुकीतील अनियमिततेच्या प्रकरणात सर्वोच्च न्यायालयाने मंगळवारी भाजप उमेदवार विजयी झाल्याचा निकाल नाकारला आणि आम आदमी पक्षाचे उमेदवार कुलदीप कुमार यांना विजयी घोषित केले. सुनावणीदरम्यान मुख्य न्यायमूर्तींनी निवडणूक अधिकाऱ्यांनी अवैध घोषित केलेली सर्व 8 मते वैध ठरवण्याच्या सूचना दिल्या. या सर्व मतांच्या बॅलेट पेपरवर रिटर्निंग ऑफिसरने क्रॉस लावला होता.
या खटल्याची सुनावणी करताना CJI म्हणाले की, सर्व 8 मते याचिकाकर्ते उमेदवार कुलदीप कुमार यांच्या बाजूने आहेत. रिटर्निंग ऑफिसरने त्यांच्या अधिकाराच्या पलीकडे काम केले. काल सोमवारी अनिल मसिह यांना गंभीर परिणाम भोगावे लागण्याचा इशाराही दिला होता. रिटर्निंग ऑफिसरने 8 बॅलेट पेपरवर खूण केली आणि मते अवैध ठरवली. अधिकाऱ्याने त्याच्या अधिकारक्षेत्राबाहेर जाऊन काम केले. रिटर्निंग ऑफिसरने गुन्हा केला आहे. यासाठी त्यांच्यावर योग्य ती कारवाई करण्याचेही आदेश सुप्रिम कोर्टाने दिले आहे.
सोमवारी रिटर्निंग ऑफिसरने सीजेआय खंडपीठासमोर कबुली दिली होती की त्यांनीच बॅलेट पेपरवर क्रॉस टाकला होता. रिटर्निंग ऑफिसरची चौकशी केल्यानंतर कोर्ट रूममध्ये पोहोचलेल्या निवडणुकीशी संबंधित सर्व मूळ व्हिडिओ रेकॉर्डिंग आणि कागदपत्रे मागितली होती. रिटर्निंग ऑफिसरचे व्हिडिओ आणि बॅलेट पेपरही कोर्ट रूममध्ये जमा करण्यात आले.
सरन्यायाधीश डीवाय चंद्रचूड, न्यायमूर्ती जेबी पार्डीवाला आणि न्यायमूर्ती मनोज मिश्रा यांच्या खंडपीठासमोर या प्रकरणावर सुनावणी झाली. आम आदमी पक्षाचे (आप) नगरसेवक कुलदीप कुमार यांनी महापौर आणि उपमहापौरपदाच्या निवडणुकीत पीठासीन अधिकारी म्हणजेच रिटर्निंग ऑफिसरच्या 8 मते अवैध ठरविण्याच्या निर्णयाला सर्वोच्च न्यायालयात आव्हान दिले होते.
Thank you SC for saving democracy in these difficult times! #ChandigarhMayorPolls
— Arvind Kejriwal (@ArvindKejriwal) February 20, 2024
दरम्यान, सीजेआय खंडपीठासमोर सोमवारी झालेल्या सुनावणीत रिटर्निंग ऑफिसरने कबुली दिली होती की, त्यांनीच बॅलेट पेपरवर क्रॉस टाकला होता. रिटर्निंग ऑफिसरची चौकशी केल्यानंतर कोर्ट रूममध्ये पोहोचलेल्या निवडणुकीशी संबंधित सर्व मूळ व्हिडिओ रेकॉर्डिंग आणि कागदपत्रे मागितली होती. रिटर्निंग ऑफिसरचे व्हिडिओ आणि बॅलेट पेपरही कोर्ट रूममध्ये जमा करण्यात आले.
सरन्यायाधीश डीवाय चंद्रचूड, न्यायमूर्ती जेबी परडीवाला आणि न्यायमूर्ती मनोज मिश्रा यांच्या खंडपीठासमोर या प्रकरणाची सुनावणी सुरू आहे. आम आदमी पक्षाचे (आप) नगरसेवक कुलदीप कुमार यांनी महापौर आणि उपमहापौरपदाच्या निवडणुकीत पीठासीन अधिकारी म्हणजेच रिटर्निंग ऑफिसरने 8 मते अवैध ठरवल्याच्या निर्णयाला सर्वोच्च न्यायालयात आव्हान दिले आहे.
‘लोकशाहीची हत्या झाली’ ( Chandigarh Mayor Election) –
महापौर निवडणुकीच्या प्रक्रियेवर गेल्या सुनावणीत मुख्य न्यायमूर्ती डीवाय चंद्रचूड यांनी प्रशासन आणि निवडणूक अधिकारी अनिल मसीह यांना फटकारले होते आणि ही लोकशाहीची थट्टा असल्याचे म्हटले होते. या निवडणुकीतील रिटर्निंग अधिकाऱ्यांच्या कृतीचा व्हिडीओ पाहून लोकशाहीची हत्या झाल्याचे स्पष्ट होते. हे रिटर्निंग अधिकारी काय करत आहेत? देशात लोकशाहीची हत्या होऊ नये, अशी आमची इच्छा आहे. आम्ही हे होऊ देणार नाही, अशा परिस्थितीत सर्वोच्च न्यायालय डोळे झाकून बसणार नाही. महापौर आणि उपमहापौर निवडणुकीदरम्यान झालेल्या मतदान आणि मतमोजणीचा व्हिडिओ पाहून सर्वोच्च न्यायालयाने ही टिप्पणी केली होती.
