नवी दिल्ली – डॉक्टरांवरील हिंसाचाराच्या घटना रोखण्यासाठी राष्ट्रीय वैद्यकीय आयोगाने अधिसूचना जारी केली आहे. “नोंदणीकृत वैद्यकीय व्यवसायी डॉक्टरांशी(आरएमपी) गैरवर्तन, मारहाण आणि हिंसाचार करणाऱ्या रुग्णांना किंवा नातेवाईकांना उपचार करण्यास नकार देऊ शकतात,’ असे यामध्ये आयोगाने डॉक्टरांच्या सुरक्षेबाबत म्हटले आहे.
आरएमपीला जारी करण्यात आलेल्या अधिसूचनेत असेही म्हटले आहे की, रुग्णांच्या असभ्य वर्तनाविरोधात डॉक्टर राष्ट्रीय वैद्यकीय आयोगाकडे तक्रार करू शकतात, जेणेकरून रुग्णाला उपचारासाठी इतरत्र पाठवले जाईल.
हे नियम मेडिकल कौन्सिल ऑफ इंडियाच्या (एमसीआय) मेडिकल एथिक्स कोड 2002 ची जागा घेतील. त्यामुळे अशा रुग्णांना किंवा त्यांच्या नातेवाईकांना उपचार नाकारण्याचा अधिकार डॉक्टरांना प्रथमच मिळणार आहे.
आपत्कालीन परिस्थिती वगळता, कोणत्या रुग्णावर उपचार करायचे हे डॉक्टर स्वतंत्रपणे ठरवू शकतात. आरएमपीची रुग्णांप्रती जबाबदारी आहे, तसेच त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करणे टाळावे.
यासह रुग्णांच्या उपचाराशी संबंधित प्रत्येक गोष्ट त्यांच्या कुटुंबातील सदस्यांनाही सांगावी आणि विनाकारण केस पाहण्यापासून दूर ठेवू नये. रुग्णांवर उपचार करण्यापूर्वी डॉक्टरांना सल्ला शुल्काची माहिती द्यावी लागेल.
रुग्णांवर शस्त्रक्रिया करावयाची असल्यास त्यात होणारा खर्चही त्यांनी नातेवाईकांनी सांगणे अपेक्षित आहे, असेही राष्ट्रीय वैद्यकीय आयोगाने म्हटले आहेत.
औषध कंपन्यांकडून भेटवस्तू घेण्यास मनाई
अधिसूचनेमध्ये स्पष्टपणे नमूद करण्यात आले आहे की, डॉक्टर आणि त्यांच्या कुटुंबियांनी औषध कंपन्यांकडून कोणतीही भेटवस्तू, प्रवास सुविधा, सल्ला शुल्क किंवा मनोरंजन स्वीकारणे टाळावे. आरएमपीने सेमिनार, कार्यशाळा, परिसंवाद, फार्मास्युटिकल कंपन्यांची परिषद किंवा त्यांच्याशी संबंधित आरोग्य सेवांपासून दूर राहावे.
केरळमध्ये डॉक्टरची हत्या
केरळमधील कोल्लममध्ये मेडिकलसाठी आणलेल्या आरोपींनी हाऊस सर्जन डॉ. वंदना दास यांची हत्या केली होती. ज्यावर केरळ हायकोर्टाने स्वतः विशेष बैठकीदरम्यान सुनावणी करताना,
“जर तुम्ही डॉक्टरांना संरक्षण देऊ शकत नसाल तर रुग्णालये बंद करा,’ असे म्हटले होते. तसेच यावेळी उच्च न्यायालयाने राज्य सरकार आणि पोलिसांचीही कानउघाडणी केली होती.
11 मे 2023 रोजी ही घटना घडली होती. कोट्टारक्करा पोलिसांनी संदीप नावाच्या आरोपीला त्याच्या पायाच्या दुखापतीला ड्रेसिंग करण्यासाठी तालुका रुग्णालयात नेले होते. उपचारावेळी त्यांने शल्यचिकित्सक डॉ.दास यांच्यावर टेबलावर पडलेली कात्री आणि चाकूने वार केले.