पुणे – गर्भाशय मुखाच्या कॅन्सर हा आता महिलांमध्यील सर्वसामान्य कर्करोगामध्ये गणला जाऊ लागला आहे. याचा परिणाम थेट प्रजनन क्षमतेवर होत असून, नैसर्गिकरित्या गर्भधारणा करणे यामुळे शक्य होत नाही.
गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग गर्भाशयाच्या ग्रीवेपासून सुरू होतो जो गर्भाशयाचा खालचा, अरुंद भाग असतो. मानवी पॅपिलोमा व्हायरसचे काही प्रकार, लैंगिक संक्रमित संसर्ग हे या कर्करोगाच्या घटनेमागील कारण असू शकतात. शिवाय कमकुवत रोगप्रतिकारक शक्ती असणे, धूम्रपानासारख्या सवयीदेखील कर्करोग होण्याला कारणीभूत ठरतात. तीव्र रक्तस्त्राव, शरीरसंबंधानंतर किंवा अगदी मासिक पाळीदरम्यान रक्तस्त्राव आणि ओटीपोटात वेदना ही लक्षणे दिसू शकतात.
कर्करोग प्रगत अवस्थेत असेल, तर स्त्रीच्या प्रजनन क्षमतेवर परिणाम होऊ शकतो. केमोथेरपी आणि रेडिएशन थेरपीचा परिणाम प्रजनन क्षमतेवर होतो. जर एखाद्याने हिस्टेरेक्टॉमी केली असेल आणि गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग सुरुवातीच्या टप्प्यात आढळला नाही, तर ती गर्भधारणा करू शकणार नाही. जर अंडाशय काढून टाकले गेले, तर ती स्त्री अंडी तयार करू शकत नाही.
ज्यामुळे वंध्यत्व येते. जर गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग रेडिएशन थेरपीच्या मदतीने व्यवस्थापित केला गेला, तर कर्करोगाच्या पेशींना मारण्यासाठी किरणे एखाद्याच्या अंडाशयांना किरणोत्सर्गाच्या संपर्कात आणतील, त्यांचे नुकसान करतात आणि अंडी तयार करू शकत नाहीत. यामुळे अकाली रजोनिवृत्ती होऊ शकते.
गर्भाशयाच्या कर्करोगामुळे वंध्यत्वाच्या समस्येचा सामना करावा लागू शकतो, जी एखाद्या महिलेसाठी धक्कादायक बाब असते. अनेक महिला यामुळे “डिप्रेशन’ मध्ये जाऊ शकतात. ज्या स्त्रिया त्यांची प्रजनन क्षमता टिकवून ठेवू इच्छितात त्यांना प्रजनन सल्लागाराकडे पाठवले जाते जे त्यांचे मातृत्व अनुभवण्याचे स्वप्न प्रत्यक्षात आणू शकतात.
अशा महिलांसाठी “एग फ्रीझिंग’ हा चांगला पर्याय असू शकतो. ही एक पद्धत आहे, ज्यादरम्यान स्त्री फलित नसलेली अंडी भविष्यातील वापरासाठी साठवून ठेवली जातात. ही प्रक्रिया करिअरच्या आकांक्षेमुळे गर्भधारणा पुढे ढकलू इच्छिणाऱ्या महिलेसाठी, प्रजननक्षमतेवर परिणाम करणारे कर्करोग उपचार घेत असलेल्या, रजोनिवृत्तीनंतरच्या महिलांसाठी आणि एंडोमेट्रिओसिस असलेल्या महिलांसाठी योग्य पर्याय आहे.
– डॉ. भारती ढोरेपाटील, फर्टिलिटी एक्स्पर्ट