रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (आरबीआय) ग्राहकांना चांगल्या सुविधा पुरवण्यासाठी सातत्याने नवीन सुविधांची घोषणा करत असते. आता आरबीआयने कोट्यवधी ग्राहकांसाठी आणखी एक मोठी घोषणा केली आहे. पुढील महिन्यापासून बँका पैशाच्या व्यवहारासंदर्भात महत्त्वपूर्ण नियम बदलणार आहेत.
आरटीजीएस 24 तास कार्यरत –
ऑक्टोबरमध्ये रिझर्व्ह बॅंकेने घोषित केले की डिसेंबर 2020 पासून रिअल टाइम ग्रॉस सेटलमेंट (आरटीजीएस) प्रणाली 24 तास कार्यरत असेल. म्हणजेच, डिसेंबरपासून मोठ्या रकमेचे हस्तांतरण करण्यासाठी बँक उघडण्यासाठी आणि जवळ जाण्याची आपल्याला प्रतीक्षा करावी लागणार नाही.
सद्यस्थितीत आरबीआयचे गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी टायमिंग मॉनिटरी पॉलिसी कमिटी (एमपीसी) च्या निर्णयाची घोषणा करताना ग्राहकांना ही भेट दिली. सध्या ग्राहकांसाठी आरटीजीएस सिस्टमची वेळ सकाळी 7 ते संध्याकाळी 6 या वेळेत आहे. बँकेला सुट्टी असेल तेव्हा ही सुविधा दुसर्या व चौथ्या शनिवारीही बंद असते. यासह रविवारीही ही सेवा बंद आहे.
किमान मर्यादा दोन लाख रुपये –
देशभरात डिजिटल बँकिंगला चालना देण्यासाठी आरबीआयने हे पाऊल उचलले आहे. कोरोना काळात डिजिटल बँकिंगचा वापर वाढला आहे. आरटीजीएस अंतर्गत किमान हस्तांतरणाची रक्कम दोन लाख रुपये आहे. जास्तीत जास्त रकमेची मर्यादा नाही.
आरटीजीएस म्हणजे काय?
आरटीजीएस म्हणजे रियल टाइम ग्रॉस सेटलमेंट सिस्टम. ‘रिअल टाइम’ म्हणजे झटपट. म्हणजेच आपण पैसे हस्तांतरित करताच, ते खात्यात वेळेवर पोहोचते. जेव्हा आपण आरटीजीएसद्वारे व्यवहार करता तेव्हा ताबडतोब दुसर्या खात्यात पैसे हस्तांतरित केले जातात.
आरटीजीएस सुविधा विनामूल्य –
6 जून 2019 रोजी रिझर्व्ह बँकेने रिअल टाईम ग्रॉस सेटलमेंट आणि नॅशनल इलेक्ट्रिक फंड ट्रान्सफर (एनईएफटी) च्या माध्यमातून सामान्य लोकांना मोठी भेट देऊन हा व्यवहार विनामूल्य केला.
एनईएफटी सुविधा 24 तास उपलब्ध –
16 डिसेंबर 2019 पासून सर्व बँकांमध्ये 24 तासांची राष्ट्रीय इलेक्ट्रॉनिक फंड ट्रान्सफर (एनईएफटी) सुविधा सुरू केली गेली. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने (आरबीआय) बँकांना तसे करण्यास सांगितले होते. तर पूर्वीची एनईएफटी सुविधा सकाळी आठ ते सायंकाळी सात या वेळेत होती. एनईएफटी म्हणजे राष्ट्रीय इलेक्ट्रॉनिक फंड ट्रान्सफर. एनईएफटीचा उपयोग इंटरनेटद्वारे दोन लाख रुपयांपर्यंतच्या व्यवहारांसाठी केला जातो. याद्वारे कोणत्याही शाखेच्या कोणत्याही बँक खात्यातून कोणत्याही शाखेच्या बँक खात्यात पैसे पाठवता येतात.