– हिमांशू
ऐन दिवाळीच्या दिवसांत अचानक भांडण जुंपलं. आवाज चढू लागले. सुरुवातीला एकमेकांवर गुरगुरणारे अचानक शिव्या देऊ लागले. एकमेकांच्या अंगावर धावून जाऊ लागले. भांडणाऱ्यांची संख्या वाढली. आयाबाया घाबरून ओरडू लागल्या. कुणीतरी लांबून दगड भिरकावला. गर्दीतल्या कुणालातरी तो लागला आणि बघता-बघता जोरदार हाणामारी सुरू झाली. काठ्या, दगडविटा, मिरच्यांची पूड अशी आयुधं बाहेर निघाली. दोन-चार डोकी फुटल्यावर कुणाचीतरी मध्यस्थी कामी आली.
आतापर्यंत भांडण सोडवायला गेलेले दोघं-तिघं जखमी झाले होते. भांडण संपल्यावर दोघा-चौघांना हॉस्पिटलमध्ये ऍडमिट करावं लागलं, तर सात-आठ जणांना किरकोळ मलमपट्टी करून सोडलं. यथावकाश भांडणाचं कारण समजलं. एका घरात नवजात बाळ होतं आणि त्या घराजवळ कुणीतरी ऍटमबॉम्ब फोडला होता. पोर दचकलं, रडू लागलं आणि घरातल्या लोकांनी संबंधितांना तिथं फटाके न फोडण्याची विनंती केली.
समोरून नकार मिळताच शब्दाला शब्द वाढत गेला. एका लहानशा अर्भकावरून दोन गट भिडतात आणि ऐन दिवाळीत हॉस्पिटलमध्ये ऍडमिट व्हायची त्यांची तयारी असते, यावरून लहान मुलं हा आईवडिलांच्या दृष्टीनं किती संवेदनशील विषय असतो, याचा अंदाज येईल. ही घटना पाहून इस्रायल-पॅलेस्टाइन युद्धावरून सोशल मीडियावर अकलेचे तारे तोडणारे “तज्ज्ञ’ आठवले. कुणी कुणाची बाजू घ्यावी किंवा कुणाला कुणाची बाजू पटावी, हा ज्याचा-त्याचा प्रश्न; पण या युद्धात मारल्या गेलेल्या लहान मुलांबद्दल कुणाला बोलावंसं वाटलं..?
प्राप्त आकडेवारीनुसार, 7 नोव्हेंबरपर्यंत गाझामध्ये 4 हजार 237 लहान मुलं मारली गेली होती, तर 1 हजार 350 मुलं बेपत्ता असून, युद्धात कोसळलेल्या इमारतींच्या ढिगाऱ्याखाली ती गाडली गेली असावीत, असा अंदाज आहे. म्हणजेच, आतापर्यंत जवळजवळ साडेपाच हजार मुलं मारली गेलीत. दिवसाकाठी 180 पेक्षा जास्त मुलं मारली जाताहेत. यातील बहुतांश मुलांना इस्रायल आणि पॅलेस्टाइन हे शब्दही म्हणता येत नसतील. गाझामध्ये लहान मुलांचं जगातलं सगळ्यात मोठं स्मशान तयार झालंय.
जगाच्या पाठीवर जन्म घ्यायला या मुलांना जमिनीचा हाच तुकडा सापडला, एवढाच त्यांचा गुन्हा! असं म्हणतात, की कुणाला जन्म देणं-न देणं आपल्या हातात असतं; पण कुणाच्या पोटी जन्म घ्यायचा हे आपल्या हातात नसतं. एका अशांत टापूत जन्म घेतल्यामुळं ही पोरं अल्पायुषी ठरली. मृत्यूही सहजसोपा नव्हता. जळून, भाजून, जीवाच्या आकांतानं ओरडून, छिन्नविच्छिन्न होऊन मरायचं! इमारतीच्या ढिगाऱ्याखाली दबून, घुसमटून मरायचं! कोवळी शरीरं, कोवळी हाडं आणि आजूबाजूला फुटणारे बॉम्ब पाहून हादरलेली कोवळी मनं… आणि इथे तर दिवाळीच्या फटाक्यांमुळे मारामाऱ्या होतात!
इस्रायल-पॅलेस्टाइन युद्धातला बालमृत्यूचा दर जगातल्या इतर कोणत्याही युद्धापेक्षा जास्त आहे. अत्यंत अशांत अशा सीरियामध्ये दररोज होणाऱ्या बालमृत्यूंची संख्या तीन आहे. अफगाणिस्तान युद्धात दिवसाकाठी दोन मुलांचा बळी जात होता. येमेनमध्ये हा दर 1.5 तर इराक युद्धात तो 0.6 होता. अगदी अलीकडच्या युक्रेन युद्धात हा दर 0.7 होता. या पार्श्वभूमीवर, इस्रायल-पॅलेस्टाइन युद्धात बळी जाणाऱ्या लहानग्यांची संख्या बेसुमार आहे आणि जागतिक समुदायाला या लहानग्यांना वाचवण्यात यश मिळत नाहीये, हीच मोठी शोकांतिका!