सजीवांच्या आत होणाऱ्या जैविक रेडॉक्स प्रतिक्रियांपासून प्रेरित होऊन, संशोधकांनी जगातील पहिली पूर्णपणे खाण्यायोग्य रिचार्जेबल बॅटरी तयार केली आहे. या बॅटरीची सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे ती वापरण्यासोबतच तुम्ही ती खाऊ शकता. ही बॅटरी इटलीच्या इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी आणि युनिव्हर्सिटी ऑफ सेलेंटो (IIT) च्या संशोधकांनी विकसित केली आहे.
बॅटरीची खासियत काय आहे?
याबाबतचा एक संशोधन अहवाल अॅडव्हान्स्ड मटेरियल्स ‘अॅन एडिबल रिचार्जेबल बॅटरी’ या जर्नलमध्ये प्रसिद्ध करण्यात आला आहे. इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी आणि युनिव्हर्सिटी ऑफ सॅलेंटो (IIT) च्या संशोधकांच्या टीमने, ज्यांनी खाद्य रिचार्ज करण्यायोग्य बॅटरी विकसित केली, त्यांनी बायोकेमिकल रेडॉक्स प्रतिक्रियांपासून प्रेरणा घेतली. आयआयटीच्या संशोधकांचे म्हणणे आहे की या बॅटरीमध्ये रिबोफ्लेविन हे व्हिटॅमिन बी2 आहे. हे जीवनसत्व बदामामध्ये आढळते आणि केपर्समध्ये क्वेरसेटीन हे अन्न पूरक आहे. याशिवाय यात दोन इलेक्ट्रोड आहेत.
ही बॅटरी खाल्ल्याने मानवी शरीरात कोणतीही समस्या उद्भवत नाही. बॅटरीला विद्युत प्रवाह पुरवण्यासाठी कोळशाचा वापर केला गेला आहे, तर शॉर्टकटपासून संरक्षण करण्यासाठी विभाजक बांधण्यात आला आहे. विद्युत चलन वाढवण्यासाठी सक्रिय चारकोल इलेक्ट्रोड सामग्रीमध्ये जोडला जातो आणि इलेक्ट्रोलाइट हे पाण्यातील खाद्य मीठ सोडियम हायड्रोजन सल्फेटचे द्रावण आहे.
अनेक वेळा रिचार्ज करू शकता
ओपन सर्किट आउटपुट 650mV आहे आणि ते 12 मिनिटांसाठी 48μA किंवा एका तासापेक्षा काही मायक्रोअँप प्रदान करू शकते, विद्यापीठाने सांगितले. तसेच, ते अनेक वेळा चार्ज-रिचार्ज केले जाऊ शकते.
संशोधकांचे समन्वयक मारिओ कॅरोनी म्हणाले, “संभाव्य भविष्यातील वापर आरोग्याच्या स्थितीचे निरीक्षण करण्यासाठी फूड सर्किट्स आणि सेन्सर्सपासून, फूड स्टोरेजच्या स्थितीवर लक्ष ठेवण्यासाठी सेन्सर्सच्या सामर्थ्यापर्यंत असू शकतात.” तसेच या बॅटऱ्यांच्या सुरक्षिततेचा स्तर लक्षात घेऊन मुलांच्या खेळण्यांमध्ये त्यांचा वापर केला जाऊ शकतो. आम्ही आधीच उच्च क्षमतेची उपकरणे विकसित करत आहोत आणि त्यांचा आकार कमी करत आहोत. भविष्यात खाण्यायोग्य सॉफ्ट रोबोट्सला शक्ती देण्यासाठी देखील याची चाचणी केली जाईल.
खाण्यात कोणतीही अडचण येणार नाही
आयआयटीच्या संशोधकांचे म्हणणे आहे की, ही बॅटरी मुलांच्या खेळण्यांमध्ये वापरली जाऊ शकते. बॅटरीमधील बॅटरी सेल 0.65 व्होल्टवर चालते. म्हणजेच त्याचा व्होल्टेज इतका कमी आहे की चुकून कुणी खाल्लं तरी काही नुकसान होणार नाही.
बॅटरी कोणत्या सामग्रीची बनलेली आहे?
इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी आणि युनिव्हर्सिटी ऑफ सॅलेंटोच्या संशोधकांचे म्हणणे आहे की, ही अशी बॅटरी अशी बनवली आहे जी वापरण्यासोबतच खाताही येते. यामुळे आरोग्याला कोणतीही हानी होणार नाही, उलट फायदेशीर ठरेल. संशोधकांचे म्हणणे आहे की ही बॅटरी खाद्यपदार्थांपासून बनवण्यात आली आहे, त्यामुळे चार्जिंगच्या वापरासोबतच ती भूकही दूर करू शकते आणि त्यात भरपूर जीवनसत्त्वे आहेत.