– हिमांशू
“आपलं डेथ वॉरंट निघालंय म्हणे,’ पिंपळाने वडाला घाबरत-घाबरत विचारलं. वडाने मंद हसून पिंपळाकडे तिरका कटाक्ष टाकला, तसा पिंपळ अंगभर ओशाळला. म्हणाला, “कर बाबा, तुही मला अंडर एस्टिमेट कर. तुला फेऱ्या मारायला सुवासिनी येतात. वर्षातून एकदा का होईना, तुला किंमत आहे. समस्त महिलावर्गाला कुंकवाच्या सलामतीसाठी आशीर्वाद हवा असतो तुझा. कुंकू कशाला म्हणतात, हे ठाऊक नसलेली आधुनिक स्त्रीसुद्धा तुझी फांदी वन बीएचकेच्या बाल्कनीत ठेवून तिला दोरा गुंडाळते. माझ्यापासून मात्र ती घाबरून दूर राहते. माझ्या फांद्यांवर मुंजा बसतो आणि नवीन लग्न झालेल्या महिलेला पछाडतो, अशी मेख मारून ठेवलीये ना त्यांच्या पूर्वजांनी!’
वडाने पारंब्या झटकून पिंपळाला फटकारलं, “किती बडबड करतो रे! किती वर्षे उभा आहेस माझ्याजवळ? शे-दीडशे वर्षे तरी झाली असतील ना? हेच ओळखलंस तू मला? आपलं डेथ वॉरंट काढणाऱ्यांचे पणजोबा पाहिलेत आपण. मी तुझ्याकडे पाहून हसलो, कारण तुला अजून पूर्ण बातमी समजलेली नाही. आत्ताशी कुठे विधेयक बदललंय. म्हणजे, आपलं डेथ वॉरंट काढण्याचे अधिकार राज्य वृक्ष प्राधिकरणाला देणारा आदेश रद्द झालाय. म्हणजे, पुन्हा हा अधिकार स्थानिक स्वराज्य संस्थांना दिलाय.’ पिंपळ म्हणाला, “म्हणजेच काय, तर आपण मरणार. आज की उद्या, एवढाच प्रश्न! खरं तर उद्याऐवजी आजच मरणार, हे निश्चित झालं.’
“तुझ्या डोक्यावर खरोखर मुंजा बसलेला असावा आणि त्यामुळे तुझी विचारशक्ती क्षीण झाली असावी, असं मलाही आता वाटतंय,’ वडाने पिंपळाला पुन्हा डिवचलं. म्हणाला, “आपल्याला नैसर्गिक मृत्यू येणार नाही, हे कधीच निश्चित झालंय. मृत्यूच्या फर्मानावर राज्य सरकारच्या अधिकाऱ्याने सही करायची की पालिकेच्या अधिकाऱ्याने, एवढाच निर्णय बाकी आहे. हाच निर्णयाधिकार इकडून तिकडे टोलवण्याच्या खेळात आपल्या आयुष्याचे चार दिवस वाढत असतील, तर बरंच आहे ना!’ हे ऐकून पिंपळाच्या डोक्यात लख्ख प्रकाश पडला आणि तो उत्साहानं वडाला म्हणाला, “तू माझा खरा मित्र आहेस. नेहमी मला पॉझिटिव्ह विचार करायला शिकवतोस. आपण भांडतो; पण आपलं नातं माणसाइतकं खिळखिळं झालेलं नाही.’ हे ऐकून वडाला भरून आलं.
तो म्हणाला, “आपले हात आभाळाला टेकले असले तरी मुळं जमिनीशी घट्ट आहेत. जमिनीच्या खाली ती एकमेकांमध्ये गुंतलीत. ईझ ऑफ लिव्हिंग महत्त्वाचं की ईझ ऑफ डुइंग बिझनेस महत्त्वाचं, हा आपला इश्यूच नाही, कारण लिव्हिंग हाच आपला एकमेव बिझनेस आहे. पण ज्यांचं लिव्हिंग आपण ईझी करतो, त्यांनी बिझनेस हेच लिव्हिंग मानलंय. त्यातून उगवलेला स्वार्थच आपलं भवितव्य ठरवतोय, मित्रा!’ पिंपळाचा प्रश्नार्थक चेहरा पाहून वड म्हणाला, “हे बघ, काल आपल्याला मारण्याचे अधिकार पालिकांकडून सरकारकडे गेले. सरकार बदललं आणि आज ते अधिकार पुन्हा पालिकांना मिळाले. उद्या पुन्हा सरकार बदलेल आणि निर्णय फिरवला जाईल. मग पुन्हा सरकारातून काहीजण बाहेर पडतील आणि नवं सरकार येईल. निर्णय पुन्हा बदलेल. आपला मृत्यू लांबत राहील.’ आता मात्र पिंपळ वडाला हसला. म्हणाला, “यापेक्षा पटकन मरणं चांगलं. बरंय, आपल्याला जागेवरून हलताच येत नाही.’