पुणे – अनुवंशिकता आणि बदललेली जीवनशैली यामुळे टाइप-2 मधुमेहाचे प्रमाण अधिक वाढत आहे, असे केईएम हॉस्पिटल ऍन्ड रिसर्च सेंटर पुणे आणि स्वीडनमधील विद्यापीठाने केलेले संशोधनातून समोर आले. लक्ष वेधण्यासारखा फरक म्हणजे यकृतामध्ये जमा होणारी चरबी आणि विटामिन बी-12 मुळेही टाइप-2 मधुमेही संख्या वाढत असल्याचे दिसून आले, अशी माहिती डायबेटिस विभागाचे प्रमुख डॉ. चित्तरंजन एस. याज्ञिक यांनी पत्रकार परिषदेत दिली.
केईएम हॉस्पिटल ऍन्ड रिसर्च सेंटर पुणे आणि स्वीडनमधील लुंड विद्यापीठ यांनी भारत आणि युरोपमधील टाईप-2 मधुमेहाच्या विविध प्रकारांमधील अनुवंशिक समानता आणि फरक यावर संशोधन केले. तो नुकताच प्रसिद्ध झाला असून, हे संशोधन पश्चिम भारतातील (पुणे बार्शी, अहमदाबाद, आसाम यासह आदी.) 2 हजार 217 मधुमेह रुग्णांच्या वैद्यकीय माहितीवर आणि या गटातील 821 रुग्णांच्या जेनेटिक डाटावर आधारित आहे.
डॉ. चित्तरंजन एस. याज्ञिक म्हणाले, “या अभ्यासानुसार तरूण वयात निदान झालेल्या मधुमेहाचा सर्वात सामान्य प्रकार हा इन्शुलिन प्रतिरोधक (एसआयडीडी) नसून इन्शुलिनची कमतरता हीच समस्या आहे. तर स्वीडनमध्ये लठ्ठपणा (एमओडी) आणि इन्शुलिन रेझिस्टंन्स हा होता. अनुवंशिकतेवर आधारित अभ्यासाच्या निष्कर्षांमध्ये असे आढळून आले की, गर्भामध्ये बाळाचे कुपोषण झाले किंवा त्या आईला व बाळाला पोषक आहार मिळाला नाही तर बाळ जन्मल्यानंतर काही वर्षांनी त्या बाळामध्ये टाइप-2 मधुमेह दिसून येतो.
सहयोगी प्राध्यापक रश्मी प्रसाद म्हणाल्या, भारत आणि युरोपमधील टाईप-2 मधुमेहाच्या विविध प्रकारांमधील अनुवंशिक समानता आणि फरक हे या संशोधनातून दिसून येते. भारतात टाइप-2 मधुमेह कसा बळावतो हे अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास हे संशोधन एक महत्त्वाचे पाऊल आहे. प्रतिबंध आणि प्रभावी उपचार या दिशेने पुढचे पाऊल उपयोगी ठरेल.