– विलास रजपूत, कार्यकारी संचालक, कृष्णा खोरे विकास महामंडळ
जनताभिमुख नेता याच शब्दांमध्ये ज्येष्ठ नेते शरद पवार यांचे वर्णन करावे लागेल. लोकहिताच्या निर्णयाची अंमलबजावणी तातडीने कशी होईल याचे कौशल्य पवारसाहेबांकडे आहे. प्रशासनाला गतिमान करण्याची क्षमता मी आजवर ज्या ज्या उच्चपदस्थांकडे पाहिली. त्यामध्ये पवारसाहेबांचे नाव अग्रभागी घ्यावे लागेल.
शासनस्तरावर जे निर्णय घेतात ते त्या त्या वेळेची परिस्थिती, येणाऱ्या काळाचा आढावा या पार्श्वभूमीवर सर्वसामान्यांच्या हिताचे काय हे लक्षात घेऊन केले जातात. सामान्यांना पाठबळ देणाऱ्या असंख्य योजना शासनाकडून आखल्या जातात. या योजनांची अंमलबजावणी करण्याची जबाबदारी प्रशासनावर असते. अंमलबजावणीसाठी प्रेरणा देणारी शक्ती म्हणजे पवार साहेब!
संकटांना पाठ दाखवली की अधिकच पाठीशी लागतात. संकटांना सामोरे जाऊन ती झेलल्याशिवाय ती संपत नाही,
असे महाराष्ट्राचे भाग्यविधाते यशवंतराव चव्हाणसाहेब म्हणत असत. राज्य प्रशासनातील एक अधिकारी म्हणून पवार साहेबांच्या कार्यशैलीचा मी साक्षीदार आहे. संकटांना सामोरे जाऊन ती झेलण्याचा पवारसाहेबांचा स्वभाव आहे. सातत्याने पुढाकार घेऊन काम करणे आणि लोकहिताचा विचार अग्रस्थानी ठेवणे या त्यांच्या दृष्टिकोनाने माझ्यासह शेकडो अधिकाऱ्यांना कायमच त्यांचा आधार वाटत आला आहे..
कृष्णा खोरे प्रकल्पासंदर्भात पवारसाहेबांशी काही वेळा संवाद साधण्याची संधी मिळाली. महामंडळातील प्रकल्पाच्या अनुषंगाने व त्यातील विकास योजनांच्या बाबत पवारसाहेबांच्या मनात अत्यंत आत्मियता आणि आस्था आहे. महाराष्ट्राच्या विकासाच्या दृष्टीने यातील विविध विकास योजनेचे महत्त्व त्यांना अचूक ठाऊक आहे. समन्यायी पाणी वाटपाचा त्यांचा दृष्टिकोन आम्हा अधिकाऱ्यांना अचूकपणे पुढे जाण्यासाठी मदत करतो.
पवारसाहेबांसारख्या ज्येष्ठ नेत्यांचा अतिशय व्यापक दृष्टिकोन आपण सर्वजण जाणतो. बैठकी, मेळावे, सभा यासह अनंत अवधाने त्याच्यामागे असतात. मात्र धावपळीच्या दिनक्रमात विशिष्ट विषयांच्या कितीही बैठका असल्या तरी त्या त्या बैठकांमध्ये संबंधीत विषयांची सखोल चर्चा करण्याची त्यांची हातोटी आहे. हे उदाहरण अतिशय दुर्मिळ म्हणावे लागेल.
मुळात राज्याची आणि देशपातळीवर वेगवेगळ्या विभागाची जबाबदारी समर्थपणे हाताळलेल्या पवारसाहेबांसाठी कुठलाही विषय नवा अथवा माहिती नसलेला असू शकत नाही. तरीदेखील आमच्यासारखे अधिकारी जेव्हा एखाद्या विषयाची माहिती जेव्हा त्यांना देतात तेव्हा अतिशय संयमाने ते ऐकून घेतात. संयमीपणे आणि शांतपणे विषय समजून घेण्याची त्यांची शैली सर्वांनाच प्रभावित करते.
अशा बैठकांमध्ये विषयानुरूप चर्चेवर पवारसाहेबांचा भर असतो. त्या त्या विषयाचा सखोल मागोवा घेण्याचा त्यांचा प्रयत्न असतो. म्हणूनच विषयांच्या अनुषंगाने सर्वांगाने आणि सर्व समावेशक चर्चा करण्याची त्यांची प्रवृत्ती आहे. आम्ही अधिकाऱ्यांनी प्रकल्प योजनाबाबत काही माहिती दिल्यावर वस्तुनिष्ठ आणि मोजके प्रश्न पवारसाहेबांकडून विचारले जातात. याद्वारे आमच्या नियोजनांमध्ये काही त्रुटी राहिल्या असल्यास त्या दूर होऊ शकतात. त्याअर्थाने परिपूर्ण नियोजनामध्ये पवारसाहेबांची कळत न कळत मदत मिळते.
कोणता निर्णय घेतल्यास सर्वांचे हित साधले जाईल हे पवारसाहेबांकडून पाहिले जाते. येथे दर्शन घडते ते त्यांच्यातील लोकनेत्याचे सर्वांचे हित असणारे निर्णय घेण्याकडे त्यांचा कल असतो.
पवार यांच्याशी संवाद साधताना प्रकर्षाने जाणवते ती त्यांची दूरदृष्टी! सादर केलेल्या प्रस्तावाचे भविष्यात कोणते दूरगामी परिणाम त्याची जाणीव ते देतात. आणि कोणती दक्षता घेतली पाहिजे हे देखील बजावून सांगतात. म्हणूनच त्यांचे निर्णय लोकाभिमुख ठरतात.
लोकशाहीत हे त्यांच्या निर्णयाच्या केंद्रस्थानी असते. नवीन योजना सुरू करताना त्यामध्ये भविष्यकाळात येऊ शकणाऱ्या अडचणींचे अडथळ्यांचे अथवा गुंतागुंतीच्या प्रश्नाचे अचूक दिशादिग्दर्शन त्यांच्याकडून केले जाते. त्याच वेळी या पार्श्वभूमीवर कोणती खबरदारी घ्यावी लागेल याकडे ते लक्ष वेधतात. एक दक्ष प्रशासकाचे दर्शन यातून होते. वास्तव स्वीकारण्याची आणि त्या वास्तवाची जाणीव करण्याची ते नेते आहेत. समता आणि सामंजस्य मांडण्याची त्यांच्यासारखी हातोटी मोजक्याच नेत्यांमध्ये असते. या हातोटीमुळेच पवारसाहेब सर्वार्थाने लोकनेते ठरले.