‘रोते-रोते हसना खोजो, हसा-हसा रोना’ हे प्रसिद्ध बॉलीवूड गाणे तुम्ही ऐकले असेलच, पण हसत हसत रडायला शिकण्याची गरज नाही. हे आपल्यासोबत आपोआप घडते. जेव्हा आपण खूप आनंदी असतो तेव्हा हसताना अनेक वेळा डोळ्यातून अश्रू येतात, ज्याला लोक आनंदाचे अश्रू देखील म्हणतात. अशा परिस्थितीत, हे का आणि कसे घडते याचा कधी विचार केला आहे का? खरे तर हसणे आणि रडणे या दोन्ही भावनांची अभिव्यक्ती आहेत. हसताना रडण्यामागे दोन कारणे दिली जातात, ती म्हणजे अश्रू येणे. जर तुमच्यासोबतही असे घडत असेल आणि तुम्हाला असे का होते हे जाणून घ्यायचे असेल तर आज आम्ही तुम्हाला याबद्दल सांगणार आहोत.
हसताना रडण्याची दोन कारणे दिली जातात. यातील पहिले कारण असे सांगितले जाते की जेव्हा आपण मोकळेपणाने हसतो तेव्हा आपल्या चेहऱ्याच्या पेशी अनियंत्रितपणे काम करू लागतात. असे झाल्यावर मेंदूचे नियंत्रण आपल्या अश्रू ग्रंथींवरूनही निघून जाते आणि अश्रू बाहेर पडतात.
तर दुसरीकडे असंही मानलं जातं की जास्त हसल्यास माणूस भावूक होतो. जास्त भावनिक झाल्यामुळे चेहऱ्याच्या पेशींवर अतिरिक्त दबाव पडतो, ज्यामुळे तुमचे अश्रू बाहेर पडतात. असे केल्याने आपले शरीर अश्रूंद्वारे आपला ताण संतुलित करण्याचा प्रयत्न करते.
वास्तविक ही संपूर्ण प्रक्रिया प्रत्येक व्यक्तीसाठी वेगळी असू शकते. हे संबंधित व्यक्तीच्या भावनांवर अवलंबून असते. बरेच लोक कमी रडतात, तर बरेच लोक खूप लवकर भावनिक होतात. तसेच, स्त्री किंवा पुरुष असण्याने देखील या संपूर्ण प्रक्रियेत फरक पडतो. स्त्रिया पुरुषांपेक्षा जास्त भावनिक असतात असे मानले जाते. अशा परिस्थितीत महिलांना हसताना अश्रू फुटण्याची शक्यता असते.
बाल्टिमोर येथील मेरीलँड विद्यापीठातील मानसशास्त्रज्ञ रॉबर्ट प्रोव्हिन यांच्या मते, कमी-अधिक प्रमाणात भावनिक होण्यात हार्मोन्सचा मोठा वाटा असतो. रॉबर्ट प्रोव्हिन यांच्या मते, मेंदूचा जो भाग हसण्यात सक्रिय असतो तो जेव्हा आपण रडतो तेव्हाही सक्रिय होतो.
सतत हसणे किंवा रडणे या बाबतीत मेंदूच्या पेशींवर जास्त ताण येतो. अशा स्थितीत शरीरात कोर्टिसोल आणि ऍड्रेनालाईन नावाचे हार्मोन्स बाहेर पडतात. हसताना किंवा रडताना शरीरातील उलट प्रतिक्रियांसाठी हे हार्मोन्स जबाबदार असतात.
याशिवाय, हसताना आणि रडताना आणखी एका मनोरंजक घटकाबद्दल सांगायचे तर असे मानले जाते की आनंदाचा पहिला अश्रू उजव्या डोळ्यातून येतो आणि दु:खाचा पहिला अश्रू डाव्या डोळ्यातून येतो.