मुंबई – वर्षातील पहिले सूर्यग्रहण 20 एप्रिल 2023 रोजी होणार आहे, परंतु हे सामान्य सूर्यग्रहण नाही. खगोलशास्त्रज्ञांच्या म्हणण्यानुसार 100 वर्षात पहिल्यांदाच एवढं अद्भूत दृश्य पाहायला मिळणार आहे. वास्तविक, यावेळी संकरित (हायब्रीड) सूर्यग्रहण होणार आहे. आता तुम्ही विचार करत असाल की हे कोणत्या प्रकारचे सूर्यग्रहण आहे आणि ते सामान्य सूर्यग्रहणापेक्षा वेगळे कसे आहे? जर तुम्हाला याबद्दल जास्त माहिती नसेल तर आम्ही तुम्हाला सांगतो.
वास्तविक, सोप्या भाषेत सांगायचे तर, जेव्हा चंद्र सूर्य आणि पृथ्वीच्या मध्ये येतो आणि तिघेही एका सरळ रेषेत असतात, अशा स्थितीत सूर्यग्रहण होते. तिघेही ज्या पद्धतीने रांगेत येतात त्या आधारे ग्रहणाचे अनोखे दृश्य दिसून येते. तथापि, संकरित सूर्यग्रहण या सामान्य सूर्यग्रहणापेक्षा वेगळे आहे. संकरित सूर्यग्रहण काय आहे आणि ते कसे वेगळे आहे ते सविस्तरपणे जाणून घेऊया.
सूर्यग्रहणाचे किती प्रकार आहेत?
सूर्यग्रहणाचे तीन प्रकार आहेत. समग्र किंवा संपूर्ण सूर्यग्रहण, आंशिक सूर्यग्रहण आणि कंकणाकृती सूर्यग्रहण. यामध्ये, आंशिक सूर्यग्रहणात, चंद्र पृथ्वीचा एक भाग पूर्णपणे व्यापतो, ज्यामुळे चंद्राची सावली संपूर्ण भाग नाही तर केवळ एक भाग व्यापते.
त्याच वेळी, संपूर्ण सूर्यग्रहण झाल्यास, पृथ्वी पूर्णपणे अंधारात बुडलेली असते. जेव्हा चंद्र पृथ्वीच्या सर्वात जवळ असतो तेव्हा संपूर्ण सूर्यग्रहण होते. असे दृश्य 100 वर्षांतून एकदाच पाहायला मिळते.
चंद्र पृथ्वीपासून दूर असताना कंकणाकृती सूर्यग्रहण होते. या स्थितीत चंद्र सूर्याला पूर्णपणे झाकत नाही, अशा स्थितीत सूर्य आगीच्या वलयासारखा दिसतो आणि आकारानेही लहान दिसतो.
संकरित सूर्यग्रहण म्हणजे काय?
संकरित सूर्यग्रहण तीन रूपात दिसते. तसे पाहता आंशिक, संपूर्ण आणि कंकणाकृती सूर्यग्रहणाच्या मिश्रणास संकरित सूर्यग्रहण म्हणतात. या स्थितीत चंद्र आणि पृथ्वी यांच्यात ना तर फारसे अंतर असते किंवा ना कमीही. मिळालेल्या माहितीनुसार, 5 तास 24 मिनिटे चालणारे हे ग्रहण सकाळी 7 वाजून 4 मिनिटांनी सुरू होईल आणि दुपारी 12:29 वाजता संपेल.