बेंगळुरू – वर्ष २०१९ च्या लोकसभा निवडणुकीत कर्नाटकातील २८ पैकी २५ जागांवर भाजपा विजयी झाली होती. मात्र, नंतरच्या विधानसभा निवडणुकीत, जोरदार आघाडी घेत, काॅंग्रेसने सत्ता हस्तगत केली होती. त्यामुळे आता वर्ष २०२४ च्या निवडणुकीत राज्यात काॅंग्रेस-भाजपा यांच्यात कमालीची चुरस दिसून येत आहे. (Karnataka Lok Sabha Election 2024)
आता जेडीएस (जनता दल सेक्युलर) सोबत आघाडी करून लोकसभा निवडणुकीच्या रिंगणात उतरलेल्या भाजपला उत्तर कर्नाटकपर्यंत दक्षिणेकडील भागाच्या मदतीने निवडणुकीची लाट दिसत आहे. तसेच राज्य निवडणुकीत भाजपला ३६% मते मिळाली होती आणि जेडीएसला १३.२९ टक्के मते मिळाली होती. म्हणजे या युतीला एकूण ४९.२९ टक्के मते मिलाली होती.
राज्यात ४२.८८ टक्के मतांसह सत्तेत असलेल्या काँग्रेससाठी युतीचे हे गणित मानसिकदृष्ट्या अस्वस्थ करणारे आहे. मात्र, युतीचा मार्ग तितका सोपा नाही. हसन, मंड्या आणि कोलार या विभागात केवळ तीन जागा लढवणाऱ्या जेडीएससाठी बंडखोरांचे आव्हान राहिले आहे. त्याचवेळी १० विद्यमान खासदारांची तिकिटे रद्द केल्याने भाजपचीही अडचण झाली आहे.
काँग्रेसला दक्षिण कर्नाटकातून उसळणाऱ्या भगव्या लाटा समुद्रकिनारीच रोखायच्या आहेत. राज्यात स्पष्ट बहुमताने सत्तेत असलेल्या काँग्रेसला २०१९ च्या सार्वत्रिक निवडणुकीत आतापर्यंतच्या सर्वात वाईट कामगिरीची जखम भरून काढता आलेली नाही. अवघ्या एका खासदाराने काँग्रेससाठी अस्तित्वाची ही लढाई आहे. त्यानंतर जेडीएससोबत लढत असलेली काँग्रेस यावेळी एकटीच मैदानात उतरली आहे. मात्र, काँग्रेसचे रणनीतीकार याला स्वत:साठी फायदेशीर करार मानत आहेत.
दोन्ही पक्ष एकाच व्यासपीठावर येणे त्यांच्या कार्यकर्त्यांना आवडले नाही, असा त्यांचा युक्तिवाद आहे. परिणामी त्यांना दारुण पराभवाला सामोरे जावे लागले. यावेळी काँग्रेसने भाजप-जेडीएस युतीमुळे झालेल्या बंडखोरीचे भांडवल करून आपल्या पक्षात घेण्याचा प्रयत्न केला आहे. मात्र, विधानसभा निवडणुकीत अवर्णनीय असलेला किनारा भाग आजही त्यांच्यासाठी अवर्णनीय वाटतो. या भागात 26 एप्रिल रोजी मतदान होणार आहे.
वोक्कलिगा-लिंगायत युती कसोटीवर –
राज्याच्या राजकारणावर खोलवर पक्के असलेले वोक्कालिगा आणि लिंगायत समाज एका व्यासपीठावर एकत्र आले तर मोठा बदल घडवून आणण्यास सक्षम आहेत. त्याचे परिणाम विधानसभा निवडणुकीतही भाजपला भोगावे लागले. लिंगायत समाजाचे ज्येष्ठ नेते बीएस येडियुरप्पा यांच्यावर नाराज होऊन पक्षाला पराभव स्वीकारावा लागला. यानंतर भाजपला त्यांचा मुलगा बीवाय विजयेंद्र यांना प्रदेशाध्यक्ष बनवावे लागले. राज्यात लिंगायतांची लोकसंख्या सर्वाधिक आहे.
वोक्कलिगा समाज दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. जेडीएस प्रमुख एचडी देवेगौडा याच समाजाचे आहेत. कर्नाटकचे मुख्यमंत्री सिद्धरामय्या कुरुबा आणि काँग्रेसचे अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खरगे हे दलित समाजाचे आहेत. काँग्रेसने तिकीट वाटपाच्या माध्यमातून वोक्कलिगा आणि लिंगायत यांच्यात समतोल साधण्याचा प्रयत्न केला आहे.