‘तुम्ही कॅमेराकडे का पाहत होता?’
कोर्टात दाखवण्यात आलेली व्हिडीओ क्लिप ही मतं अपात्र ठरवली जात असतानाची होती. सुप्रीम कोर्टाने रिटर्निंग ऑफिसर अनिल मसिह यांनाही या निवडणुकीत हजर राहण्याचे निर्देश दिले होते. त्यानंतर रिटर्निंग अधिकारी सर्वोच्च न्यायालयात हजर झाले. CJI ने विचारले की रिटर्निंग ऑफिसर कोण आहे आणि त्याची नियुक्ती कशी केली जाते? त्यांनी रिटर्निंग ऑफिसरला प्रश्न विचारला की तुम्ही कॅमेराकडे का पाहत होता?
‘आठ पेपरवर मार्क्स दिले होते’ –
रिटर्निंग ऑफिसर अनिल मसिह म्हणाले- कॅमेऱ्याच्या दिशेने खूप आवाज येत होता, म्हणून मी तिकडे पाहत होतो. न्यायालयाने विचारले की, तुम्ही काही बॅलेट पेपरवर एक्स चिन्ह लावले आहे की नाही? मसिह म्हणाले, होय, मी आठ पेपरवर टाकले होते. मात्र आम आदमी पक्षाच्या महापौर उमेदवाराने येऊन मतपत्रिका हिसकावून फाडून पळाले त्यामुळे असे केले.
दिल्लीचे मुख्यमंत्री अरविंद केजरीवाल यांनीही सर्वोच्च न्यायालयाच्या या निर्णयावर सोशल मीडियावर पोस्ट केली आहे. त्यांनी लिहिले, या कठीण काळात लोकशाही वाचवल्याबद्दल सर्वोच्च न्यायालयाचे आभार.
चंदीगड महापालिकेचे राजकीय समीकरण काय?
चंदीगड महापालिकेत भाजपचे 14 नगरसेवक आहेत. संख्याबळाच्या दृष्टीने भाजप सर्वात मोठा पक्ष आहे. यानंतर 13 नगरसेवकांसह चंदीगड महापालिकेत ‘आप’ हा दुसऱ्या क्रमांकाचा पक्ष आहे. काँग्रेसचे 7 तर शिरोमणी अकाली दलाचे एक नगरसेवक आहेत. चंदीगड महापौर निवडणुकीत स्थानिक खासदारांनाही मतदानाचा अधिकार आहे. भाजपच्या किरण खेर या येथील खासदार आहेत, त्यांनी मतदान केले आहे.
निवडणुकीत आप-भाजपमध्ये कोणाला किती मते मिळाली?
चंदीगड महापालिकेत विजय मिळवण्यासाठी 19 मतांचा आकडा गाठणे आवश्यक होते. भाजपकडे त्यांचे नगरसेवक आणि खासदारांसह एकूण 15 मते होती. स्वतंत्र शिरोमणी अकाली दलाच्या एकमेव नगरसेवकाचे मतही जोडले तर भाजपचे मताधिक्य अवघे 16 वर पोहोचले होते. भाजपच्या उमेदवाराला तेवढीच मते मिळाली आहेत.
दुसरीकडे, आम आदमी पार्टीच्या 13 आणि काँग्रेसच्या 7 अशा मतांची संख्या 20 होती. मतदानानंतर मतमोजणी पूर्ण झाली तेव्हा काँग्रेस आणि आपच्या समान उमेदवाराच्या बाजूने पडलेल्या 20 मतांपैकी 8 फेटाळण्यात आल्याचे सांगण्यात आले. यानंतर दोन्ही पक्षांचे उमेदवार कुलदीप कुमार यांना केवळ 12 वैध मते शिल्लक राहिली. त्या आधारे भाजपचा उमेदवार विजयी घोषित करण्यात आला होता.
केजरीवालांचा भाजपवर निशाणा –
दिल्लीचे मुख्यमंत्री आणि आम आदमी पक्षाचे प्रमुख अरविंद केजरीवाल यांनी भाजपवर निशाणा साधला. केजरीवाल यांनी ही निवडणूक विश्वासघात असल्याचे म्हटले आहे. एका महापौर निवडणुकीत भाजप एवढ्या खालच्या पातळीवर घसरू शकते तर देशाच्या निवडणुकीत काय करतील, अशी चिंता केजरीवाल यांनी व्यक्त केली होती.