मोहरम 2023: मोहरम हा दु:ख आणि शोकाचा महिना आहे. इस्लाम धर्माचे पालन करणारे लोक हा मोहरम साजरा करतात. इस्लामिक कॅलेंडरनुसार मोहरम हा इस्लामचा पहिला महिना आहे. म्हणजेच मोहरम इस्लामच्या नवीन वर्षाची किंवा हिजरी वर्षाची सुरुवात. बकरी ईद सणानंतर 20 दिवसांनी मोहरम साजरा केला जातो. यावेळी 29 जुलै रोजी आशुरा किंवा मोहरम साजरा केला जात आहे. इस्लाम धर्मातील लोकांसाठी हा महिना खूप महत्त्वाचा आहे, कारण याच महिन्यात हजरत इमाम हुसेन शहीद झाले. हजरत इमाम हुसैन हे इस्लाम धर्माचे संस्थापक हजरत मुहम्मद यांचे धाकटे नातू होते. त्यांच्या हौतात्म्याच्या स्मरणार्थ, लोक मोहरम महिन्याच्या दहाव्या दिवशी शोक पाळतात, ज्याला आशुरा असेही म्हणतात. मुस्लीम धर्मातील दुसरा पवित्र महिना मोहरमचा इतिहास, महत्त्व, हजरत इमाम हुसेन आणि ताजियादारी याविषयी सर्व काही जाणून घेऊया.
मोहरम का साजरा केला जातो?
इस्लाम धर्माच्या मान्यतेनुसार मोहरम महिन्याच्या 10 व्या दिवशी हजरत इमाम हुसेन त्यांच्या 72 साथीदारांसह करबलाच्या मैदानात शहीद झाले. हा दिवस त्यांचे हौतात्म्य आणि बलिदान म्हणून स्मरणात ठेवला जातो. असे म्हणतात की इराकमध्ये यझिद नावाचा जुलमी राजा होता, जो मानवतेचा शत्रू होता. याझिदचा अल्लावर विश्वास नव्हता. हजरत इमाम हुसैन यांना आपल्या छावणीत सामील व्हावे अशी यजीदची इच्छा होती. मात्र, इमाम साहेबांना हे मान्य नव्हते. त्यांनी सम्राट यझिदविरुद्ध युद्धाची घोषणा केली. या युद्धात ते त्यांचा मुलगा, कुटुंब आणि इतर साथीदारांसह शहीद झाले.
हजरत इमाम हुसैन कोण होते?
हजरत इमाम हुसेन हे पैगंबर-ए-इस्लाम हजरत मुहम्मद यांचे नातू होते. इमाम हुसैन यांच्या वडिलांचे नाव मोहतरम ‘शेरे-खुदा’ अली होते, ते पैगंबरांचे जावई होते. इमाम हुसैन यांच्या आईचे नाव बीबी फातिमा होते. हजरत अली हे मुस्लिमांचे धार्मिक-सामाजिक आणि राजकीय नेते होते. त्यांना खलीफा बनवण्यात आले. हजरत अलीच्या मृत्यूनंतर लोकांना इमाम हुसैन यांना खलीफा बनवायचे होते, परंतु हजरत अमीर मुआविया यांनी खिलाफतवर कब्जा केला. मुआवियानंतर त्यांचा मुलगा याझिद याने खलिफात घेतली. यझिद हा क्रूर शासक बनला. तो इमाम हुसेनला घाबरत होता. माणुसकी वाचवण्यासाठी इमाम हुसैन यांनी यझिदविरुद्ध करबला युद्ध केले आणि ते शहीद झाले.
मोहरम कसा साजरा केला जातो?
ताजियादारी मोहरमच्या 10 व्या दिवशी म्हणजेच आशुराच्या दिवशी केली जाते. इराकमध्ये इमाम हुसैन यांचा दर्गा आहे, ज्याची हुबेहूब प्रतिकृती करून ताजिया बनवला जातो. शिया उलेमांच्या म्हणण्यानुसार, मोहरमचा चंद्रदर्शनाच्या पहिल्या तारखेला ताजिया ठेवला जातो. या दिवशी लोक इमाम हुसैन यांच्या हौतात्म्याच्या स्मरणार्थ ताजिया आणि मिरवणूक काढतात. मात्र, ताजिया काढण्याची परंपरा फक्त शिया समाजात आहे.
भारतात मोहरम किंवा आशुरा कधी असतो?
29 जुलै रोजी भारतात आशुरा साजरा केला जात आहे. भारताव्यतिरिक्त पाकिस्तान आणि बांग्लादेशमध्ये 29 जुलै 2023 रोजी आशुरा साजरा केला जात आहे. दुसरीकडे, सौदी अरेबिया, ओमान, कतार, इराक, बहरीन, संयुक्त अरब अमिरातीसह इतर अरब देशांमध्ये 30 जुलैपासून मोहरम सुरू झाला आहे, त्यामुळे 8 ऑगस्ट रोजी शोक दिन साजरा केला जात आहे.