Electoral bonds – गेल्या 4-5 दिवसात तुम्ही सँटियागो मार्टिन (Santiago Martin) हा शब्द अनेक वेळा ऐकला असेल. निवडणूक आयोगाने (Election Commission) 14 मार्च रोजी आपल्या वेबसाइटवर इलेक्टोरल बाँडशी संबंधित माहिती अपलोड केल्यानंतर हे नाव सतत चर्चेत आहे. सँटियागो मार्टिन हे त्या कंपनीचे मालक आहेत ज्याने राजकीय पक्षांना निवडणूक रोख्यांच्या माध्यमातून सर्वाधिक पैसे दिले आहेत.
फ्युचर गेमिंग आणि हॉटेल सर्व्हिसेसने (Future Gaming and Hotel Services) 2019 ते 2024 दरम्यान 1,300 कोटी रुपयांचे निवडणूक रोखे खरेदी केले आहेत. सँटियागो मार्टिनला लॉटरी किंग म्हणतात. मार्टिन हे वयाच्या 13व्या वर्षापासून लॉटरी व्यवसायात गुंतले होते. एका सामान्य कुटुंबात जन्मलेल्या मार्टिन यांना एक दिवस भारताचा लॉटरी किंग म्हणून ओळखले जाईल याची कल्पनाही नव्हती.
कंपनीत 1000 पेक्षा जास्त लोक काम करतात –
मार्टिन यांनी आयुष्यात अनेक चढउतार पाहिले. लिंक्डइनवरील त्याच्या प्रोफाइलनुसार, त्यांच्या व्यवसायाची वार्षिक वाढ 109 टक्के आहे. त्यांच्या कंपनीत 1000 हून अधिक लोक काम करतात. लॉटरी व्यवसायाव्यतिरिक्त, मार्टिन रिअल इस्टेट, कंस्ट्रक्शन, अल्टरनेटिव एनर्जी, विजुअल मीडिया एंटरटेनमेंट, टेक्सटाइल्स एंड यार्न, हॉस्पिटलिटी, हेल्थ केयर, एजुकेशन, सॉफ्टवेयर, एग्रो – बिल्डिंग मटेरियल साहित्य व्यवसायांमध्ये गुंतलेले आहे.
तपास यंत्रणांच्या रडारवर आली कंपनी –
फ्युचर गेमिंग हा गेमिंगच्या व्यवसायात गुंतलेला आहे. यामध्ये कॅसिनो, इलेक्ट्रॉनिक गेमिंग सेंटर आणि इतर काही प्रकारचे गेमिंग यांचा समावेश आहे. ही कंपनी स्लॉट मशीन, कार्ड गेम आणि इतर इलेक्ट्रॉनिक गेमिंग पर्याय ऑफर करते. मार्टिन हे या कंपनीचे संस्थापक आणि अध्यक्ष आहेत. या कंपनीवर अनेकदा नियमांचे उल्लंघन केल्याचा आरोप करण्यात आला आहे. हे 2022 आणि 2023 मध्ये सीबीआय, ईडी आणि आयकर विभागासारख्या देशातील सर्वात मोठ्या तपास यंत्रणांच्या रडारवर होते.
देशभरातील लॉटरी खरेदीदार आणि विक्रेत्यांचे नेटवर्क –
मार्टिनची कंपनी मार्टिन लॉटरी एजन्सीज अनेक राज्यांमध्ये लॉटरी व्यवसाय चालवते. कंपनीच्या लॉटरी व्यवसायाला गेल्या काही वर्षांत अनेक नियामक आव्हानांना सामोरे जावे लागले. कंपनीवर अनियमिततेचा आरोपही करण्यात आला, त्यामुळे तिला कायदेशीर खटल्यांना सामोरे जावे लागले. लिंक्डइन प्रोफाइलनुसार, लॉटरीमध्ये देशभरातील खरेदीदार आणि विक्रेत्यांचे नेटवर्क आहे. यामध्ये दक्षिण, उत्तर-पूर्व, पश्चिम बंगाल, पंजाब आणि महाराष्ट्राचा वाटा अधिक आहे.
प्रसिद्धीपासून दूर राहणे पसंत –
मोठ्या व्यावसायिक साम्राज्याचा मालक असूनही मार्टिन प्रसिद्धीपासून दूर राहणे पसंत करतात. त्यांचे शिक्षण, कुटुंब आणि त्यांच्या सुरुवातीच्या आयुष्याविषयी फारशी माहिती उपलब्ध नाही. सर्वोच्च न्यायालयाच्या खंडपीठाने 15 फेब्रुवारी 2024 रोजी निवडणूक रोखे योजना रद्द करण्याचा निर्णय घेतला होता. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या केंद्र सरकारने राजकीय पक्षांना देणगी देण्याची प्रक्रिया पारदर्शक करण्यासाठी इलेक्टोरल बाँड योजना सुरू केली होती.