चार पैसे वाचवून ठेवणं, काटकसरीत राहणं, अंगातला गंजीफ्रॉक फरशी पुसायला घेणं किंवा जुने लेंगे कापून त्याच्या शॉपिंग बॅग बनवणं हे सगळे प्रकार बंद झाले. आता शॉपिंगच्या वेडापायी घरात जास्तीत जास्त कपड्यांचेच ढीग दिसून येतात.
खरं म्हणजे शॉपिंग हा काही कोणत्या एका जेंडरचा मक्ता नाही. पण बायका म्हणजेच शॉपिंग असं बळंच समीकरण ठरवून टाकलं आहे. तर, पूर्वी ट्रंकेत मावणाऱ्या कपड्यांना आता भिंत भरून वॉर्डरोब पुरेना झालेत. पण खरेदी काही थांबत नाही. हा दोष कोणाचा? आम्हा बायकांचा? छे, अजिबात नाही. शॉपिंगची सक्ती करणाऱ्या तीनच गोष्टी, मॉल्स, सेल आणि शॉपिंग ऍप्स.
मी तर म्हणते, हे महाकाय मॉल, ते सर्वात जास्त कारणीभूत आहेत या शॉपिंगच्या वेडाला. फिरायला जायचं तर बागा, बगीचे, तळी हे असं काही उरलंय का? मग विरंगुळा म्हणून जावं कुठं माणसानं? दुसरं म्हणजे मोहात अडकवणारे सेल. वर्षाचे बाराही महिने सेल मागून सेल सुरू असतात; त्याकडे दुर्लक्ष करून जगणं हे तपश्चर्येहून कमी नाही. अर्धे अधिक सेल तर आम्ही बायका चक्क अनुल्लेखानं मारतो. ती बचत कोणाला दिसतच नाही.
शॉपिंगला गेल्यावर कुर्ता सोडून पलाज्जो, दुपट्टे, पर्स, गळ्यातलं, चपला हे सारं “अय्या नवीन स्टॉक?’ असं म्हणत घेतले जातात. नेमकं त्याच वेळी बऱ्याच महिन्यांपासून शोधत असलेलं डेनिमचं जॅकीट सापडतं. मग काय “माझं बबडं गं ते, सापडलं एकदाचं’ म्हणत आर कौतुकानं त्याला बॅगेत जागा करून बसवल्यावर दोन-तीन तासांनी लक्षात येतं की, बाप रे! आता बिल काऊंटरवर जायला हवं.
एव्हाना कपड्यांची ट्रायल घेऊन घेऊन जीव थकलेला असतो. पाय जड झालेले असतात. मन विटतं हो त्या शॉपिंगनं.
बास झालं आता सगळं, असे मुक्तीचे विचार मनात येतात आणि शांतपणे बिलाच्या रांगेत जाऊन उभं राहिल्यावर लक्षात येतं, अरेच्चा! आपण कुर्ता घ्यायला आलो होतो तो घेतलाच नाही. पण आम्ही बायका जात्याच समजूतदार आणि मनाला मुरड घालणाऱ्या असल्यानं विचार करतो की, जाऊ दे. राहिलाय तर राहूदे. पुढच्या वेळेस बघू. त्याच्याविना काही अडत नाही. भरगच्च बिल आणि गच्चम गच्च शॉपिंग बॅग घेऊन घरी आलं की एरवी 600 ला असणारा टी शर्ट निम्म्या किमतीत कसा मिळाला, हे घरच्यांना (पक्षी नवऱ्याला) समजावून सांगताना चेहऱ्यावरून सुगृहिणीचं तेज ओसंडून वाहात असतं.
नव्या शॉपिंगला जागा करायला कपाटात जरा आवराआवरी करावी लागणार असते. उद्या निवांतपणानं करता येईल म्हणून दमलेला जीव मोबाइल हातात घेतो; तर नेमका एखाद्या शॉपिंग ऍपचा हॅपी अवर्सचा मेसेज दिसतो. फक्त चार तासांपुरता डिस्काउंटचा भडिमार करण्यात आलेला असतो. मन फार फार कातर होतं असे मेसेज वाचून. हे वाचून तुम्हाला वाटत असणार की, आता हिनी ऑनलाइन शॉपिंगही केलीच असणार. पण इतकं काही जजमेंटल व्हायची गरज नाहीए हं! शॉपिंगचं वेड असलं तरीही ते हाताबाहेरचं नक्कीच नाही. कुठे, कधी आणि कसा मनाला आवर घालायचा हे कळतं बरं. कितीही लालूच दाखवली तरी एकदा नाही म्हणजे नाही. फक्त टाइमपास म्हणून ब्राउज करून कपडे बघून सात्विक आनंद मिळवला की झालं.
एकामागून एक कपडे बघत, त्याचे साइझ चेक करत कसा तास-दीडतास जातो कळतच नाही. काय एकेक ड्रेसेस असतात आणि किमती तरी किती कमी? अगदीच अविश्वसनीय! आत्त्ता परवा परवा हाच ड्रेस दोन अडीच हजाराला होता आणि आज चक्क सहाशेला? केवढा फरक? आणि सहाशे म्हणजे काही फार मोठी रक्कम नाही. फक्त सहाशेत ब्रॅण्डेड क्लासी ड्रेस मिळत असताना सोडणं हे काटकसर करून रहाणाऱ्या गृहिणीला खचितच शोभणारं नाही. तेवढा एकच ड्रेस घेऊन समाधानानं मोबाइल बंद केला जातो. नंतर मैत्रिणी मैत्रिणी भेटल्यावर या सेलची चर्चा होते तेव्हा कळतं की, अगदी दोन एक हजारात चार चार ड्रेस घेतलेले असतात त्यांनी आणि आपण मात्र एकच. वाईट वाटतं. पण काय करणार? एकदा ठरवलं की, कंट्रोल म्हणजे कंट्रोल. इतरांसारखं विनाकारणच उठसूट शॉपिंग केलेलं मला नाही बाई आवडत.
शॉपिंग करणं एकवेळ परवडलं; पण हे इतके सगळे कपडे घरात ठेवायचे कुठे हा प्रश्न आम्हा बायकांना पडतोच. कपाटं, बेडखालच्या बॉक्समधली जागा असं जमेल तिथं ऍडजेस्ट करत आम्ही समजूतदार बायका आपलं सामान ठेवतो. असो. तर घरात एकूण सामानाच्या तुलनेत कपडेच जास्त असतात. घरातच काय? मी तर म्हणते या भारतवर्षातलं कपड्यांच्या शॉपिंगचं वेड पाहता उपग्रहातून पाहिलं असता देश म्हणजे कपड्यांचा ढीगच दिसत असावा. हे असं होतं. शॉपिंग करताना मनाला आवर नाही आणि त्यावर बोलतानाही नाही. तर मुद्दा लक्षात आला ना तुमच्या? मैं शॉपिंग करती नहीं ये जालिम मॉल्स, सेल्स आणि ऍप्स मुझसे करवाते हैं।
नेहा कुलकर्णी