– हिमांशू
जगाला कोविडची डोकेदुखी दिल्यापासून चीनबद्दल जगाला जरा जास्तच धास्ती वाटू लागली. सध्या चीनमध्ये लहान मुलांचा गूढ न्यूमोनिया वेगाने पसरत चाललेला असल्यामुळे पुन्हा एकदा धाकधूक वाढलीये. चीनमधली हॉस्पिटलं लहान मुलांनी ओसंडून वाहताहेत, अशा बातम्या येऊ लागल्यापासून आता हाही आजार जगभर पसरतो की काय, या शंकेनं लोकांच्या तोंडचं पाणी पळालं. मिळेल त्या मार्गानं आर्थिक साम्राज्य विस्तारत असलेल्या चीनविषयीची ही नवी चिंता जगाला पोखरत असताना चीनचा जागतिक व्यापार मात्र वाढतोच आहे. आजूबाजूच्या जवळजवळ सर्व देशांबरोबर चीनचा सीमावाद आहेच. पण तरीसुद्धा व्यापाराबरोबर आणखीही एका बाबतीत चीनचा आलेख उंचावतोय आणि तो म्हणजे चायनीज ङ्गूड.
आपल्याकडे तर ङ्गूड मॉलपासून गल्लीपर्यंत सर्वत्र चायनीज ङ्गूड मिळतं आणि विकलंही जातं. रस्त्यावर उभं राहूनही ते खाल्लं जातं आणि घरी पार्सल मागवूनही त्याचा आस्वाद घेतला जातो. चायनीज ‘खाणं’ हा चवीचा मामला आहे; पण चायनीज ‘खाता येणं’ हा स्टाइलचा मामला आहे, कारण चमच्याऐवजी चॉपस्टिक वापरणं सगळ्यांनाच जमत नाही. ङ्गार थोड्या लोकांना ते जमतं आणि ते जमलंच पाहिजे असा अट्टहास असणार्यांसाठी काहींनी यू-ट्यूबवर व्हिडिओ करून ठेवलेत. चारचौघात अब्रू जाऊ नये म्हणून अनेकजण ते पाहतात.
असो, अशा प्रकारे चीनच्या डोकेदुखीपासून चॉपस्टिकच्या आकर्षणापर्यंत ऊहापोह झाल्यानंतर चॉपस्टिकमुळे झालेल्या डोकेदुखीवर चर्चा करणं अधिकच मनोरंजक ठरेल. घटना व्हिएतनाममधली आहे. असह्य डोकेदुखीनं पाच महिन्यांपासून त्रस्त असलेल्या रुग्णाला हॉस्पिटलात दाखल करून त्याच्या वेगवेगळ्या चाचण्या केल्या गेल्या, तेव्हा त्याच्या कवटीत चॉपस्टिक आढळल्या.
चॉपस्टिकचा वापर करता येईपर्यंत डोक्यात सतत चॉपस्टिकचा विचार असणं वेगळं; पण खर्याखुर्या चॉपस्टिक कवटीपर्यंत पोहोचल्या कशा? या प्रश्नानं डॉक्टर हैराण झाले. त्यांनी रुग्णाला जेव्हा ही गोष्ट सांगितली तेव्हा तोही बुचकळ्यात पडला. चॉपस्टिकचा शेजार लाभलेल्या मेंदूला खोदून खोदून विचारू लागला, की हे घडलं कसं? काही वेळानंतर त्याला एक प्रसंग आठवला.
पाच महिन्यांपूर्वी बारमध्ये मद्यपान केल्यानंतर आपलं कुणाशीतरी भांडण झालं होतं आणि ते हाणामारीपर्यंत पोहोचलं होतं. आपल्या चेहर्यावर त्या व्यक्तीनं टोकदार वस्तूने प्रहार केले होते, इथंपर्यंत त्याला आठवलं. पण नशेचा अंमल प्रचंड असल्यामुळे पुढचं काही त्याला आठवत नव्हतं. घडला प्रकार असा होता, की हाणामारीत संबंधित व्यक्तीने त्याच्या नाकात चॉपस्टिक खुपसल्या होत्या. तो नशेत असतानाच त्यांचा मेंदूपर्यंत प्रवास झाला आणि नंतर डोकेदुखीच सुरू झाली. ती वाढत गेली आणि औषधपाणी करून ती आटोक्यात येत नाही म्हटल्यावर त्याला अॅडमिट केलं.
या रुग्णावर डॉक्टरांना मायक्रोसर्जरी करावी लागली. पाठीचा कणा आणि मेंदू यादरम्यान असलेल्या भागातून न्यूरोसर्जननी त्या चॉपस्टिक बाहेर काढल्या. वैद्यकीय व्यवसायात असलेल्यांच्या पाहण्यात ‘दुर्मिळातील दुर्मिळ’ अशा असंख्य केसेस येतात. या केसला तेही नाव देणं योग्य वाटत नाही. ‘एकमेवाद्वितीय’ असंच या केसचं वर्णन करता येईल. संबंधित रुग्णाची तब्येत आता सुधारत असली, तरी त्याच्या नाकावाटे मेंदूपर्यंत पोहोचतील, अशा बेताने चॉपस्टिक खुपसणारा ‘तो’ कोण, हे त्यालाही आठवत नाही. ते ङ्गक्त चॉपस्टिकना ठाऊक!