समाजाच्या विकासासाठी स्त्री आणि पुरुष दोघांचेही महत्त्व आणि योगदान आहे. महिला सक्षमीकरणाच्या दिशेने जगभरात काम केले जात असले, तरी पुरुषांच्या आरोग्याबाबत जागरुकता असणेही महत्त्वाचे आहे. पुरुषांचा मानसिक विकास, त्यांच्या सकारात्मक गुणांची प्रशंसा आणि लैंगिक समानता या उद्देशाने दरवर्षी जगभरात आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन (International Men’s Day) साजरा केला जातो. माणूस हा कुटुंबाचा, समाजाचा आणि राष्ट्राचा असा आधारस्तंभ आहे, त्याच्याशिवाय सर्व काही अपूर्ण आहे. आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिनानिमित्त, मुला-पुरुषांचा संघ, समाज, समुदाय, राष्ट्र, कुटुंब, विवाह आणि बाल संगोपन यातील योगदानाबद्दल सन्मान केला जातो. त्याच वेळी, हा दिवस साजरा करण्यासाठी पुरुषांच्या प्रश्नांवर मूलभूत जागरूकता वाढवण्याचे प्रयत्न सुरू झाले. या वर्षीच्या आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिनाचा इतिहास, महत्त्व आणि थीम जाणून घेऊया.
जगभरातील 60 हून अधिक देश आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन साजरा करतात. आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन दरवर्षी 19 नोव्हेंबर रोजी साजरा केला जातो. पुरुष दिनानिमित्त अनेक प्रकारचे कार्यक्रमही आयोजित केले जातात.
पुरुष दिनाचा इतिहास
आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन साजरा करण्याची मागणी सर्वप्रथम 1923 साली करण्यात आली होती. आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाच्या धर्तीवर 23 फेब्रुवारी हा पुरुष दिन साजरा करण्याची मागणी करण्यात आली. यूएस, ऑस्ट्रेलिया आणि माल्टा येथील संस्थांना पुरुष दिन साजरा करण्यासाठी आमंत्रित करण्यात आले होते. ऑस्टरने दोन वर्षे या कार्यक्रमांचे आयोजन केले. तथापि, 1995 पर्यंत फार कमी संस्था या कार्यक्रमांचा भाग बनल्या. परिणामी कार्यक्रम रद्द करण्यात आला.
प्रथम पुरुष दिन कधी साजरा करण्यात आला?
1999 मध्ये, त्रिनिदाद आणि टोबॅगो येथील वेस्ट इंडीज विद्यापीठातील इतिहासाचे प्राध्यापक डॉ. जेरोम टिळक सिंग यांनी 19 नोव्हेंबर रोजी त्यांच्या वडिलांचा वाढदिवस साजरा केला. त्यांनी लोकांना पुरुषांचे प्रश्न उचलून धरण्यास प्रोत्साहित केले. तेव्हापासून 19 नोव्हेंबर 2007 रोजी प्रथमच आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन साजरा करण्यात आला.
आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन 2022 ची थीम काय ?
दरवर्षी पुरुष दिनाची थीम निश्चित केली जाते, ज्याच्या आधारावर हा दिवस साजरा केला जातो. आंतरराष्ट्रीय पुरुष दिन 2022 ची थीम ‘पुरुष आणि मुलांना मदत करणे’ आहे. जागतिक स्तरावर पुरुषांचे आरोग्य आणि कल्याण सुधारण्याच्या दिशेने कार्य करणे हे या थीमचे उद्दिष्ट आहे.