मजा येते असे प्रयोग करून पाहताना.’ “खरंच आणि नुसतं वाचण्यापेक्षा करून पाहिले की लवकर समजते देखील.’ “हो आणि शाळेत जे विज्ञान शिकतो ते काही फार वेगळे नाही, आपल्या दररोजच्या अनेक गोष्टींशी त्याचा संबंध आहे हे समजले की फार भारी वाटते.'”खरं तर असे शोधले की मगच मला तर शाळेत जे शिकतो त्याचा अर्थ अजून छान समजतो.’
मिहीर, प्रणव, तन्वी, अनय, अवनी, सानवी सगळीजण आज मिहीरच्या घरी जमली होती. एकत्रित जमल्यावर सुरुवातीला बरंच खेळून झालं अन् आता पोटपूजा चालू होती. मिहीरच्या आईने दिलेल्या खाऊवर मस्तपैकी ताव मारत असताना प्रणवला आहाराची सापशिडी आठवली अन् त्यांच्या गप्पा सुरू झाल्या. केलेले एकेक प्रयोग सगळ्यांना आठवत होते. त्याचवेळी मिहीरच्या बाबांनी मुलांना एक प्रश्न विचारला, “काय रे मुलांनो, जसं विविध गोष्टींमागचे विज्ञान काय असेल ते शोधता तसे तुमच्या आसपास गणित आहे हे कधी जाणवले आहे का?’
“गणित! ते पण असतं आपल्या आसपास? विज्ञानाप्रमाणे?'”अर्थातच. बघा, करा विचार तुम्हाला गणित कुठे कुठे अन् कसे जाणवते ते?’
“या खाऊमध्येही गणित आहे का?’ प्रणव अजून काही खाण्याच्या मूडमधून बाहेर आला नव्हता.”हो तर. यातही गणित आहे. कसे ते तुम्ही सांगा’, मिहीरच्या बाबांनी मुलांना आता चांगलेच विचारात टाकले होते आणिविचारांना आता वेगळाच दृष्टिकोन मिळाल्याने मुलेही खाऊतले गणित शोधायचा प्रयत्न करू लागली. एकेक जण त्याचे मत देऊ लागला,”किती जणांसाठी खाऊ करायचा, त्यासाठी लागणारे सामान किती लागेल असा सगळा विचार म्हणजे मापन आले.'”खरंच की म्हणजे यात एकक जसं ग्रॅम, किलोग्रॅम याचा वापर करावा लागला तसेच बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार, भागाकार या क्रियाही आल्या.’
“या शिवाय किती वाजता खाऊ लागेल, त्यानुसार केव्हा करावा लागेल, त्यासाठी लागणारे सामान कधी आणावे लागेल हे ठरवणे म्हणजे कालावधी अथवा वेळ ही संकल्पना वापरली.’ “सामान बाहेर जाऊन आणले म्हणजे अंतर आले आणि सामान विकत आणले म्हणजे पैसे, जमा, खर्च आला.’
“सामान आणण्यासाठी पिशवी केवढी मोठी न्यायची, खाऊची डिश लहान मोठी कशी असावी हे ठरवणे म्हणजे आकारमान आले.’
“आतापर्यंत खाऊ खाण्यातली मजा घेत होतो, पण यातही विज्ञान गणिताचा विचार करता येतो हे मात्र आज जाणवले.’
“खरंय मुलांनो. अरे, शाळेत शिकता तो कोणताही विषय आपल्या दररोजच्या जगण्याचाच एक भाग आहे. शाळेतला अभ्यास हा काही फक्त परीक्षेत मार्क मिळवण्यासाठी नाही हे समजणे महत्त्वाचे.’
“काका, वेगवेगळ्या गोष्टींमागचे विज्ञान काय असते, याप्रमाणेच त्यामागे गणितातील कोणत्या संकल्पनांचा वापर केला आहे, हे शोधताना मजा येईल.’
“पण काका कोणती गणिती संकल्पना आहे हे समजून काय ऊपयोग? कोणती गणिती क्रिया करायची आणि न चुकता कशी करायची हे पण कळायला हवे ना!’
“गणित योग्य प्रकारे न चुकता सरावाने सोडवता येते. फक्त विविध गणितीय सूत्रे, पाढे पाठ करा अन् तोंडी बेरजा, वजाबाक्या करण्याचा सराव हवा. यासाठी मी तुम्हाला काही खेळ शिकवेन.’
“काका, आम्हाला असं नवीन काही शिकायला निश्चितच आवडेल; पण आता आम्ही ग्राउंडवर खेळायला…’
तुम्हाला काय वाटते मुले गेली असतील का खेळायला? का गणिताचा अभ्यास करत बसली असतील?
विशाखा गंधे