उत्तम पिंगळे
काल प्राध्यापकांकडे गेलो तर ते विविध पेपर चाळत होते. मला पाहताच म्हणाले या… या… इकडच्या तिकडच्या गप्पा झाल्यावर बजेटवर चर्चा कोसळली. मी प्राध्यापकांना प्रथमदर्शी तुम्ही या अर्थसंकल्पास काय म्हणाल? असे विचारले.सर म्हणाले की, दीर्घ अवधी करता ठीक वाटतो; पण ताबडतोब याने काही अर्थव्यवस्थेस चालना मिळेल असे वाटत नाही. सर्वांकडून नाराजीचा सूर येत आहे. शेअर मार्केट त्या दिवशी तुफान कोसळले. अर्थात शेअर मार्केट हा काही बजेटचा आरसा होऊ शकत नाही. कारण शेअर मार्केटमध्ये वास्तवापेक्षा स्पेक्युलेशनलाच जास्त महत्त्व असते व त्यामुळेच चढउतार होत असतात.
मग मी म्हणालो, सर पण उद्योग चालना व बेकारी निर्मूलनासाठी काही ठोस दिसत नाही. अलीकडे भारताच्या अर्थव्यवस्थेमुळे जागतिक अर्थव्यवस्थेत 0.1 टक्क्याने घट झाली.अर्थमंत्र्यांनी जवळजवळ पावणेतीन तास भाषण केले; परंतु हाती काही विशेष हाशील झाले असे वाटत नाही. नोकरदारांच्या दृष्टीने यात काही ठोस दिसत नाही. करांबाबत मर्यादा व सूट सवलत वाढवली नाही पण प्रथमच आणखी एक समांतर करप्रणाली पगारदारांसाठी आहे.
यामध्ये कोणतीही सवलत न घेता कमी दराने पगारदार कर देऊ शकतो. सर मग एक दीर्घ श्वास घेऊन म्हणाले, तसे आपण म्हणता ते बरोबर आहे. यावेळी अशी प्रथमच कररचना केली आहे ज्यामध्ये करदाता दोन्हीपैकी कोणताही एक पर्याय निवडू शकतो.एकीकडे सध्या चालू असलेली पद्धती यामध्ये 80 सी मध्ये 1.5 लाख व 50 हजार एनपीएसमध्ये पकडून 2 लाखांवर सवलत मिळू शकते. ही अगदी बेसिक सवलत पकडली आहे. दुसरीकडे कोणतीही सवलत न घेता कमी दराने कर देण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
यामुळे काल इन्श्युरन्स कंपन्यांचे शेअर्स कोसळले. आपल्याकडे कर वाचवण्याकरताही अनेक लोक विविध योजना घेतात हे सत्य आहे. खरं तर जेथे विमा हवा येथे हवाच, जेथे गुंतवणूक हवी तेथे हवीच. थोडी रक्कम जास्त परतावा मिळण्याकरता जोखमीच्या योजनेत टाकावी लागते. कमी जोखमीच्या गुंतवणुकीत पर्यायही उपलब्ध आहेत.
पगारदारांना असे दोन मार्ग आहेत; पण मी तुम्हाला तिसरा पर्याय सांगतो. मी म्हणालो तिसरा पर्याय? त्यावर सर म्हणाले की, जे लोक 1.5 लाख 80 सी व 50,000 एनपीएसमध्ये पैसे टाकत असतील अशांचे उत्पन्न 10 लाख असेल तर जुन्या पद्धतीत त्यांना 75 हजार कर भरावा लागेल तर नवीनमध्ये 78 हजार. ज्यांचे उत्पन्न 12 लाख व 2 लाख वजावट पकडून जुन्या पद्धतीत 1.17 लाख तर नवीनमध्ये 1.06 लाख कर भरावा लागेल.
जे 15 लाखवाले आहेत त्यांना जुन्या पद्धतीत वजावटनंतर 2.10 लाख कर तर नवीनमध्ये विनावजावट 1.95 लाख कर भरावा लागेल. म्हणजे दहा लाखवाल्यांनी जुनी पद्धती स्वीकारावी. 12 व 15 लाख उत्पन्न असणाऱ्यांनी कोणतीही सूट न देता नवीन पद्धती स्वीकारावी. पण त्यांनी दोन लाख (80सी 1.5 लाख व 50,000 एनपीएस) मध्ये टाकावे म्हणजे गुंतवणूक जुन्याप्रमाणेच करावी पण कोणतीही वजावट न घेता करप्रणाली नवीन घ्यावी. यात कोणतीही वजावट मिळणार नाही पण कमी दराने कर भरावा लागेल त्यात कर वाचेल.
पगारदारांनी नीट विचार करावा आपली गुंतवणूक चालूच ठेवून नवीन कररचना स्वीकारल्यावर जुन्याप्रमाणे गुंतवणूक करून कमी दराने कर भरावा लागेल. थोडक्यात, नवी करप्रणाली स्वीकारल्यावर गुंतवणूक करू नये असे कुणी सांगितलेले नाही हे ध्यानात ठेवावे.